Tại buổi tập huấn về công bố thông tin do Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HASTC) tổ chức vào ngày 26/3 vừa qua, nhiều người mới vỡ lẽ ra rằng nhiều doanh nghiệp niêm yết thời gian qua vẫn chưa hiểu rõ các quy định về công bố thông tin. Và vì thế, việc thực hiện vẫn còn nhiều sai sót.

Theo đánh giá chung của HASTC, ngay cả đối với việc công bố thông tin định kỳ, các công ty niêm yết cũng chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ. Trong 86 doanh nghiệp đang niêm yết tại HASTC thì có gần 20 công ty nộp báo cáo tài chính quý IV/2006 chậm so với thời hạn quy định, mặc dù đã có công văn xin gia hạn nộp báo cáo.

Đối với việc công bố thông tin bất thường, một công việc hết sức quan trọng có tác động ảnh hưởng trực tiếp tới giá chứng khoán trên thị trường thì trên thực tế, một số doanh nghiệp đã thực hiện không đạt yêu cầu.

Đại diện của HASTC dẫn chứng rằng, có trường hợp công ty có giao dịch của cổ đông nội bộ, trong báo cáo giao dịch gửi HASTC chỉ báo cáo mục đích bán là để phục vụ nhu cầu tài chính cá nhân song thực tế cổ đông này đã bán cổ phiếu cho đối tác chiến lược.

Trường hợp khác, khi công ty đã thực hiện giao dịch cổ đông nội bộ xong rồi thì thông báo về việc này mới tới Trung tâm Giao dịch Chứng khoán. Hoặc khi HASTC đã có công văn yêu cầu các doanh nghiệp công bố thông tin theo yêu cầu khi giá chứng khoán của doanh nghiệp tăng liên tục từ 5 phiên trở lên nhưng có rất ít doanh nghiệp thực hiện nghiêm chỉnh việc công bố thông tin này.

Đặc biệt, đối với quy định phải công bố thông tin bất thường trong 24 giờ và 72 giờ kể từ khi xảy ra sự việc (như: quyết định của đại hội cổ đông, quyết định của hội đồng quản trị trong việc mua lại cổ phiếu quỹ, quyết định vay hoặc phát hành trái phiếu, quyết định của hội đồng quản trị về chiến lược phát triển hoặc kế hoạch kinh doanh hàng năm của công ty...), thì các công ty niêm yết tại HASTC đều chưa tuân thủ.

Nguyên nhân của những hạn chế trên thì có nhiều nhưng tựu trung lại vẫn là do các công ty chưa nắm vững được quy định về công bố thông tin. “Việc nộp chậm báo cáo tài chính quý IV chủ yếu là do doanh nghiệp chưa nắm được nghĩa vụ công bố thông tin định kỳ theo quý, năm do mới tham gia niêm yết vào những tháng cuối năm 2006.

Hai trong số đó do có nhiều công ty con nên mất nhiều thời gian khi lập báo cáo tài chính hợp nhất, 3 công ty do đặc thù ngành là không thể quyết toán doanh thu, chi phí vào thời điểm cuối năm nên đã ảnh hưởng đến thời gian nộp báo cáo, một công ty chỉ lập báo cáo tài chính quý I,II,III và báo cáo tài chính năm mà không lập báo cáo tài chính quý IV dẫn đến nộp báo cáo tài chính chậm...”, đại diện HASTC giải thích.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp niêm yết chưa quan tâm đến vấn đề công bố thông tin và vì thế chưa có đầu tư đúng cho bộ phận này. Theo quy định hiện hành, tổ chức niêm yết phải có một người được ủy quyền thực hiện công bố thông tin để nhà đầu tư liên hệ khi có thắc mắc. Những tin tức công bố cho nhà đầu tư phải đầy đủ, chính xác, kịp thời. Tuy nhiên, ở Việt Nam, trách nhiệm đó thường được giao cho chủ tịch hội đồng quản trị hoặc tổng giám đốc, những người bận liên miên.

Vì thế, nhà đầu tư rất ngại liên hệ với người công bố thông tin khi có vấn đề gì đó cần được kiểm chứng hoặc có hỏi họ cũng khó nhận được câu trả lời.

“Chúng tôi đã khuyến nghị doanh nghiệp niêm yết và cả các công ty đại chúng nên đầu tư nhiều hơn cho bộ phận công bố thông tin để hình thành văn hóa quan hệ với nhà đầu tư. Nhà đầu tư có thể dùng các phương tiện như: e-mail, điện thoại, fax... để tìm hiểu thông tin về doanh nghiệp, tránh mua bán theo tin đồn. Chúng tôi cũng kiến nghị các công ty cử người được ủy quyền công bố thông tin là kế toán trưởng, chánh văn phòng hay một ai đó không phải là lãnh đạo quan trọng nhất. Như vậy báo giới, nhà đầu tư, cổ đông hiện hữu dễ dàng tiếp cận với thông tin hơn”, ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó giám đốc HASTC cho biết.

Ngoài ra, HASTC cũng đề nghị lãnh đạo các công ty niêm yết và đặc biệt là người phụ trách công bố thông tin cần phải nghiên cứu, cập nhật để hiểu rõ và nghiêm chỉnh thực hiện các quy định của Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn về công bố thông tin. Đồng thời các doanh nghiệp cần xây dựng và ban hành quy trình nội bộ về công bố thông tin để chuẩn hóa nghiệp vụ cũng như tăng cường chất lượng công bố thông tin.

Riêng đối với thông tin cần công bố định kỳ, các công ty niêm yết cần phải có kế hoạch phân bổ thời gian thực hiện hàng quý, hàng năm và nộp trước thời hạn quy định để cán bộ quản lý hồ sơ cũng như các doanh nghiệp có thời gian kiểm tra, đối chiếu trước khi công bố thông tin cho các nhà đầu tư đồng thời đáp ứng được thời hạn quy định.

Trong tuần tới, thông tư hướng dẫn về công bố thông tin trên thị trường sẽ được ban hành với nhiều thay đổi về việc công bố thông tin định kỳ, bất thường và công bố thông tin theo yêu cầu nhằm bảo vệ nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư nhỏ lẻ và tăng cường tính công bằng, công khai của thị trường.

“Thực tiễn cho thấy, thông tin về công ty đại chúng dễ bị nhiễu loạn. Trong trường hợp có bất kỳ người nào công bố thông tin làm ảnh hưởng đến giá chứng khoán thì người được ủy quyền công bố thông tin phải xác nhận hoặc đính chính thông tin đó trong thời gian 24 giờ, kể từ khi thông tin trên được công bố. Việc quy định này nhằm nâng cao vai trò của người công bố thông tin và khẳng định quyền của nhà đầu tư được tiếp cận với thông tin chính xác”, bà Tạ Thị Thanh Bình, Phó trưởng ban Phát triển thị trường (Ủy ban Chứng khoán), nhấn mạnh.