Trên thế giới, tăng trưởng giảm, lạm phát hạ nhiệt nhưng vẫn neo ở mức cao; các thị trường lớn, truyền thống của Việt Nam bị thu hẹp. Trong nước, Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô nền kinh tế nhỏ nhưng độ mở lớn, sức chống chịu có hạn, một tác động nhỏ bên ngoài có thể ảnh hưởng lớn tới bên trong.

10 CHỈ ĐẠO, ĐIỀU HÀNH NỔI BẬT CỦA CHÍNH PHỦ

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh 10 điểm nổi bật trong công tác chỉ đạo, điều hành tháng 4 và 4 tháng vừa qua.

Thứ nhất, tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp (Nghị định 08), thị trường bất động sản (Nghị quyết 33).

Thứ hai, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đôn đốc các dự án, công trình trọng điểm quốc gia với 5 tổ công tác được thành lập.

Thứ ba, cho phép các tổ chức tín dụng cơ cấu lại nợ, gia hạn nợ, mua lại trái phiếu doanh nghiệp (Ngân hàng Nhà nước đã ban hành 2 thông tư về nội dung này).

Thứ tư, gia hạn thời gian nộp thuế, tiền thuê đất (Nghị định 12) và đang trình cấp có thẩm quyền xem xét giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất.

Thứ năm, đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh (Nghị quyết 58).

Thứ sáu, xử lý vướng mắc về mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế (Nghị quyết 30 và Nghị định 07).

Thứ bảy, tổ chức các hội nghị triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị về 6 vùng kinh tế - xã hội gắn với các hội nghị xúc tiến đầu tư.

Thứ tám, tổ chức các hội nghị trực tuyến toàn quốc về triển khai công tác quy hoạch, chuyển đổi số, du lịch, ngoại giao kinh tế, thực hiện Đề án 06, các phiên họp Ban chỉ đạo về cải cách hành chính, các công trình trọng điểm quốc gia..., gặp mặt các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp nước ngoài và trong nước để lắng nghe các ý kiến một cách cầu thị.

Thứ chín, tập trung xử lý quyết liệt, có hiệu quả với các doanh nghiệp, dự án thua lỗ, các ngân hàng yếu kém. Trong 12 dự án thua lỗ ngành công thương, đã tìm được đầu ra cho 8 dự án.

Cùng với đó, xử lý các vấn đề liên quan Trung tâm nhiệt điện Ô Môn, Nhiệt điện sông Hậu 1; Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2 được khánh thành mà không sử dụng thêm ngân sách và còn tiết kiệm hơn 200 tỷ đồng tổng mức đầu tư đã được phê duyệt. Cơ cấu lại các ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt và xử lý các vấn đề liên quan ngân hàng SCB...

Thứ mười, tập trung thúc đẩy các dự án hạ tầng chiến lược, vừa khánh thành các tuyến cao tốc Mai Sơn – Quốc lộ 45, Dầu Giây – Phan Thiết và các dự án Phan Thiết–Vĩnh Hảo, Cam Lâm–Nha Trang sẽ hoàn thành trong tháng 5 tới. Khởi công 12 dự án cao tốc Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2 với chiều dài 729 km và khẩn trương chuẩn bị khởi công các dự án kết nối đông tây, các tuyến vành đai 4 Hà Nội, vành đai 3 TPHCM… Đã báo cáo cấp có thẩm quyền và chuẩn bị triển khai đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Bên cạnh những kết quả đạt được về kinh tế - xã hội trong tháng 4 và 4 tháng đầu năm, Thủ tướng cho rằng ổn định kinh tế vĩ mô chưa thực sự vững chắc, tăng trưởng tín dụng thấp, rủi ro nợ xấu gia tăng, tình hình bất ổn bên ngoài tiếp tục tác động, ảnh hưởng lớn.

Sản xuất công nghiệp tuy phục hồi trong tháng 4 nhưng tính chung 4 tháng vẫn giảm so với cùng kỳ. Các động lực tăng trưởng chủ yếu (đầu tư, xuất khẩu, tiêu dùng) đều có xu hướng suy giảm, xuất nhập khẩu 4 tháng giảm. Tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công 4 tháng thấp hơn cùng kỳ. Vốn FDI đăng ký giảm.

Việc triển khai một số chính sách trong chương trình phục hồi, các chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm. Hoạt động sản xuất kinh doah còn khó khăn, chi phí đầu vào tăng, tiếp cận vốn ở một số nơi còn khó khăn, mặt bằng lãi suất đã giảm nhưng còn cao. Nông nghiệp cần đặc biệt lưu ý việc cơ cấu lại cây trồng, vật nuôi, thị trường xuất khẩu, nhất là chăn nuôi lợn gặp khó khăn do giá đầu ra giảm, đầu vào tăng.  Các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, bất động sản tiếp tục gặp khó khăn...

BA NHÓM NHIỆM VỤ LỚN

Về bối cảnh, tình hình thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ một số vấn đề cần lưu ý như việc OECD áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024; việc Trung Quốc mở cửa, phục hồi vừa mang lại cơ hội vừa có những thách thức; rủi ro tài chính, tiền tệ, bất động sản trên thế giới còn cao.

Với tinh thần chia sẻ, đồng hành, huy động được sức mạnh tổng hợp cả hệ thống chính trị, Thủ tướng nêu rõ 3 nhóm nhiệm vụ lớn.

Trong đó, nhóm nhiệm vụ thứ nhất là tập trung chuẩn bị các đề án, báo cáo trình Trung ương, Quốc hội bảo đảm tiến độ và chất lượng theo quy định.

Nhóm nhiệm vụ lớn thứ hai là ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng trong khi vẫn nhất quán mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô. Điều hành hài hòa, cân bằng, hợp lý, hiệu quả giữa lãi suất và tỷ giá, giữa tăng trưởng và lạm phát, giữa cung và cầu, giữa chính sách tiền tệ và tài khóa, giữa bên trong và bên ngoài.

"Hiện nay, lạm phát vẫn được kiểm soát trong mục tiêu Quốc hội giao và đang giảm dần, do đó, ưu tiên hơn cho tăng trưởng từ tháng 4, tháng 5 và những tháng tiếp theo", Thủ tướng nêu rõ.

Lãnh đạo các Bộ, ngành báo cáo tại phiên họp - Ảnh: VGP.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; trước mắt, tăng khả năng tiếp cận vốn cho sản xuất, kinh doanh và phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay với cả khoản vay mới và hiện hữu.

Thực hiện chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, linh hoạt, hiệu quả; tăng cường hơn nữa vai trò của chính sách tài khóa trong bối cảnh dư địa còn khá lớn khi dư nợ công khoảng 38% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 34,7% GDP, so với Nghị quyết Đại hội XIII là 60% và 50% GDP, ngưỡng cảnh báo là 50% và 45% GDP.

Tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ kịp thời, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp; thúc đẩy cả phía cầu và cung.

Về cầu, sớm có các giải pháp kích cầu tiêu dùng, phát triển mạnh thị trường trong nước; sớm có các giải pháp miễn giảm thuế, phí, lệ phí, hỗ trợ người lao động, người dân, khuyến mại, giảm giá; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, tạo thuận lợi thu hút vốn đầu tư tư nhân, tháo gỡ mọi rào cản, huy động hợp tác công tư, khơi thông mọi nguồn lực phát triển; về xuất khẩu, tăng cường xúc tiến thương mại, giữ vững các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới, đẩy mạnh đàm phán các FTA. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, chung tay xây dựng cơ sở hạ tầng; phong trào người Việt Nm ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Về cung, tập trung đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, tiết giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp. Nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp, ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước và quản trị xã hội về lao động, môi trường, tạo thuận lợi cho các thị trường vốn, khoa học công nghệ, lao động, nâng cao năng suất lao động. Đẩy mạnh hợp tác công tư, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư.

Nhóm nhiệm vụ lớn thứ ba, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tập trung rà soát, đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra, nhất là rà soát, hoàn thiện thể chế; làm tốt công tác quy hoạch; giải ngân vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình phục hồi và phát triển.

Tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao tay nghề, kỹ năng nghề. Tiếp tục thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp chú trọng phát triển văn hoá, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống nhân dân.

Đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tăng cường kỷ luật, kỷ cương; nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý nhà nước và phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn giữa các bộ, ngành, địa phương; củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập;  tăng cường công tác truyền thông, nhất là truyền thông chính sách, phản bác mạnh mẽ hơn nữa với các luận điệu chống phá của các thế lực thù địch.

KHẨN TRƯƠNG TRÌNH PHƯƠNG ÁN GIẢM THUẾ VAT

Về nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành, Chủ tịch UBND các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành với quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, quyết liệt hơn, có trọng tâm, trọng điểm, thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ. Thực hiện nghiêm Công điện số 280/CĐ-TTg ngày 19/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ, khắc phục tình trạng né tránh, đùn đẩy công việc, tâm lý e dè, sợ sai, sợ trách nhiệm, không dám tham mưu, đề xuất xử lý công việc, rút ngắn thời gian xử lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; theo dõi việc thực hiện các thông tư 02, 03, nếu có vấn đề nổi lên thì kịp thời giải quyết ngay; tiếp tục chỉ đạo tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn, bảo đảm tăng trưởng tín dụng hợp lý, hướng vào các động lực tăng trưởng và lĩnh vực ưu tiên; tập trung xử lý các ngân hàng thương mại yếu kém, bảo đảm thanh khoản, an toàn hệ thống, chú trọng xử lý nợ xấu.

Cùng với đó, rà soát và có giải pháp phù hợp góp phần tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản; triển khai chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho phát triển nhà ở xã hội và 10 nghìn tỷ đồng cho doanh nghiệp gỗ, thủy sản.

Bộ Tài chính tăng cường quản lý thu ngân sách, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, triệt để tiết kiệm chi, cắt giảm các khoản chi không cần thiết; sớm đề xuất các biện pháp xử lý vướng mắc về vốn ODA (trình trong tháng 5); khẩn trương trình cấp thẩm quyền phương án giảm 2% VAT; trình phương án đối với thuế tối thiểu toàn cầu; tiếp tục chuẩn bị phương án hỗ trợ bổ sung về miễn giảm thuế, phí, lệ phí; nghiên cứu, tính toán phương án giảm thuế trước bạ đối với ô tô; đề xuất xử lý bất cập, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và thị trường chứng khoán…

Bộ Kế hoạch và Đầu tư thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, công khai tỉ lệ giải ngân của các bộ, ngành, địa phương trên các phương tiện thông tin đại chúng, tăng cường phân cấp, phân quyền; chủ trì, tiếp tục rà soát cắt giảm các điều kiện kinh doanh; tăng cường xúc tiến, thu hút đầu tư FDI chất lượng cao, hướng dẫn thủ tục các dự án hợp tác công tư; dự báo, cập nhật các kịch bản điều hành kinh tế vĩ mô.

Bộ Xây dựng đôn đốc thực hiện nghiêm Nghị quyết 33 của Chính phủ, tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản; phối hợp Bộ Công an tháo gỡ vướng mắc trong các thông tư về phòng cháy, chữa cháy, ban hành trước ngày 15/5; đánh giá từng dự án bất động sản, phối hợp các địa phương xử lý vướng mắc với từng loại dự án; tích cực triển khai đề án xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội.

Bộ Giao thông vận tải tập trung triển khai mạnh mẽ hơn nữa các công trình trọng điểm quốc gia, uỷ quyền, phân cấp một số dự án cho địa phương.

Bộ Công Thương đẩy nhanh các dự án công nghiệp quy mô lớn; khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu; rà soát, có giải pháp hiệu quả kích cầu tiêu dùng, triển khai tốt cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam; tăng cường xúc tiến thương mại, sớm ký kết FTA với Israel, đẩy mạnh đàm phán FTA với Trung Đông; bảo đảm thị trường xăng dầu ổn định, khẩn trương trình sửa đổi các nghị định về kinh doanh xăng dầu; trình ban hành Quy hoạch Điện VIII trước 10/5.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương đề xuất phân cấp chuyển đổi đất rừng; tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh sản xuất lương thực, thực phẩm, phối hợp Bộ Công Thương tìm đầu ra cho nông sản, tập trung cho xuất khẩu chính ngạch, thúc đẩy chương trình OCOP, thực hiện nghiêm túc các giải pháp tháo gỡ thẻ vàng IUU.

Bộ Tài nguyên và Môi trường tập trung hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), báo cáo các vấn đề vướng mắc cần giải quyết; tăng cường dự báo, cảnh báo thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội theo dõi sát tình hình, có giải pháp điều tiết cung cầu lao động; thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách an sinh xã hội; thúc đẩy xuất khẩu lao động.

Bộ Y tế tiếp tục triển khai thực hiện các nghị định, nghị quyết của Chính phủ, tháo gỡ vướng mắc trong đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế… và phòng chống các loại dịch bệnh.

Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại hệ thống, chương trình sách giáo khoa, có giải pháp cụ thể phòng chống tham nhũng, tiêu cực, báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trong tháng 5; chuẩn bị tốt kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2023.

Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương chuyển giao Khu công nghệ cao Hòa Lạc về UBND thành phố Hà Nội; hoàn thiện, trình ban hành Đề án nâng cao năng suất lao động.

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đề xuất giải pháp kích cầu du lịch, trình Quốc hội sửa đổi các quy định về thị thực; xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hoá.

Bộ Nội vụ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, rà soát, hoàn thiện pháp luật về tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền, tinh giản biên chế, khẩn trương trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Bộ Tư pháp khẩn trương đôn đốc các bộ, ngành khẩn trương hoàn thành các dự án luật, nghị quyết trình Quốc hội khóa XV tại kỳ họp thứ 5…

Thanh tra Chính phủ khẩn trương hoàn thành báo cáo Bộ Chính trị về tháo gỡ khó khăn cho các dự án bất động sản liên quan tới các bản án, kết luận thanh tra, điều tra…

Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo các tập đoàn, tổng công ty tăng cường đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh, hoàn thiện phương án xử lý, cơ cấu lại 4/12 dự án thua lỗ còn lại. Các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp nhà nước phải đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, đổi mới quản trị, tiết giảm chi phí, cải thiện hiệu quả, nhất là đầu tư cho phát triển, đầu tư các dự án quy mô lớn. 

Các địa phương chú trọng chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng; đẩy mạnh công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị dự án, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, thực hiện hiệu quả và tích cực hơn các chương trình mục tiêu quốc gia; đẩy mạnh cải cách hành chính, xúc tiến đầu tư, thương mại; phòng chống thiên tai, tham nhũng, tiêu cực…