Hội Môi giới bất động sản Việt Nam vừa tổ chức hội thảo chuyên đề “Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản: Vướng ở đâu, Gỡ thế nào?”.

Tại sự kiện, TS. Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, cho biết hiện nay chúng ta đang chứng kiến một nút thắt về thể chế khi quy định đã có, nhưng hệ thống vận hành thì chưa được khơi thông. Các địa phương chưa tổ chức kỳ thi sát hạch, người học không biết nên học ở đâu là đúng chuẩn, trong khi doanh nghiệp không thể tuyển dụng đủ nhân sự có chứng chỉ hợp pháp để đảm bảo vận hành theo luật định.

KHỦNG HOẢNG XOAY QUANH CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ

Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) với khoảng 30.000 nhà môi giới, đến nay, có hơn 6.000 học viên hoàn thành chương trình đào tạo theo chuẩn Thông tư 04 song chưa thể tham gia kỳ thi sát hạch, do vướng mắc trong hướng dẫn tổ chức kỳ thi ở các tỉnh, thành.   

Đáng lưu ý, có đến 416 doanh nghiệp môi giới phản ánh việc thiếu hụt nhân sự đạt chuẩn dẫn đến nhiều doanh nghiệp không thể tuyển đủ nhân sự hợp pháp, làm ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động giao dịch và quá trình phục hồi thị trường. 

Trước thực tế này, TS. Nguyễn Văn Đính nhận định trong ngành môi giới bất động sản đang xảy ra một cơn “bão ngầm”. Đó chính là sự khủng hoảng xoay quanh chứng chỉ hành nghề - nơi người hành nghề bị mắc kẹt giữa kỳ vọng tuân thủ pháp luật và thực tế không có lối đi rõ ràng, đã âm ỉ, dai dẳng và kéo dài từ lâu. 

Thực tế, khảo sát từ VARS IRE cho thấy có đến 89% lực lượng môi giới bất động sản hiện nay chưa có chứng chỉ hành nghề, hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực. Trong đó, 51,8% chưa có chứng chỉ và chưa từng qua đào tạo; 24;1% đã qua đào tạo nhưng chưa có chứng chỉ; 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hiệu lực; chỉ 11,3% đang sở hữu chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực.

“Điều đó phản ánh thực trạng đáng lo ngại về tính pháp lý hành nghề và cũng đặt ra nhu cầu cấp thiết trong việc chuẩn hóa đội ngũ, tăng cường đào tạo và minh bạch hóa quy trình tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ”, ông Đính nhận định.

Cũng theo vị chuyên gia này, có đến 93% người bày tỏ mong muốn tham gia kỳ thi sát hạch, thể hiện mức độ quan tâm rất cao đến việc tuân thủ quy định pháp luật và nhu cầu được chuẩn hóa kiến thức hành nghề. Đây là tín hiệu tích cực, đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc tổ chức kỳ thi một cách bài bản, linh hoạt. Đồng thời, cần xem xét khả năng tổ chức theo hình thức trực tuyến để đáp ứng xu hướng số hóa và nhu cầu rộng rãi của lực lượng môi giới.

CẦN ĐƯA RA GIẢI PHÁP THỰC TIỄN

Tuy nhiên, ông Đính cho rằng công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm là cần thiết, nhưng song song với đó, nên tạo điều kiện thuận lợi để lực lượng môi giới bất động sản được hành nghề đúng quy định. Trước khi thanh tra hãy tạo ra lối đi và giải pháp thực tiễn, cụ thể và khả thi để tháo gỡ cho hàng chục ngàn môi giới đang bị mắc kẹt trong "vùng mù" pháp lý.

Đồng quan điểm, TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng VARS IRE lưu ý thị trường đang tồn tại một nghịch lý là đội ngũ môi giới chưa được cấp chứng chỉ, doanh nghiệp chưa có nhân lực đạt chuẩn, nhưng lại không thể tổ chức thi. Vì vậy, nếu không sớm tháo gỡ, tình trạng “bế tắc pháp lý” sẽ kéo dài.

Ông cũng thông tin thêm 88% người học chia sẻ họ không rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm tổ chức thi tại địa phương, điều này thể hiện sự chồng chéo trong phối hợp giữa các bên. 

Đặc biệt, đại diện VARS IRE còn nhấn mạnh vai trò của lực lượng môi giới bất động sản như một “mắt xích quan trọng đối với chuỗi giao dịch và phân phối sản phẩm ra thị trường”. Theo đó, nếu thiếu sự phối hợp để nhanh chóng triển khai kỳ thi, thì có thể ảnh hưởng đến hệ thống cung - cầu trên thị trường.

“Việc chậm trễ trong khâu sát hạch không chỉ là vướng mắc kỹ thuật mà là “điểm nghẽn trong chuỗi vận hành của thị trường”, kéo theo nguy cơ đóng băng nhân lực, đình trệ phục hồi. Muốn tháo gỡ điểm nghẽn này, cần một cơ chế điều phối hiệu quả với trách nhiệm được phân định rõ ràng, cùng sự đồng lòng và quyết tâm hành động từ cả cấp trung ương và địa phương”, vị chuyên gia lưu ý.

Phân tích tại hội thảo, TS. Trần Xuân Lượng tiếp tục chỉ rõ vấn đề không nằm ở năng lực tổ chức, mà ở sự thiếu đồng bộ trong chỉ đạo và thực thi, bởi khi các địa phương tiếp tục chờ nhau hoặc lo ngại trách nhiệm, thì kỳ thi sát hạch vẫn mãi chỉ nằm trên giấy.

Theo các chuyên gia, để tháo gỡ điểm nghẽn trong công tác tổ chức thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, Bộ Xây dựng cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể giúp UBND các tỉnh, thành phố có cơ sở triển khai kỳ thi tuân thủ đúng quy định pháp luật. 

Bên cạnh đó, cũng cần cho phép các đơn vị đào tạo đủ điều kiện được phối hợp tổ chức kỳ sát hạch; đồng thời, đề xuất xây dựng hệ thống thi trực tuyến hoặc liên tỉnh, nhằm giảm tải áp lực cho từng địa phương và đảm bảo tính công khai, minh bạch trong toàn hệ thống. 

Việc xây dựng một cơ chế phối hợp linh hoạt, liên thông và hiệu quả giữa các bên liên quan, là tiền đề rất quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu chuẩn hóa đội ngũ môi giới bất động sản, nhằm góp phần phát triển thị trường minh bạch, chuyên nghiệp và bền vững trong thời gian tới.