Theo sử sách, Yên Tử vốn là một trong “tứ địa linh” của xứ Giao Châu, nơi các đạo sỹ, cao tăng, thánh hiền thường đến tu tập, bồi đắp năng lượng chánh đạo. Huyền thoại kể rằng, có đạo sỹ An Kỳ Sinh lên núi này tu tiên, luyện thuốc, chữa bệnh cứu người. Người dân tôn kính gọi ông là An Tử (thầy An) và gọi núi là An Tử Sơn – nguồn gốc tên của địa danh Yên Tử ngày nay.

Cách đây hơn 700 năm, hoàng đế anh minh Trần Nhân Tông đã từ bỏ ngai vàng lên Yên Tử tu hành. Ngài là vị hoàng đế duy nhất trên thế gian từng xuất gia và đắc quả vị Phật. Ngài sáng lập và trở thành Sơ tổ của Thiền phái Trúc Lâm - dòng thiền mang đậm bản sắc Việt, với mong muốn xây dựng một quốc gia hạnh phúc và hướng thiện. Từ đó, Yên Tử là nơi phát tích của Thiền phái Trúc Lâm được coi là thánh địa Phật giáo Việt Nam từ thế kỷ thứ 13 đến nay.

Năm 2025, Lễ Khai hội Xuân Yên Tử sẽ tái hiện lại một lễ hội Xuân xưa mang đậm nét truyền thống gồm các hoạt động rước kiệu, dâng lễ, với các nghi lễ tâm linh như Gióng trống, Thỉnh chuông, lễ chúc phúc đầu năm, lễ đóng dấu thiêng Yên Tử... cùng với phần biểu diễn văn nghệ khai hội.

Nghi lễ rước kiệu năm 2025 được tổ chức với quy mô lớn nhất từ trước tới nay với 10 đội kiệu đến từ các địa phương thuộc thành phố Uông Bí cùng với Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh hứa hẹn sẽ mang đến một lễ hội Khai xuân long trọng, quy mô và mang đậm nét truyền thống của người Việt.

Ngoài những điểm di tích nổi tiếng, Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm - tọa lạc dưới chân núi Yên Tử - sẽ tái hiện lại một không gian Tết truyền thống với chuỗi hoạt động - trò chơi mang đậm văn hóa Việt xưa, mang lại cho du khách kì du Xuân thêm trọn vẹn. Các hoạt động trải nghiệm với chủ đề “Tinh hoa Văn hoá Việt” diễn ra cả ngày tại các địa điểm tại khu danh thắng.

Có thể kể đến các hoạt động hướng dẫn thiền, yoga, phương pháp thở luân phiên, thiền buông thư… Tiếp theo là các hoạt động trải nghiệm mặc cổ phục Việt, hướng dẫn làm hương - nến Yên Tử, khai bút đầu xuân, in tranh Đông Hồ ngày xuân, chơi pháo đất, nặn tò he… Cùng với đó, các trò chơi dân gian như ô ăn quan, đẩy gậy, cờ tướng, ném còn, kéo mo cau, nhảy lò cò, ném vòng tre sẽ được tổ chức sôi nổi tại khu vực Đình Làng hay các hoạt động cưỡi ngựa, bắn cung, bắn súng đạn nhựa nắp chai tại khu vực quảng trường Minh Tâm. Buổi tối là thời gian dành cho “Đêm hội Làng Nương” tại Đình Làng và lễ hội hoa đăng tại Gương Thiền, Hồ Ngoạn Nguyệt…

Toạ lạc tại chân Non thiêng Yên Tử và kế thừa di sản từ ngàn đời nay, Trung tâm Văn hoá Trúc Lâm (bao gồm Legacy Yên Tử - MGallery, Làng Nương, Trục Tâm đạo với Cung Trúc Lâm) vừa là một không gian văn hóa độc đáo mang âm hưởng thời Trần (thế kỷ 13), kết nối đạo và đời, xưa và nay, vừa tạo ra một quần thể nghỉ dưỡng độc đáo có một không hai của Việt Nam.

Lấy cảm hứng từ Huệ Quang Kim Tháp – hiện vật lịch sử gần như duy nhất còn lại từ thời Trần, Legacy Yên Tử - MGallery và Làng Nương Yên Tử được khéo léo tái hiện nhờ “phù thuỷ kiến trúc” nổi tiếng thế giới Bill Bensley. Thêm vào đó nơi đây đang lan tỏa các giá trị cốt lõi của ngọn núi tới du khách thông qua các thiết chế văn hóa và dịch vụ trải nghiệm mang lại các lợi ích thiết thực: chăm sóc sức khoẻ tâm - thân - trí, trải nghiệm văn hoá - lịch sử - tinh thần - thiên nhiên, hoạt động giáo dục - thực hành cho thế hệ trẻ, các hoạt động riêng cho doanh nghiệp - doanh nhân...