Phát động sự kiện “chiến tranh giá siêu rẻ” giúp doanh thu thị phần tăng nhưng Thế giới di động đang nhận về những khoản lỗ nếu không tính đến hoạt động tài chính.

LỖ TỪ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CHÍNH, ĐÓNG HÀNG TRĂM CỬA HÀNG 

Thế giới di động bị ảnh hưởng tiêu cực bởi sự sụt giảm tiêu dùng, đặc biệt là các sản phẩm không thiết yếu trong thời kỳ kinh tế suy thoái. Thế giới di động và Điện máy xanh đã đánh đổi tăng trưởng doanh thu và biên lợi nhuận gộp để tạo nên cuộc chiến giá siêu rẻ với quyết tâm "khiến các đối thủ cạnh tranh phải rên xiết". Từ thời điểm đó, MWG quyết so kè từng đồng về giá bán sản phẩm, nhất là iPhone, với FPT Shop của FPT Retail (FRT) hay các chuỗi nhỏ hơn như Di Động Việt, CellphoneS, Viettel Store.

Tuy nhiên, những thành quả đạt được hiện đang chỉ là con số lỗ nếu không tính đến khoản lợi nhuận từ mảng tài chính.

Báo cáo tài chính quý 3/2023 cho thấy, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của Thế giới Di động đạt 30.520 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái. Giá vốn hàng bán không giảm tương ứng nên lợi nhuận gộp giảm còn 5.678 tỷ đồng.

Nhờ có khoản tiền lãi tiền gửi ngân hàng tăng mạnh, Thế giới di động đã thoát lỗ. Theo đó, chi phí quản lý, chi phí lãi vay cũng tăng theo nhưng nhờ doanh thu hoạt động tài chính tăng gấp đôi so với năm ngoái nên Thế giới Di động báo lãi thuần từ hoạt động kinh doanh 196,8 tỷ đồng so với 1.647 tỷ đồng của năm ngoái. Nếu không có khoản gia tăng tiền gửi tiết kiệm, MWG có thể đã báo lỗ.

Sau khi trừ đi các chi phí phát sinh, Thế giới Di động báo lãi sau thuế 38,8 tỷ đồng trong quý 3, giảm mạnh so với con số 906 tỷ đồng của quý 2/2022. Biên lợi nhuận gộp còn 15,3%, mức thấp nhất trong vòng 8 năm trở lại.

Như vậy, đây cũng là quý thứ 3 liên tiếp Thế giới di động báo lỗ nếu không có mục tài chính cứu vãn. Lũy kế từ đầu năm đến nay, Thế giới Di động báo lãi 77,4 tỷ đồng trong khi năm ngoái lãi gấp 45 lần đạt 3.482 tỷ đồng. Như vậy, tính trung bình mỗi ngày MWG lãi 280 triệu đồng. Đây là giai đoạn u ám nhất của Thế giới Di động kể từ ngày lên sàn.

Cập nhật tình hình kinh doanh 11 tháng năm 2023 cho thấy tổng doanh thu Thế giới Di động trong tháng 11 đạt 9.900 tỷ đồng tương đương với cùng kỳ năm 2022 nhưng giảm mạnh so với con số 11.190 tỷ đồng của tháng 10/2023. Lũy kế 11 tháng tổng doanh thu đạt 107.954 tỷ đồng giảm 13% so với năm 2022 và hoàn thành 80% kế hoạch doanh thu năm 2023 là 135.000 tỷ đồng.

Không chỉ đánh đổi về những con số tài chính, sau một thời gian ồ ạt mở cửa hàng, Thế giới di động cũng liên tiếp phải đóng bớt trên toàn quốc do vắng khách. 

Riêng trong tháng 10 và tháng 11, công ty đã đóng gần 150 cửa hàng thuộc chuỗi Thế Giới Di Động/ Điện Máy Xanh/ Topzone và sẽ tiếp tục đóng một số cửa hàng kém hiệu quả trong tháng 12. Tại thời điểm cuối tháng 11, MWG có 1.100 cửa hàng Thế Giới Di Động/ Top zone, 2.210 cửa hàng Điện Máy Xanh, 1.697 cửa hàng Bách Hóa Xanh và 527 nhà thuốc An Khang.

VIỆC TĂNG GIÁ TRỞ LẠI KHÓ KHĂN, MẤT 3 NĂM NỮA MỚI QUAY VỀ MỨC TĂNG TRƯỞNG CŨ?

Trong báo cáo triển vọng MWG, VnDirect hạ khuyến nghị từ khả quan xuống trung lập do nhiều yếu tố kém tích cực. Cụ thể, VnDirect lo ngại biên lợi nhuận gộp có thể vẫn ở mức thấp do cuộc chiến giá cả kéo dài.

Việc phục hồi doanh thu tổng thể phải đối mặt với áp lực đáng kể khi các nhà bán lẻ cố gắng duy trì tệp khách hàng của mình bằng cách tham gia vào cuộc cạnh tranh gay gắt về giá, bắt đầu từ việc MWG phát động sự kiện “chiến tranh giá siêu rẻ”.

Vào thời điểm MWG bắt đầu cuộc chiến giá này, VnDirect coi đây là một chiến lược hợp lý nhờ nền tảng tài chính vững mạnh và thị phần thống trị của công ty, giúp công ty có thể trụ vững trước sự sụt giảm trong ngắn hạn, đồng thời giành thêm thị phần từ các chuỗi bán lẻ khác đang gặp khó khăn do nhu cầu thị trường yếu.

Tuy nhiên, kết quả kinh doanh 9T23 cho thấy sự sụt giảm doanh thu của mảng điện thoại di động và điện máy của MWG chỉ tương tự mức suy giảm chung của thị trường. Chẳng hạn, thị trường điện thoại di động ở Việt Nam chứng kiến mức giảm 23% so với cùng kỳ trong 9T23, theo dữ liệu của Gfk, cho thấy bước đầu, MWG không đạt được kết quả gì nổi bật khi khởi động cuộc chiến này.

Điều này có khả năng sẽ khiến MWG kéo dài “cuộc chiến giá” để tiếp tục tận dụng lợi thế tài chính của mình, xét đến việc khó khăn trong việc tăng giá trở lại hoặc giảm khuyến mại do một số yếu tố: Người tiêu dùng chú trọng đến giá cả hơn trước; Sự sụt giảm về lòng trung thành của người tiêu dùng đối với hoạt động bán lẻ theo chuỗi và không đặt nặng khác biệt trong các dịch vụ sau bán hàng và Sự phát triển của thương mại điện tử với các hình thức bán hàng mới như livestream có thể làm giảm sức hấp dẫn của các cửa hàng vật lý.

Vì vậy, VnDirect cho rằng biên lợi nhuận gộp của MWG sẽ phục hồi chậm và có thể cần ít nhất 2-3 năm mới trở về mức cao như giai đoạn 2021-2022.

Do đó, điều quan trọng là phải tiếp tục xem xét các yếu tố then chốt vào năm 2024… Công ty chứng khoán này tin rằng các yếu tố chính cần theo dõi đối với chuỗi TGDD&DMX trong năm 2024-25 bao gồm: Thứ nhất, tốc độ phục hồi GDP, đặc biệt là về xuất nhập khẩu - yếu tố ảnh hưởng lớn đến thu nhập của nhóm lao động mà chuỗi TGDD&ĐMX đã tích cực mở rộng sang các khu công nghiệp hoặc thị trường nông thôn trước đây. Liệu những lĩnh vực này có đáp ứng được kỳ vọng tăng trưởng?

Thứ hai, sự trỗi dậy trở lại của tài chính tiêu dùng, vốn là động lực tăng trưởng doanh thu mạnh mẽ ở mảng điện thoại, điện tử tiêu dùng và gia dụng trong các giai đoạn trước.

Thứ ba, cuộc chiến giá dần kết thúc và liệu người tiêu dùng có chấp nhận mức giá cao hơn khi nhu cầu tiếp tục tăng hay không?

Vndirect kỳ vọng doanh thu của Thế giới đi odonjg sẽ dần hồi phục, khoảng 9,3%/9,9% trong năm 2024/25 nhờ cơ sở thấp vào năm 2023. Trong khi đó, phân khúc Điện máy xanh sẽ thu hẹp mức suy giảm xuống -6,7% vào năm 2024 và quay trở lại mức tăng trưởng 6,6% so với cùng kỳ vào năm 2025.