Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong tháng 8/2023, xuất khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 4,36 tỷ USD, giảm 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nhóm nông sản đạt 2,16 tỷ USD, tăng 11,5%; chăn nuôi 50 triệu USD, tăng 24%; thủy sản 750 triệu USD, giảm 24%; lâm sản 1,19 tỷ USD, giảm 21,5% so với cùng kỳ năm ngoái...

Tính chung 8 tháng năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu nông lâm thủy sản ước đạt 59,69 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu 33,21 tỷ USD, nhập khẩu 26,48 tỷ USD. Tính đến thời điểm này, toàn ngành nông lâm ngư nghiệp xuất siêu 6,73 tỷ USD.

 XUẤT KHẨU SẦU RIÊNG LẬP KỶ LỤC

Trong tháng 8/2023, kim ngạch xuất khẩu nhóm các ngành hàng trồng trọt tăng 11,5% so với tháng 8/2022, ước đạt 2,16 tỷ USD; xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi tăng 24% so với tháng 8/2022, ước đạt 50 triệu USD. Xuất khẩu vật tư nông nghiệp đạt 207 triệu USD, tăng 13,3% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi đó, xuất khẩu nhóm ngành hàng thủy sản và lâm sản vẫn giảm sâu. Cụ thể, trong tháng 8/2023 so với cùng kỳ, kim ngạch thủy sản đạt 750 triệu USD, giảm 24%; kim ngạch lâm sản đạt 1,19 tỷ USD, giảm 21,5%.

Với kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản tháng 8/2023 ước đạt 4,36 tỷ USD, giảm 6,5% so với tháng 8/2022, đã đưa tổng kim ngạch xuất khẩu 8 tháng lên 33,21 tỷ USD, giảm 9,5% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, nhóm thuỷ sản 5,68 tỷ USD, giảm 25,4%; lâm sản 8,95 tỷ USD, giảm 25,1%; đầu vào sản xuất 1,32 tỷ USD, giảm 21,9%. Một số nhóm mặt hàng có giá trị xuất khẩu tăng như: xuất khẩu sản phẩm từ trồng trọt đạt 16,9 tỷ USD, tăng 11,5 %; xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi 325 triệu USD, tăng 26,1% so với cùng kỳ năm ngoái.

Về thị trường xuất khẩu trong 8 tháng, giá trị xuất khẩu nông lâm thủy sản tới các thị trường thuộc khu vực châu Á đạt 16 tỷ USD, tăng 0,2%; châu Mỹ 7,5 tỷ USD, giảm 27,4%; châu Âu 3,7 tỷ USD, giảm 13,8%; châu Phi 681 triệu USD, tăng 11,5%; châu Đại Dương 480 triệu USD, giảm 23,5%. 

Trong 8 tháng, giá xuất khẩu bình quân một số nông sản chính giảm: Cao su 1.346 USD/tấn, giảm 19,6%; Chè 1.727 USD/tấn, giảm 2,6%; Hạt điều 5.761 USD/tấn, giảm 3,6%; Hồ tiêu 3.263 USD/tấn, giảm 26,5%; sắn và sản phẩm từ sắn 412 USD/tấn, giảm 6,4%...  

Trong khi đó, giá gạo và giá cà phê tăng cao. Giá gạo xuất khẩu bình quân trong 8 tháng đạt 542 USD/tấn, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm trước. Giá cà phê xuất khẩu bình quân trong 8 tháng đạt 2.455 USD/tấn, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước.

Trong 8 tháng năm 2023 chứng kiến kim ngạch xuất khẩu rau quả tăng tới 57,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt 3,45 tỷ USD. Đặc biệt, xuất khẩu sầu riêng đã lập kỷ lục mới về kim ngạch khi cán mốc 1,2 tỷ USD trong 8 tháng, chiếm 30% trong tổng kim ngạch rau quả.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, cho biết trong khi sầu riêng của các nước Đông Nam Á khác đã hết vụ thì Việt Nam vẫn còn tiếp tục thu hoạch phục vụ xuất khẩu. Dự báo những tháng còn lại của năm 2023 chúng ta còn vùng sầu riêng còn lại ở Tây Nguyên chưa khai thác. Cộng thêm những mặt hàng trái cây khác nữa, dự đoán xuất khẩu trái cây 2023 sẽ khoảng 5 tỷ USD. Như vậy, kim ngạch sẽ bằng dự đoán quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho năm 2025 - sớm hơn kế hoạch 2 năm.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung Quốc vẫn đang là khách hàng lớn nhất của rau quả Việt Nam khi chiếm tới gần 65% kim ngạch. Xuất sang thị trường này, ngoài sầu riêng đang rất được ưa chuộng sắp tới sẽ có thêm mít. Thậm chí, nước này cũng xem xét cho dừa tươi Việt được xuất khẩu chính ngạch.

Ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết Trung Quốc hiện vẫn thực hiện kiểm hóa 100% đối với hàng nông sản, hoa quả nhập khẩu từ Việt Nam. Nếu phát hiện có sinh vật gây hại trên mặt hàng, họ sẽ xử lý rất nặng, yêu cầu toàn bộ lô hàng phải quay đầu. Vì vậy, thách thức lớn nhất trong duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ này chính là đảm bảo được các tiêu chuẩn chất lượng của sản phẩm.

"Nhằm kiểm soát chặt hơn chất lượng rau quả xuất khẩu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đề xuất với Chính phủ xây dựng 2 nghị định liên quan đến quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói rau quả và quy định xử phạt hành chính đối với các vi phạm", ông Dương thông tin.

GIÁ GẠO XUẤT KHẨU 5% TẤM ĐÃ ĐẠT MỨC 643 USD/TẤN

Trong 8 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu gạo cả nước đạt 3,17 tỷ USD, tăng 36,1% so với cùng kỳ năm trước. Hàng loạt thông tin trên thị trường xuất khẩu gạo đang tiếp tục tác động mạnh đến giá gạo xuất khẩu. Chính phủ Ấn Độ đã thông báo sẽ áp dụng mức thuế xuất khẩu 20% đối với gạo đồ -  Thông báo được Bộ Tài chính Ấn Độ đưa ra vào ngày 25/8, có hiệu lực ngay lập tức và sẽ được áp dụng cho đến ngày 16/10 năm nay.

Đồng thời, Ấn Độ cũng đã áp dụng mức giá sàn xuất khẩu đối với gạo basmati là 1.200 USD/tấn. Trước đó, nước này đã cấm xuất khẩu gạo trắng non-basmati kể từ tháng 7. Ấn Độ và Pakistan là 2 thị trường xuất khẩu gạo basmati lớn nhất thế giới. Hằng năm, Ấn Độ cung cấp khoảng 4 triệu tấn tới các nước như Iran, Iraq, Mỹ, Ả Rập Saudi. Những động thái mới của Ấn Độ có thể sẽ đẩy giá gạo thế giới lên cao hơn nữa.

Không chỉ Ấn Độ, Myanmar cũng đang lên kế hoạch tạm hạn chế xuất khẩu gạo để nhằm đáp ứng tiêu thụ nội địa. Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), Myanmar là nước xuất khẩu gạo lớn thứ 5 trên thế giới, bán hơn 2 triệu tấn mỗi năm.

Những động thái này đã tác động trực tiếp đến giá gạo xuất khẩu. Dữ liệu từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho thấy, ngày 29/8/2023, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục tăng thêm 5 USD/tấn đạt mức 628 – 643 USD/tấn. Theo đó, giá gạo 5% tấm xuất khẩu ở mức 643 USD/tấn, gạo 25% tấm ở mức 628 USD/tấn. Như vậy, giá gạo xuất khẩu nước ta tiếp tục "neo" đỉnh 15 năm và ở mức cao nhất thế giới.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết trong nước đã gần kết thúc vụ Hè Thu nhưng vụ Thu Đông cũng sẽ cho thu hoạch sớm nên năm nay sản lượng lúc gạo sản xuất chắc chắn đạt mục tiêu đề ra 43 triệu tấn.

Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương theo dõi sát sao và báo cáo kịp thời Ban chỉ đạo điều hành giá và Tổ điều hành thị trường trong nước tình hình sản xuất, nguồn cung các sản phẩm nông sản đang vào vụ thu hoạch, biến động giá cả, đặc biệt là các mặt hàng đang chịu tác động lớn từ thị trường thế giới như mặt hàng gạo. Đồng thời, triển khai thực hiện Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 05/8/2023 của Thủ Tướng Chính phủ về việc đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay. Mặt khác, chuẩn bị tổ chức Festival quốc tế ngành hàng lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang 2023.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ hướng dẫn các địa phương điều tiết kế hoạch sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu. Mặt khác, đẩy mạnh đàm phán, mở cửa thị trường xuất khẩu chính ngạch, chủ động xử lý các trường hợp lô hàng bị cảnh báo mất an toàn thực phẩm tại thị trường nhập khẩu và đàm phán xử lý rào cản kỹ thuật, mở rộng thị trường xuất khẩu nông lâm thủy sản.