Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) vừa có báo cáo nhận định nhanh về Thông tư 30 quy định thực hiện dự trữ bắt buộc của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Cụ thể, Thông tư này quy định cụ thể cơ chế cho phép những trường hợp tổ chức tín dụng không phải thực hiện dự trữ bắt buộc, hoặc được giảm tỷ lệ thực hiện.

Trên thực tế, Ngân hàng Nhà nước đã lấy ý kiến cho sửa đổi này từ tháng 2/2019 và động thái gần đây chỉ là ban hành văn bản chính thức. Trong đó, tại Điều 3 Thông tư 30 quy định rõ ba nhóm các tổ chức tín dụng không thực hiện dự trữ bắt buộc.

Một là, các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. Nhóm đối tượng này hiện có Ngân hàng Đông Á và 3 ngân hàng thương mại mà Ngân hàng Nhà ước mua lại giá 0 đồng. 

Hai là, tổ chức tín dụng chưa khai trương hoạt động. Ba là, tổ chức tín dụng được chấp thuận giải thể hoặc có quyết định mở thủ tục phá sản hoặc có quyết định thu hồi Giấy phép của cơ quan có thẩm quyền.

Đáng chú ý, theo Thông tư 30, tổ chức tín dụng hỗ trợ tham gia hỗ trợ tái cơ cấu hệ thống (quy định tại khoản 40 Điều 4 Luật Các tổ chức tín dụng đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017) được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc. 

Chiếu theo quy định này, trong những năm qua, Vietcombank, VietinBank và BIDV đã lần lượt tham gia hỗ trợ tái cơ cấu tại DongA Bank, CB Bank, Ocean Bank và GP Bank, qua hỗ trợ thanh khoản, cử nhân sự quản trị điều hành, hợp tác kinh doanh… ngay khi các tổ chức này thực hiện tái cơ cấu bắt buộc. 

Theo tính toán của nhóm nghiên cứu tại BVSC, dựa trên báo cáo quý 3/2019, số tiền gửi dự trữ bắt buộc của ba ngân hàng Vietcombank, BIDV và Vietinbank tại Ngân hàng Nhà nước là 83 nghìn tỷ đồng. 

Giả sử 3 ngân hàng trên được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo Thông tư 30 mới ban hành thì sẽ có khoảng hơn 40 nghìn tỷ đồng được "giải phóng" khỏi tài khoản dự trữ bắt buộc, đồng nghĩa với chi phí sử dụng vốn của các ngân hàng này sẽ giảm xuống, tạo điều kiện để các ngân hàng này giảm lãi suất cho vay. 

Tuy vậy, nhóm nghiên cứu BVSC cũng cho lưu ý là vào cuối quý 3/2019, cả Vietcombank và BIDV đều đang có tiền gửi vượt mức dự trữ bắt buộc tại Ngân hàng Nhà nước lần lượt 15% và 26%. Do đó, việc được giải phóng thêm dự trữ bắt buộc có thể sẽ chưa có quá nhiều tác động tích cực đến hai ngân hàng này trong thời điểm hiện tại. 

"Ngoài ra, chúng tôi cũng nhấn mạnh việc xác định liệu các ngân hàng trên có được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc hay không sẽ phải chờ chính sách cụ thể từ Ngân hàng Nhà nước trong thời gian tới", báo cáo của BVSC nêu rõ.