Có mặt ở Việt Nam chưa lâu, nhưng hình thức cho vay tiêu dùng không còn mới mẻ với người dân.

Giờ đây, khi cần mua sắm đồ gia dụng cho cá nhân và hộ gia đình, người dân, là đặc biệt những người có thu nhập thấp đến trung bình, thường nghĩ đến việc vay tiêu dùng. Không phải thanh toán một lúc số tiền lớn cho món đồ định mua, họ có thể cân nhắc để vay tiêu dùng sau đó trả dần hàng tháng, vừa có ngay được món đồ mà chi tiêu của cá nhân và gia đình không bị đảo lộn.

Cho vay tiêu dùng là hoạt động cung cấp các khoản vay tiêu dùng để mua hàng hoá, dịch vụ phục vụ cho các mục đích tiêu dùng của cá nhân và hộ gia đình. Các khoản cho vay tiêu dùng được cung ứng bởi ngân hàng và các công ty tài chính tiêu dùng, dưới các hình thức cho vay mua xe, mua thiết bị gia đình, vay theo lương, qua thẻ tín dụng…

Hoạt động này xuất hiện nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của các cá nhân khi năng lực tài chính chưa đủ để trang trải nhu cầu, cho phép họ có thể tiêu dùng trước, chi trả sau dưới nhiều hình thức.

Khác với các ngân hàng thương mại, các công ty tài chính thường cho vay tiêu dùng với giá trị hợp đồng nhỏ, thời hạn vay ngắn, thủ tục giấy tờ đơn giản, không cần tài sản đảm bảo và thời gian giải quyết hồ sơ rất nhanh chóng (có thể chỉ trong vài chục phút).

Mặt khác, với hình thức cho vay này, người tiêu dùng chỉ phải trả góp định kỳ hàng tháng với một số tiền nhất định (cả gốc lẫn lãi). Khách hàng chỉ việc đúng ngày nộp tiền mặt tại nhiều điểm của công ty tài chính sao cho tiện lợi nhất.

Để thu hút khách hàng, nhiều công ty tài chính đã đa dạng hoá các loại hình dịch vụ với nhiều hình thức như: sản phẩm lãi suất 0%, quà tặng thanh toán, trả góp bằng nhiều kỳ thanh toán...

Theo đó, khách hàng đóng đầy đủ, đúng kỳ hạn các kỳ thanh toán và không được tất toán khoản vay trước hạn sẽ được hưởng lãi suất 0% hoặc được tặng 3 kỳ thanh toán cuối (cả gốc lẫn lãi). Sản phẩm lãi suất 0% được kết hợp với nhà sản xuất hoặc phân phối sản phẩm có uy tín và người tiêu dùng có cơ hội sở hữu sản phẩm, không phải lo lắng về lãi suất.

Sự phát triển mạnh mẽ của các hoạt động cho vay tiêu dùng ở thị trường Việt Nam thời gian qua đã cho thấy, hoạt động này không chỉ có ý nghĩa với từng cá nhân, mà đã trở thành một công cụ quan trọng đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của quốc gia.

Ông Nguyễn Ánh Dương, Phó trưởng ban Chính sách kinh tế vĩ mô - Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho rằng thị trường cho vay tiêu dùng đã có sự tham gia nhiều hơn của các chủ thể cho vay. Trước đây chỉ có các ngân hàng thương mại là chủ yếu với tiềm lực mạnh và ưu tiên chính sách, gần đây, sự hiện diện của các công ty tài chính đã nhiều hơn trên thị trường cho vay tiêu dùng.

Sự gia tăng cạnh tranh sẽ làm xuất hiện các sản phẩm tín dụng lãi suất thấp hơn, thông qua việc kết hợp tiêu thụ sản phẩm thương mại trong liên kết kinh doanh với các nhà sản xuất. Khi đó, người tiêu dùng có thể tiếp cận được khoản vay rẻ hơn khi có nhu cầu.

Tuy nhiên, theo khuyến cáo của các chuyên gia, nhận thấy lợi ích lớn từ hoạt động vay tiêu dùng, trên thị trường đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp “mạo danh” công ty tài chính và triển khai dịch vụ cho vay tiêu dùng, song thực chất những doanh nghiệp này không được cấp phép. Để đảm bảo quyền lợi, khách hàng nên tìm đến những công ty đã được Ngân hàng Nhà nước cấp phép và giám sát hoạt động.