Năm 2019, mức tiền lương bình quân kế hoạch của lãnh đạo Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) sẽ tăng hơn 100% so với năm 2018, giữa lúc tổng doanh thu và năng suất lao động của Tổng công ty này lại giảm đáng kể.

Như bản tin mới đăng trên VnEconomy, theo báo cáo chế độ tiền lương, thưởng của Vinataba, tiền lương kế hoạch năm 2019 của người quản lý doanh nghiệp chuyên trách của Vinataba là 57,45 triệu đồng/người/tháng, tăng hơn gấp đôi so với mức kế hoạch 2018 là là 26,35 triệu và thực hiện là 26,38 triệu đồng.

Với số tiền lương tăng rất mạnh như trên nên tổng quỹ tiền lương kế hoạch năm nay cho người quản lý chuyên trách của Vinataba cũng tăng hơn 100%, từ 3,19 tỷ đồng (thực hiện 3,12 tỷ đồng) của năm 2018 lên 7,51 tỷ đồng năm 2019.

Tuy vậy, mức lương kế hoạch của người lao động thì vẫn "dậm chân" tại chỗ. Cụ thể, mức tiền lương bình quân kế hoạch cho nhân viên Vinataba là 14,5 triệu đồng/người/tháng, gần tương đương với mức 14,44 triệu đồng của năm 2018.

Đáng chú ý, trong một báo cáo khác về kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển năm 2019 của Vinataba, cho biết, tổng doanh thu (kế hoạch) 2019 của Vinataba là 4.289 tỷ đồng, thấp hơn mức 5.123 tỷ đồng năm 2018; lợi nhuận sau thuế là 680 tỷ đồng, chỉ cao hơn chút ít so với mức 673 tỷ đồng năm 2018; nộp ngân sách 81 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với mức 135 tỷ đồng của năm trước đó; và đặc biệt là năng suất lao động thì giảm 3,2% so với năm 2018.

Vậy việc trả lương, thưởng đối với lãnh đạo Vinataba trong năm 2019 có là bất hợp lý?

Trong thông tin trả lời VnEconomy, Vinataba cho biết, kế hoạch tiền lương được xây dựng trên cơ sở các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất kinh doanh mang tính kế hoạch, định hướng chứ chưa phải số liệu thực tế. Căn cứ tình hình thực tế, Tổng công ty sẽ cân đối chi trả tiền lương phù hợp với quy định, đảm bảo cân đối chung và thực hiện quyết toán.

Các kế hoạch tiền lương và quyết toán tiền lương hàng năm đều được cấp có thẩm quyền là chủ sở hữu (trước đây là Bộ Công Thương, nay là Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp) và Bộ Lao động Thương binh và Xã hội phê duyệt.

Theo đó, đối với tiền lương của người quản lý và người lao động, thì từ khâu lập kế hoạch đến thực hiện tiền lương của người lao động và người quản lý, doanh nghiệp đều thực hiện theo qui định, hướng dẫn của các cơ quan quản lý Nhà nước. Cụ thể, đối với người quản lý - thực hiện theo quy định tại Nghị định 51/2016/NĐ-CP ngày 13/6/2016 của Chính phủ và Thông tư hướng dẫn số 27/2016/TT-BLĐTBXH ngày 01/09/2016 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.

Công ty này lý giải, năm 2019, Tổng công ty có lợi nhuận kế hoạch là 680 tỷ (tăng 1,03% so với năm 2018) nhưng năng suất lao động lại giảm 3,2% so với năm 2018 vì vậy tiền lương bình quân của cấp quản lý doanh nghiệp được điều chỉnh lại "Đối với công ty bảo đảm chỉ tiêu phát triển vốn nhà nước, nộp ngân sách, lợi nhuận kế hoạch cao hơn thực hiện của năm trước liền kề" (quy định tại khoản 2, Điều 11, Thông tư 27) được hưởng hệ số điều chỉnh tăng thêm tối đa bằng 1,0 đồng và chịu tác động bởi yếu tố năng suất lao động chung.

Vinataba cho rằng: "Nếu năng suất lao động tăng hơn so với thực hiện thì không tính nhưng năng suất lao động kế hoạch giảm so với thực hiện thì phải giảm trừ mức tiền lương bình quân. Đây cũng là điều khoản quy định chưa hợp lý. Vấn đề này, Tổng công ty cũng đã nhiều lần có ý kiến góp ý trong các buổi hội thảo góp ý với các cơ quan nhà nước".

Trên cơ sở các quy định trên, tiền lương bình quân kế hoạch 2019 của cấp quản lý doanh nghiệp của Tổng công ty = Tiền lương cơ bản x 2 – Tiền lương giảm theo năng suất lao động. Trong đó, tiền lương bình quân cơ bản là: 29.183.588 đồng/người/tháng; tiền lương giảm theo năng suất lao động là: 29.183.588 x 2 x 0,5%x3,2% =933.875 đồng/người/tháng.

Do đó, tiền lương bình quân kế hoạch năm 2019 của người quản lý chuyên trách theo lợi nhuận, năng suất lao động là: 29.183.588 X 2 - 933.875 = 57.433.302 đồng/người/tháng.

Trái ngược với người quản lý, đối với người lao động, mức tiền lương gần như vẫn "dậm chân" tại chỗ. Điều này, Vinataba cho biết, mức tiền lương đối với người lao động thực hiện theo quy định của Nghị định 50/2016/NĐ-CP ngày 13/6/2016 của Chính phủ và hướng dẫn của Thông tư 26/2016/TT-BLĐTBXH ngày 01/09/2016 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội.

Theo đó, tiền lương bình quân của người lao động được xác định căn cứ theo tốc độ tăng lợi nhuận và năng suất lao động kế hoạch so với thực hiện năm trước liền kề. Mức tiền lương bình quân kế hoạch năm 2019 của người lao động được tính toán cụ thể như sau:

Năm 2019, Tổng công ty có năng suất giảm so với thực hiện năm 2018 3,20% và lợi nhuận tăng 1,03 % so với năm 2018). Do đó theo quy định mức tiền lương bình quân kế hoạch = Tiền lương bình quân năm trước - Tiền lương bình quân giảm theo năng suất + Tiền lương bình quân tăng theo lợi nhuận

Trong đó: tiền lương bình quân thực hiện năm 2018: 15.000.000 đồng/ng/tháng; tiền lương bình quân giảm theo tốc độ tăng năng suất lao động: 15.000.000 x (1- 1,321 /1,365) x 0,8 = 383.755 đồng; tiền lương bình quân tăng theo lợi nhuận là:15.000.000 x(680/673-1)x0,2 = 31.025 đồng

Do đó, mức tiền lương bình quân kế hoạch tối đa theo quy định là: 15.000.000 - 383.755 +31.025= 14.520.306 đồng/người/tháng.