Bộ Y tế ban hành chính sách mới tạo điều kiện cho kênh ETC phát triển trong dài hạn

Đại án Việt Á xảy ra vào thời điểm cuối năm 2021 đã ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động đấu thầu thuốc kênh ETC. Theo lãnh đạo Bộ Y tế, do tâm lý sợ sai, sợ chịu trách nhiệm của một số địa phương và đơn vị trong ngành nên không tổ chức đấu thầu thuốc dẫn đến tình trạng khan hiếm thuốc kéo dài trên kênh ETC, thể hiện qua tổng giá trị thuốc trúng thầu giảm đáng kể trong xuyên suốt năm 2022.

Nhằm giải quyết vấn đề trên, trong Q1/2023, Bộ Y Tế đã ban hành hai văn bản pháp luật để khơi thông và tạo điều kiện cho kênh bệnh viện phát triển trong dài hạn. Một số nội dung nổi bật của hai văn bản pháp luật này:

Luật khám, chữa bệnh 15/2023/QH15 bắt đầu được thi hành kể từ ngày 1/1/2024, bổ sung quy định về tự chủ đối với cơ sở khám, chữa bệnh của Nhà nước. Bổ sung quy định về các hình thức huy động nguồn lực. Cơ sở khám, chữa bệnh được sử dụng nguồn thu hợp pháp hoặc vay vốn để đầu tư công trình hạ tầng, thiết bị y tế; thuê và cho thuê tài sản…

Trước đây, hầu hết bệnh viện mới chỉ được tự chủ hoàn toàn hoặc một phần chi thường xuyên, còn chi đầu tư vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách nhà nước.

Luật khám, chữa bệnh mới sẽ tạo điều kiện cho các bệnh viện công tự chủ về nguồn vốn để đầu tư cơ sở vật chất để phù hợp với nhu cầu khám bệnh. Điều này sẽ khắc phục tình trạng ùn tắc tại bệnh viện, bệnh nhân phải chờ đợi do cơ sở y tế thiếu máy móc, thiết bị. Từ đó, lưu lượng bệnh nhân tới khám, chữa bệnh tại bệnh viện có thể gia tăng thúc đẩy tiêu thụ sản lượng thuốc trên kênh ETC.

Thông tư 06/2023/TTT-BYT sửa đổi một số điều liên quan tới quy định về đấu thầu thuốc tại cơ sở y tế công lập của thông tư 15/2019/TT-BYT. Thời gian thi hành kể từ ngày 27/04/2023. Thông tư mới sẽ tháo gỡ những bất cập về giá thuốc trúng thầu ngày càng giảm trong những năm qua khi giá trúng thầu của năm nay không được cao hơn giá trúng thầu của năm trước đó. Trong khi đó, chi phí đầu vào nguyên liệu API đều có xu hướng tăng qua từng năm tạo áp lực lên giá vốn và biên lãi gộp cho các công ty sản xuất dược phẩm.

Dự báo của Fitch Solutions, doanh thu kênh ETC đạt 5,46 tỷ USD (+7% YoY) cho năm 2023F và 6,81 tỷ USY vào năm 2026F, tốc độ tăng trưởng kép 5 năm đạt 8% dựa trên cơ sở về việc mở rộng độ bao phủ của BHYT toàn dân và dự báo tốc độ tăng trưởng nhanh của thuốc biệt dược gốc, thuốc generics đã được cấp phép sản xuất.

Trong báo cáo cập nhật triển vọng ngành Dược vừa công bố, Chứng khoán Rồng Việt dự báo tốc độ tăng trưởng doanh thu kênh OTC chậm lại do đã qua giai đoạn dịch bệnh COVID – 19 làm nhu cầu thuốc OTC tăng đột biến; Chính phủ cũng đang tích cực khơi thông kênh ETC; Fitch Solutions dự báo về tốc độ tăng trưởng nhanh của thuốc biệt dược gốc, thuốc generics đã được cấp giấy phép sản xuất và mở rộng độ bao phủ BHYT toàn dân thúc đẩy tăng trưởng kênh ETC.

Trong hai tháng đầu năm 2023, chỉ có Long Châu là mở mới với thêm cửa hàng trong khi Pharmacity và An Khang thu hẹp quy mô về chỉ còn 936 và 504 cửa hàng, lần lượt giảm 105 và 5 cửa hàng so với tháng 11/2022 do hoạt động không hiệu quả.

Tổng số lượng cửa hàng của 03 chuỗi bán lẻ đạt 2.443 cửa hàng, cùng với đó là số lượng khoảng 56.000 nhà thuốc truyền thống đảm bảo kênh phân phối đủ lớn.

Dự báo của Fitch Solutions, doanh thu kênh OTC đạt 1,75 tỷ USD (+7% YoY) cho năm 2023F và 2,11 tỷ USY vào năm 2026F, tốc độ tăng trưởng kép 5 năm đạt 7%.