Các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc nên tập trung thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng trong nước để chống lại áp lực giảm phát - cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) Dịch Cương phát biểu ngày 6/9 tại Hội nghị thượng đỉnh Bund ở Thượng Hải.

“Tôi cho rằng ngay lúc này Trung Quốc cần tập trung chống lại áp lực giảm phát”, ông Dịch nhận định. “Từ khóa ở đây là làm thế nào để cải thiện nhu cầu trong nước, làm thế nào có thể xử lý thành công tình trạng suy giảm bât động sản, cũng như tình trạng nợ nần của chính quyền các địa phương, và tạo ảnh hưởng đến niềm tin trong xã hội”.

“Ở thời điểm này, chính sách tài khóa tích cực, chủ động và chính sách tiền tệ nới lỏng là những yếu tố quan trọng”, ông Dịch nhấn mạnh.

Không giống như Mỹ và châu Âu - những nền kinh tế phải vật lộn với lạm phát cao trong những năm gần đây - Trung Quốc chứng kiến giá tiêu dùng giảm trong năm 2023 và giá cả ở nước này chỉ tăng nhẹ trong năm nay trong bối cảnh nhu cầu trong nước tiếp tục ảm đạm.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 công bố vào ngày thứ Hai tới có thể cho thấy mức tăng chỉ 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái, một sự tăng tốc nhẹ so với mức tăng 0,5% ghi nhận trong tháng 8 - theo dự báo mà các nhà kinh tế học đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Reuters. Dù vậy, đó vẫn sẽ là mức lạm phát cao nhất của Trung Quốc kể từ tháng 2 năm nay - thời điểm CPI tăng 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ông Dịch nói ông kỳ vọng CPI của Trung Quốc đạt mức tăng trên 0 trong thời gian từ nay tới cuối năm, trong khi mức tăng chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) có thể hồi về ngưỡng 0 sau khi liên tục âm trong nhiều tháng trở lại đây.

Trong tháng 7, CPI lõi - chỉ số không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - của Trung Quốc tăng 0,4% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm tốc so với mức tăng 0,6% ghi nhận trong tháng 6 và tháng 5.

Ông Dịch Cương giữ vai trò Thống đốc PBOC trong thời gian từ tháng 3/2018 đến tháng 7/2023. Hiện tại, Thống đốc PBOC là ông Phan Công Thắng.

Hôm thứ Năm, ông Zou Lan - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ của PBOC - nói với báo giới rằng cơ quan này vẫn còn dư địa để giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) - mức tiền mặt mà các ngân hàng thương mại bắt buộc phải có trong dự trữ. Đây chỉ là một trong nhiều công cụ chính sách tiền tệ mà POBC có để tác động tới nhu cầu trong nền kinh tế.

Hồi tháng 7, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc công bố hỗ trợ lớn cho chương trình đổi hàng cũ lấy hàng mới nhằm kích thích nhu cầu tiêu dùng. Chính quyền trung ương và các địa phương cũng đã triển khai các biện pháp nhằm thúc đẩy nhu cầu trên thị trường bất động sản đang chìm sâu trong khủng hoảng, nhưng doanh số bán nhà và đầu tư vào các dự án bất động sản mới vẫn tiếp tục suy giảm.

“Thách thức đối với các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc là quản lý cuộc khủng hoảng địa ốc, và để đảm bảo rằng có đủ nhu cầu trong nước để duy trì tăng trưởng kinh tế ở mức cao”, chuyên gia cấp cao Jeffrey J. Schott của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson nhận định. “Đây là một vấn đề rất quan trọng đối với nền kinh tế Trung Quốc và đối với việc cải thiện mức sống cho người dân nước này”.

Tiêu dùng ở Trung Quốc ảm đạm kể từ khi đại dịch Covid-19 kết thúc đến nay. Tại hai thành phố lớn Bắc Kinh và Thượng Hải, doanh thu bán lẻ tháng 7 giảm tương ứng 3,8% và 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái - theo số liệu thống kê chính thức.

Những yếu tố chính phía sau sự suy giảm niềm tin của người tiêu dùng bao gồm cảm giác bấp bênh về thu nhập trong tương lai và hiệu ứng suy giảm tài sản từ khủng hoảng bất động sản.

“Các ngân hàng trung ương nên tránh để tình trạng giảm phát kéo dài, dù là giảm phát nhẹ, vì giảm phát kéo dài có thể ảnh hưởng đến các quyết định về tiền lương”, cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Haruhiko Kuroda - người cùng tham gia phiên thảo luận với ông Dịch Cương - phát biểu.

Ông Kuroda chỉ ra rằng giai đoạn giảm phát hiện nay của Trung Quốc còn ngắn hơn nhiều so với thời kỳ giảm phát mà Nhật Bản từng trải qua trước kia. Ông cho biết 15 năm giảm phát ở Nhật Bản khiến tiền lương không thể tăng đáng kể cho tới 1-2 năm trở lại đây.