Mỹ vẫn còn chặng đường dài phải đi để đại dịch chấm dứt và cuộc sống trở lại bình thường, khi mà số ca tử vong vì Covid tại nước này vẫn ở mức cao hơn đáng kể so với các loại virus đường hô hấp như cúm mùa.

Đây là nhận định của một nhóm các nhà khoa học, bác sĩ và chuyên gia y tế cộng đồng trong một báo cáo công bố ngày 7/3.

CÒN CÁCH XA TRẠNG THÁI "BÌNH THƯỜNG MỚI"

Báo cáo này vạch ra lộ trình để Mỹ chuyển đổi sang trạng thái bình thường mới, theo đó có thể sống chung với Covid mà không gặp phải bất kỳ gián đoạn lớn nào trong cuộc sống thường nhật.

Theo các chuyên gia, dù Mỹ đã đạt được nhiều bước tiến quan trọng trong công tác phòng chống dịch, nhưng Covid-19 vẫn đang gây ra tỷ lệ tử vong ở mức “khó chấp nhận”, vượt xa tỷ lệ tử vong do bệnh cúm hoặc virus hợp bào hô hấp (RSV) kể cả trong những năm tồi tệ nhất.

Trong những năm qua, bình quân tại Mỹ có 1.150 người tử vong mỗi tuần do các virus đường hô hấp như cúm mùa và RSV mà không có các biện pháp giảm thiểu khẩn cấp. Tuy nhiên, số ca tử vong vì Covid-19 vẫn cao hơn khoảng 10 lần, lên tới 12.000 ca trong một số tuần, báo cáo chỉ ra. Riêng tuần trước, Mỹ ghi nhận hơn 9.000 ca tử vong vì Covid, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật (CDC) Mỹ.

Trước đó, cố vấn y tế hàng đầu của Nhà Trắng, Tiến sĩ Anthony Fauci, nói rằng Mỹ có thể trở lại cuộc sống bình thường mới an toàn hơn khi gánh nặng bệnh tật do Covid tương đương với các virus đường hô hấp phổ biến như cúm và RSV.

“Xin đừng nhầm lẫn, Mỹ vẫn còn cách rất xa trạng thái bình thường”, các tác giả của báo cáo nói.

Một số tác giả của báo cáo này là các chuyên gia y tế hàng đầu từng làm việc cho nhóm chuyển đổi trạng thái Covid của Tổng thống Mỹ Joe Biden. Những người này bao gồm Michael Osterholm, đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách về Bệnh truyền nhiễm ở Minnesota; Tiến sĩ Zeke Emanuel tại phòng Chính sách Y tế và Đạo đức Y tế của Đại học Pennsylvania; Tiến sĩ Luciana Borio, chuyên gia y tế toàn cầu tại Hội đồng Ngoại giao; và Rick Bright, CEO của Viện Phòng chống Đại dịch...

Báo cáo được đưa ra trong bối cảnh nhiều bang tại Mỹ đã bắt đầu dỡ bỏ các biện pháp hạn chế phòng chống dịch, khi mà số ca nhiễm và nhập viện vì Covid đã giảm đáng kể so với đỉnh dịch do biến thể Omicron đầu năm nay.

Trong bài phát biểu trong chương trình “State of the Union” của đài CNN tuần trước, ông Biden nói rằng Mỹ đang trở lại cuộc sống bình thường và khuyến khích người dân quay lại làm việc trực tiếp. Ngoài ra, CDC Mỹ cũng cho biết các khu vực với hơn 90% dân số Mỹ đã bỏ quy định đeo khẩu trang theo hướng dẫn phòng chống Covid mới của cơ quan này.

Bang New Jersey hôm qua (7/3) đã chấm dứt tình trạng khẩn cấp về y tế cộng đồng được tuyên bố nhằm chống lại biến thể Omicron trước đó. Còn thành phố New York, bang New York, đã bỏ quy định đeo khẩu trang bắt buộc tại trường học cũng như yêu cầu chứng nhận tiêm vaccine để được ăn uống tại chỗ trong nhà. New Jersey và New York là hai bang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi làn sóng Covid đầu tiên tại Mỹ vào mùa xuân năm 2020 và làn sóng bùng dịch do Omicron mùa đông vừa qua.

Báo cáo nhấn mạnh rằng mức độ miễn dịch trong cộng đồng cao nhờ vaccine và lây nhiễm tự nhiên sẽ giúp trường hợp xấu nhất cũng không tồi tệ như mọi người lo sợ. Theo kịch bản xấu nhất, từ nay tới tháng 3/2023, Mỹ có thể ghi nhận khoảng 264.000 người tử vong vì Covid nếu xuất hiện biến thể mới và lây nhiễm cho 80% dân số, với 0,1% trong số này tử vong. Con số này chỉ bằng một nửa cho với số ca tử vong trong năm 2020 và 2021 tại Mỹ. Còn theo kịch bản lạc quan, tỷ lệ tử vong vì Covid hàng năm của Mỹ sẽ chỉ khoảng 20.000 ca, theo báo cáo.

“Con số này ít nghiêm trọng hơn dự báo của nhiều người. Chủ yếu nhờ khả năng miễn dịch cộng đồng cao hơn nhờ tiêm chủng và lây nhiễm”, các tác giả viết.

CẢNH GIÁC VỚI "CHỦ NGHĨA CHIẾN THẮNG QUÁ SỚM"

Tuy vậy, nhóm tác giả cũng cảnh báo về sự tự mãn và “chủ nghĩa chiến thắng quá sớm”, đồng thời kêu gọi Mỹ đầu tư nhiều hơn để kiểm soát Covid tốt hơn thời gian tới.

“Nhà Trắng nên tạo ra một vị trí trong Hội đồng An ninh Quốc gia để tư vấn cho tổng thống về việc giám sát và chuẩn bị cho các mối đe dọa đại dịch. Phó trợ lý an toàn sinh học cũng sẽ phối hợp để chống lại những thông tin phản khoa học về vaccine và thuốc điều trị”, nhóm tác giả khuyến nghị.

Bên cạnh đó, báo cáo cũng khuyến nghị Chính phủ Mỹ đầu tư vào các loại thuốc kháng virus đường uống thông qua một chương trình tương tự như Chiến dịch thần tốc (Operation Warp Speed) bởi virus có thể phát triển theo hướng kháng lại bất kỳ loại thuốc nào. Chiến dịch thần tốc trước đó được lập ra để phát triển các loại vaccine Covid hiệu quả trong thời gian ngắn kỷ lục.

Ngoài ra, báo cáo cho rằng Mỹ nên cải thiện việc giám sát nước thải, không khí và động vật để theo dõi các biến thể Covid cũng như các loại virus đường hô hấp khác.

Các khuyến nghị khác của báo cáo này gồm tăng cường đầu tư cho y tế cộng đồng và lực lượng y tế, mở rộng nghiên cứu về hội chứng Covid kéo dài và đưa ra quy định về tăng mức độ thông gió trong xây dựng tòa nhà…

Trong bài phát biểu trên State of the Union, ông Biden khẳng định Mỹ đang thực hiện các bước để chuẩn bị cho một biến thể Covid khác. Ông nói Mỹ có thể triển khai các loại vaccine mới trong vòng 100 ngày nếu như một biến thể Covid khác có thể làm giảm hiệu quả những vaccine hiện tại.

Cũng trong chương trình này, Tổng thổng Mỹ công bố một chương trình, theo đó những người được phát hiện dương tính với Covid tại các hiệu thuốc và trung tâm y tế cộng đồng có thể được uống thuốc kháng virus do hãng dược Pfizer sản xuất ngay lập tức và hoàn toàn miễn phí,

“Tôi không thể hứa rằng không xuất hiện biến thể Covid mới nào nữa. Nhưng tôi có thể hứa rằng chúng tôi sẽ làm mọi thứ trong quyền hạn của mình nếu nó xuất hiện”, ông Biden nói.

Số ca nhiễm mới tại Mỹ đã giảm tới 94% so với đỉnh dịch hồi tháng 1 năm nay. Theo dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins, bình quân tuần qua, nước này ghi nhận hơn 46.000 ca nhiễm mới mỗi ngày, giảm từ mức 802.000 ca hôm 15/1. Số ca nhập viện cũng giảm 79% so với mức đỉnh trong làn sóng bùng dịch Omicron, theo dữ liệu từ CDC Mỹ.