Philippines “soán ngôi” Trung Quốc về nhập gạo Việt Nam

Thống kê mới nhất cho thấy, trong tháng đầu năm, Philippines đã vượt qua Trung Quốc để giành lại vị trí thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam.

Báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, trong tháng 2, xuất khẩu gạo của cả nước đạt 333 nghìn tấn, trị giá 154 triệu USD. Tính chung hai tháng đầu năm, xuất khẩu gạo đạt 702 nghìn tấn về khối lượng và 330 triệu USD về giá trị.

Nếu so với cùng kỳ năm 2013, xuất khẩu gạo 2 tháng đầu năm nay đã giảm 12,3% về lượng và 8,4% về giá trị. Tuy nhiên, một tín hiệu tích cực là giá gạo xuất khẩu bình quân của tháng 1 đạt 476,6 USD/tấn, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý hơn cả, nhập khẩu gạo Việt Nam vào Philippines đã tăng đột biến trong tháng 1, với mức tăng 8,8 lần về khối lượng và 9,5 lần về giá trị so với cùng kỳ năm 2013. Với mức tăng trưởng như vậy, Philippines vươn lên thành thị trường lớn nhất về nhập khẩu gạo của Việt Nam trong tháng đầu năm, chiếm thị phần 53,5%. Hai thị trường tiếp theo là Trung Quốc và Hồng Kông chiếm thị phần tương ứng lần lượt là 16% và 4%.

Tờ Wall Street Journal của Mỹ vừa đăng một bài viết cho biết, giá gạo ở Philippines mấy tháng gần đây tăng mạnh do nhà chức trách nước này tấn công mạnh vào hoạt động buôn lậu gạo. Tính từ giữa năm ngoái tới nay, giá bán buôn gạo ở Philippines đã tăng 20%, lên mức 42 Peso/kg.

Cũng theo báo trên, nguồn gạo được nhập lậu vào Philippines chủ yếu là từ Việt Nam. Theo ước tính, khối lượng gạo nhập lậu vào Philippines lên tới 2,6 triệu tấn trong năm 2013, tương đương khoảng 1/7 tổng sản lượng gạo trong nước của quốc gia này.

Philippines từng là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam vào năm 2012, trước khi bị Trung Quốc vượt lên trong năm 2013. Năm ngoái, Trung Quốc nhập của Việt Nam 2,15 triệu tấn gạo, trị giá 901,86 triệu USD, tăng tương ứng 3,21% và 0,38% so với năm 2012. Trong khi đó, xuất khẩu gạo của Việt Nam sang Philippines trong năm 2013 chỉ đạt 505.558 tấn, trị giá 225,43 triệu USD, giảm 54,64% về khối lượng và giảm 52,57% về giá trị so với cùng kỳ năm 2012.

Trao đổi với báo giới, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cũng cho biết, thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam trong tháng 1 là Philippines. Các công ty xuất khẩu gạo của Việt Nam đã thực hiện giao hàng cho Philippines theo hợp đồng cấp Chính phủ mà hai nước đã ký vào cuối năm ngoái.

Trong năm ngoái, Philippines đặt mục tiêu tự cung cấp đủ lúa gạo. Tuy nhiên, siêu bão lịch sử Haiyan đã tàn phá mùa màng ở khu vực miền Trung của nước này, buộc Chính phủ phải quay lại với nhập khẩu gạo. Năm 2013, Philippines nhập khẩu 1 tấn gạo, bên cạnh sản lượng gạo trong nước là 18,44 triệu tấn.

Theo dự báo của VFA, xuất khẩu gạo năm 2014 sẽ rất tiếp tục gặp nhiều khó khăn do sẽ phải cạnh tranh mạnh hơn với Thái Lan. Một khi kho gạo tạm trữ khổng lồ của Thái Lan được xả ra thị trường, giá lúa gạo thế giới có thể giảm mạnh.

Số liệu của VFA cho thấy, tính đến ngày 24/2, giá lúa khô tại kho khu vực ĐBSCL loại thường dao động từ 5.450 - 5.600 đồng/kg, lúa dài khoảng 5.750 - 5.900 đồng/kg. Giá gạo nguyên liệu loại 1 làm ra gạo 5% tấm hiện khoảng 7.400 - 7.500 đồng/kg tùy từng địa phương, gạo nguyên liệu làm ra gạo 25% tấm là 7.050 - 7.150 đồng/kg tùy chất lượng và địa phương. Giá gạo thành phẩm 5% tấm không bao bì tại mạn hiện khoảng 8.200 - 8.300 đồng/kg, gạo 15% tấm 7.850 - 7.950 đồng/kg và gạo 25% tấm khoảng 7.600 - 7.700 đồng/kg tùy chất lượng và địa phương.

Về toàn ngành nông nghiệp nói chung, xuất khẩu nông lâm thủy sản 2 tháng đầu năm đạt 4,33 tỷ USD, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu nông sản chính như gạo, cà phê, chè, cao su… đạt 1,73 tỷ USD, giảm 20,5%; xuất khẩu thủy sản đạt 919 triệu USD, tăng 23,5%.

Giá trị nhập khẩu nông lâm thủy sản trong 2 tháng của cả nước đạt 2,9 tỷ USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, trong 2 tháng đầu năm, toàn ngành nông nghiệp đã xuất siêu được 1,43 tỷ USD.