Dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, sáng ngày 25/3/2025, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách lần thứ 7, các đại biểu Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Công nghiệp công nghệ số; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

MỞ ĐƯỜNG CHO CÔNG NGHỆ MỚI QUA CƠ CHẾ THÍ ĐIỂM CÓ KIỂM SOÁT SANDBOX

Tại hội nghị, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Góp ý dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số, đại biểu Trần Văn Khải, đoàn Hà Nam cho rằng Nghị quyết số 57-NQ/TW yêu cầu đổi mới tư duy quản lý, tránh tư duy "không quản được thì cấm", mở đường cho công nghệ mới qua cơ chế thí điểm có kiểm soát.

Theo đại biểu, dự thảo Luật đã có bước tiến với quy định cơ chế thử nghiệm nhưng phạm vi thử nghiệm còn quá hẹp. Đại biểu kiến nghị mở rộng phạm vi cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho mọi sản phẩm, dịch vụ công nghệ số mới chưa được pháp luật điều chỉnh; đơn giản hóa thủ tục phê duyệt thử nghiệm; lược bỏ các quy định cấm, điều kiện không thực sự cần thiết.

Cùng với đó cần trao quyền cho Chính phủ tạm thời cho phép thí điểm những công nghệ, mô hình mới chưa có luật điều chỉnh (báo cáo Quốc hội sau) nhằm kịp thời nắm bắt cơ hội phát triển.

Còn đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (Lâm Đồng) đề nghị rằng Điều 46 về nguyên tắc phát triển công nghiệp bán dẫn, bên cạnh 4 nguyên tắc đã được quy định, cần bổ sung thêm 2 nguyên tắc về đảm bảo an ninh và chủ quyền công nghệ; phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Theo đó, trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, cần đặc biệt chú trọng phát triển các công nghệ bán dẫn then chốt, có khả năng ứng dụng trong các lĩnh vực quan trọng như quốc phòng, an ninh và các ngành công nghiệp trọng điểm. Cùng với đó, cần khuyến khích các công ty bán dẫn áp dụng công nghệ xanh và thân thiện với môi trường.

Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Lạng Sơn) đề nghị bổ sung chính sách phát triển công nghiệp công nghệ số nhằm bảo đảm chủ quyền quốc gia trên không gian mạng, bảo đảm an ninh mạng, an ninh dữ liệu, an toàn thông tin của tổ chức và cá nhân. Đại biểu Nghĩa nhấn mạnh, đây là một trong những 5 quan điểm chỉ đạo trong Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Bên cạnh những ý kiến góp ý vào các chính sách trong dự thảo Luật, nhiều ý kiến cũng góp ý vào các điều khoản cụ thể của dự thảo Luật như về tài sản số, cơ chế thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ công nghiệp công nghệ số, thông tin về công nghiệp công nghệ số, dữ liệu số trong công nghiệp công nghệ số, vi mạch bán dẫn khu công nghệ số tập trung…

RÚT NGẮN THỦ TỤC, TẠO ĐIỀU KIỆN CHO DOANH NGHIỆP SỚM ĐƯA HÀNG HÓA RA THỊ TRƯỜNG

Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, đại biểu Lê Hữu Trí, đoàn Khánh Hòa cho biết tại khoản 2 Điều 45 và khoản 2 Điều 48 của Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hiện đang quy định rằng "Tổ chức, cá nhân công bố hợp chuẩn, hợp quy phải đăng ký bản công bố hợp chuẩn, hợp quy tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền".

Tuy nhiên, qua quá trình triển khai thực tế việc tiếp nhận đăng ký bản công bố hợp chuẩn, hợp quy từ các tổ chức, cá nhân, đại biểu cho rằng việc yêu cầu đăng ký bản công bố đối với trường hợp tổ chức, cá nhân công bố dựa trên kết quả chứng nhận sự phù hợp từ các tổ chức chứng nhận đã được chỉ định hoặc đăng ký hoạt động là không cần thiết.

Theo đại biểu, việc này gây tốn kém thời gian, công sức và chi phí cho các tổ chức, cá nhân, vì các tổ chức chứng nhận này đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đánh giá, cấp phép hoạt động và quản lý, kiểm soát. Do đó, kết quả chứng nhận của họ đã có sự đảm bảo về tính chính xác và sự phù hợp của sản phẩm, hàng hóa, không cần thiết phải qua thêm một cơ quan quản lý địa phương khác xem xét hoặc quản lý lại.

Đại biểu đề nghị nếu vẫn tiếp tục duy trì quy định về việc đăng ký bản công bố hợp chuẩn, hợp quy, thì nghiên cứu sửa đổi, bổ sung theo hướng: tổ chức, cá nhân công bố hợp chuẩn, hợp quy dựa trên kết quả chứng nhận sự phù hợp của tổ chức chứng nhận sẽ được miễn việc đăng ký bản công bố tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Chỉ những tổ chức, cá nhân công bố hợp chuẩn, hợp quy dựa trên kết quả tự đánh giá của mình mới cần thực hiện việc đăng ký bản công bố tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Còn theo đại biểu Lê Thị Thanh Lam, đoàn Hậu Giang, dự thảo Luật có nêu: "Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức thẩm định dự thảo tiêu chuẩn quốc gia theo quy định tại Điều 18 của luật này. Thời hạn thẩm định không quá 30 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ". Tuy nhiên, việc quy định thủ tục hành chính trong dự thảo luật như vậy là chưa phù hợp với thực tế và điều kiện phát triển kinh tế- xã hội hiện nay.

Đại biểu đề nghị đối với quy định này, về trình tự, thủ tục, nên giao Chính phủ quy định chi tiết tại nghị định hoặc thông tư hướng dẫn của Bộ sau khi luật được thông qua, để đảm bảo tính khả thi cao hơn. Đồng thời, cần nghiên cứu giảm thời hạn thẩm định, nhằm rút gọn trình tự, thủ tục và thời gian, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp sớm đưa hàng hóa ra thị trường.

Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Minh Tâm, đoàn Quảng Bình, cho rằng cần quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Ban Kỹ thuật Tiêu chuẩn Quốc gia, để nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban, góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội, hội nhập kinh tế quốc tế và bảo vệ lợi ích quốc gia cho các sản phẩm, hàng hóa chủ lực của Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Về sửa đổi, bổ sung nội dung xây dựng và công bố tiêu chuẩn cơ sở, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về thời hạn hiệu lực của bảng công bố tiêu chuẩn cơ sở và yêu cầu doanh nghiệp phải niêm yết công khai tại nơi sản xuất, kinh doanh.

Việc quy định thời hạn hiệu lực sẽ đảm bảo chất lượng sản phẩm được công bố, đáp ứng kịp thời các tiêu chuẩn áp dụng và duy trì, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp qua thời gian.

Đại biểu phân tích các yếu tố cấu thành sản phẩm có thể thay đổi theo từng giai đoạn. Nếu không có quy định cụ thể, chất lượng sản phẩm không đảm bảo có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người tiêu dùng.

Ngoài ra, để thích ứng với công nghệ mới, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định linh hoạt, nhằm hỗ trợ việc xây dựng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật cho các ngành nghề mới, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn.