Lập quy hoạch sử dụng đất đai theo 3 cấp, khắc phục tình trạng chậm đưa đất vào sử dụng

“Đổi mới công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nhằm phát triển kinh tế- xã hội” là tên hội thảo do Ban Kinh tế Trung ương phối hợp Bộ Tài nguyên Môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường và Ngân hàng Thế giới vừa tổ chức trực tuyến.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường cho biết: "Hiện công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được kiện toàn đổi mới, bước đầu khắc phục được các hạn chế, tồn tại trong tình trạng giao đất, cho thuê đất tràn lan, lãng phí; đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ, giữa các quy hoạch đô thị và quy hoạch ngành, lĩnh vực có sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.

Theo đó, quy hoạch sử dụng đất đai được triển khai thực hiện tại 3 cấp (quốc gia, tỉnh, huyện) và theo nguyên tắc quy hoạch sử dụng đất của cấp trên định hướng cho quy hoạch sử dụng đất cấp dưới. Hơn nữa, việc tổ chức thực hiện các quy định này đã từng bước sàng lọc được các nhà đầu tư kém năng lực, khắc phục tình trạng chậm đưa đất vào sử dụng; bước đầu khuyến khích tích tụ đất đai thông qua cơ chế góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất, nhận quyền thuê đất…

Tuy nhiên, việc quy hoạch phát triển đô thị, khu dân cư nông thôn, hạ tầng kinh tế- xã hội chưa xem xét đồng bộ. Việc quy hoạch và phát triển các khu công nghiệp còn thiếu sự thống nhất trên quy mô liên vùng, liên tỉnh. Việc bố trí đất đai cho các khu công nghiệp nhiều nơi còn chưa hợp lý. Quy hoạch một số khu công nghiệp sử dụng nhiều đất canh tác tại khu vực đồng bằng nhưng đến nay vẫn chưa kêu gọi được nhà đầu tư…

Để giải quyết hạn chế trong lĩnh vực lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, theo ông Thọ, Việt Nam cần quy hoạch sử dụng đất tích hợp theo phương pháp tiếp cận cảnh quan, dựa vào hệ sinh thái; quy hoạch các trung tâm đô thị và đô thị vệ tinh theo nguyên tắc thị trường, gắn với hạ tầng giao thông; lồng ghép kinh tế tuần hoàn vào quy hoạch sử dụng đất; quy hoạch sử dụng đất đô thị thông minh; ứng dụng công nghệ GIS (phân tích hiện trạng sử dụng đất) và hạch toán kinh tế môi trường; quy hoạch không gian biển… nhằm đảm bảo duy trì và nâng cao chất lượng môi trường sống của người dân trong tương lai.

Đại diện Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam cần thay đổi cách làm để cải thiện công tác quy hoạch và quản lý sử dụng đất như: Quy hoạch phát triển tích hợp (sử dụng đất, cơ sở hạ tầng, kinh tế, môi trường..); thu lại giá trị tăng thêm từ đất là cơ chế, chính sách tài khóa, giúp Chính phủ tài trợ đầu tư công vào hạ tầng; mở cơ hội cho các nguồn vốn đầu tư bổ sung, khuyến khích thêm cơ chế, chính sách giúp tăng giá trị đất đai.

Nhiều đại biểu cũng đề xuất, thời gian tới, các bộ, ngành liên quan và chính quyền các địa phương cần sử dụng số liệu hạch toán địa chính, tài chính và hiện trạng không gian sử dụng đất để rà soát lại toàn bộ quy hoạch phân khu của từng khu vực phù hợp với quy hoạch chung đã được phê duyệt. Đồng thời định hướng phân vùng môi trường theo khu vực bảo vệ nghiêm ngặt; khoanh vùng hạn chế phát triển và xếp thứ tự ưu tiên vùng phát triển đa mục tiêu…

Các bộ, ngành liên quan và các địa phương cũng cần gắn quy hoạch và quản lý, sử dụng đất với quy hoạch phát triển bền vững. Theo đó cần khai thác hợp lý tài nguyên, đảm bảo quá trình tái tạo tự nhiên, nâng cao hiệu quả sử dụng đất quy hoạch cả tầng ngầm, mặt đất và trên không, gắn với quy hoạch đô thị, mật độ và hệ số sử dụng đất.