Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (BPOC) ngày 15/8 bất ngờ hạ lãi suất chủ chốt, với mức giảm mạnh nhất kể từ năm 2020, để vực dậy nền kinh tế đang bị rủi ro bủa vây tứ phía, từ thị trường bất động sản chìm trong khủng hoảng cho tới tiêu dùng suy yếu.

Theo tin từ hãng tin Bloomberg, PBOC hạ lãi suất 0,15 điểm phần trăm đối với các khoản vay kỳ hạn 1 năm mà cơ quan này cấp cho các ngân hàng thương mại, tức lãi suất của cơ chế cho vay trung hạ (MLF), xuống còn 2,5%. Đây là lần thứ hai PBOC hạ lãi suất điều hành này kể từ tháng 6 đến nay.

MỐI LO NGÀY CÀNG LỚN VỀ THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN

Trong số 15 nhà phân tích được Bloomberg khảo sát, chỉ có 1 vị duy nhất dự báo được động thái giảm lãi suất này của PBOC, còn lại đều dự báo PBOC sẽ giữ nguyên lãi suất.

Một lãi suất chính sách khác dành cho các khoản vay ngắn hạn cũng giảm 0,1 điểm phần trăm.

Động thái hạ lãi suất này diễn ra ngay trước khi Trung Quốc loạt số liệu kinh tế tháng 7 gây thất vọng. Các số liệu này cho thấy tăng trưởng tiêu dùng chậm lại, sản lượng công nghiệp giảm tốc và tốc độ tăng trưởng đầu tư yếu đi trong toàn nền kinh tế, trong khi tỷ lệ thất nghiệp tiếp tục xu hướng tăng.

Tổng cục Thống kê Trung Quốc (NBS) cho biết nhu cầu trong nước vẫn “chưa đủ” và “nền tảng cho sự phục hồi kinh tế vẫn cần được đẩy mạnh”. Tuyên bố của cơ quan này nói Trung Quốc cần “thúc đẩy điều chỉnh chính sách kinh tế vĩ mô và tập trung vào mở rộng nhu cầu trong nước, cải thiện niềm tin và ngăn chặn rủi ro”.

Sau khi PBOC hạ lãi suất, lợi suất trái phiếu chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm giảm 0,07 điểm phần trăm xuống còn 2,56%, mức thấp nhất kể từ năm 2020. Tỷ giá đồng Nhân dân tệ tại thị trường đại lục giảm phiên thứ tư liên tiếp, với mức giảm 0,23%, còn 7,2744 Nhân dân tệ đổi 1 USD.

Theo dữ liệu từ NBS, sản lượng công nghiệp tháng 7 của Trung Quốc tăng 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái, thấp hơn mức tăng 4,3% mà giới chuyên gia dự báo. Doanh thu bán lẻ tăng 2,5%, so với dự báo tăng 4%. Đầu tư tài sản cố định 7 tháng đầu năm tăng 3,4%, so với dự báo tăng 3,7%. Đầu tư bất động sản giảm 8,5% trong 7 tháng.

Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị tăng lên 5,3% từ mức 5,2% của tháng 6. NBS tuyên bố dừng công bố dữ liệu về tỷ lệ thất nghiệp ở lao động trẻ trong lúc rà soát lại phương pháp điều tra. Tháng 6, tỷ lệ thất nghiệp ở lao động độ tuổi 16-24 tại khu vực thành thị của Trung Quốc lập kỷ lục ở mức 21,3%.

Đợt hạ lãi suất này là động thái chính sách đầu tiên của POBC dưới sự lãnh đạo của tân Thống đốc Phan Công Thắng, người mới được bổ nhiệm vào cuối tháng 7 sau khi người tiền nhiệm Dịch Cương về hưu. Kể từ khi ông Phan trở thành Thống đốc, nền kinh tế Trung Quốc đã phát đi một loạt tin xấu, bao gồm dữ liệu tuần trước cho thấy lượng vốn tín dụng cấp mới trong tháng 7 giảm xuống mức thấp nhất 14 năm, nền kinh tế rơi vào giảm phát, và xuất khẩu tiếp tục sụt giảm.

Động thái hạ lãi suất bất ngờ cho thấy các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đang lo ngại về triển vọng ngày càng xấu của nền kinh tế, nhất là trong lĩnh vực bất động sản.

Country Garden, một doanh nghiệp địa ốc khổng lồ khác của Trung Quốc, đang đối mặt khả năng vỡ nợ, và doanh số của toàn thị trường chưa thể gượng dậy. Rủi ro còn đang lan sang lĩnh vực tài chính khi Zhongzhi Enterprise Group, một trong những công ty quản lý tài sản lớn nhất của Trung Quốc và có liên quan nhiều đến ngành địa ốc, đã trễ hạn thanh toán một số sản phẩm đầu tư.

KINH TẾ TRUNG QUỐC GIẢM TỐC, THẾ GIỚI LO LẮNG

Bức tranh kinh tế ảm đạm của Trung Quốc đang có ảnh hưởng lan rộng toàn cầu và giới hoạch định chính sách tại các nền kinh tế khác lo lắng. Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen nói sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc là một “nhân tố rủi ro” đối với nền kinh tế Mỹ, dù các nền kinh tế láng giềng của Trung Quốc ở châu Á sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn. Tuần trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại một buổi gây quỹ rằng các vấn đề kinh tế của Trung Quốc là một “quả bom hẹn giờ” đối với nước này.

Bắc Kinh đang đối mặt với ngày càng nhiều lời kêu gọi về tăng cường các biện pháp kích thích tiền tệ và tài khoá để hỗ trợ nền kinh tế. Một cố vấn của PBOC đã đề xuất hỗ trợ trực tiếp cho người tiêu dùng để tăng chi tiêu - một phương án mà các nhà lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc đến nay còn lưỡng lự.

“Bộ Chính trị Trung Quốc đã nhấn mạnh rất rõ rằng Trung Quốc sẽ đẩy mạnh các biện pháp phản chu kỳ để hỗ trợ nền kinh tế. Việc giảm lãi suất ngày hôm nay là một bước đi theo hướng đó”, nhà kinh tế Carlos Casanova của Union Bancaire Privee nhận định, dự báo bước đi tiếp theo của PBOC sẽ là giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) cho các ngân hàng thương mại.

Việc PBOC nới lỏng chính sách tiền tệ sẽ làm gia tăng áp lực giảm đối với tỷ giá Nhân dân tệ, đồng tiền hiện đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11 năm ngoái do triển vọng kinh tế sa sút. Do Fed tăng mạnh lãi suất để chống lạm phát, chênh lệch lợi suất giữa trái phiếu kho bạc Mỹ và trái phiếu chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm hiện đã lên tới hơn 1,6 điểm phần trăm, mức rộng nhất kể từ năm 2007, thúc đẩy nhà đầu tư thoái vốn khỏi Trung Quốc.

Theo nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của công ty Jones Lang LaSalle, ông Bruce Pang, các số liệu công bố ngày 15/8 cho thấy “nền kinh tế Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn như thế nào, với thách thức đến từ gần như mọi phía mà lại không có đủ sự hỗ trợ từ chính sách”.