Phát biểu tại tọa đàm “Ứng dụng GIS và BIM - Cơ hội và Thách thức?” do Báo Xây dựng tổ chức, ông Nguyễn Tiến Thông, Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, cho biết áp dụng BIM đối với hoạt động xây dựng có thể nâng cao chất lượng thiết kế. Việc phối hợp mô hình 3D tích hợp thông tin sẽ hỗ trợ các bộ môn liên quan được phối hợp dễ dàng.

GÓP PHẦN QUẢN LÝ TIẾN ĐỘ VÀ CHI PHÍ MỘT CÁCH HIỆU QUẢ

"Qua đó, giúp chủ đầu tư quản lý tốt giao diện về không gian - thời gian, hạn chế xung đột trong thiết kế và giảm sự trùng lặp; tăng khả năng mô phỏng - phân tích… nhằm lựa chọn ra giải pháp tối ưu nhất. Ngoài ra, cũng thúc đẩy minh bạch hóa thông tin liên quan đến thông số kỹ thuật, vật liệu, khối lượng, tiến độ, giá thành… do thông tin được tích hợp vào mô hình và chia sẻ đến tất cả các bên liên quan, nên làm giảm chi phí phát sinh do sai sót thiết kế hoặc thay đổi khi quá trình thi công", ông Thông nhìn nhận..

Hơn nữa, triển khai BIM còn góp phần quản lý tiến độ và chi phí hiệu quả, bởi mô hình này đã tích hợp thông tin về thời gian lẫn giá trị đến từng thiết bị, cấu kiện, bộ phận công trình. Nó mô phỏng được toàn bộ quá trình thi công xây dựng trên máy tính trước khi thi công trên hiện trường. Vì vậy, “công tác lập và quản lý kế hoạch cung ứng vật tư, vật liệu, kế hoạch vốn, kế hoạch giải ngân… trở nên chính xác hơn, phù hợp với tiến độ thi công”, ông Thông nhấn mạnh.

Cũng theo đại diện Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội, thông qua BIM, chất lượng thi công nâng lên rõ rệt nhờ cập nhật đầy đủ thông tin phục vụ cho quá trình thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị, giúp hạn chế sai sót, nhầm lẫn do thông tin bị phân mảnh như khi dùng hồ sơ thiết kế truyền thống có thuyết minh và bản vẽ xuất bản thành từng tập hồ sơ, tài liệu riêng biệt.

Đặc biệt, giai đoạn khai thác vận hành cũng được hỗ trợ, bởi dự án xây dựng xong hoàn công trên mô hình BIM liên hợp với toàn bộ thông tin tài sản tích hợp, là cơ sở cho công tác bảo dưỡng, duy trì, vận hành, khai thác công trình. Theo đó, quản lý, vận hành có thể tiến hành từ sớm, từ xa thông qua IoT kết nối giữa mô hình thông tin tài sản (AIM) và công trình thật.

Theo ông Tạ Ngọc Bình, Viện Kinh tế xây dựng, Bộ Xây dựng, không chỉ ở Việt Nam, mô hình BIM trong xây dựng và cả giao thông trên thế giới đang trở thành trào lưu không thể đảo ngược. Tại nhiều nước đã xây dựng những quy định bắt buộc, BIM gần như trở thành một công cụ không thể thiếu, chứng minh hiệu quả vượt trội.

Điển hình là dự án Crossrail (nay là tuyến Elizabeth Line) ở Vương quốc Anh, một trong những dự án hạ tầng lớn nhất châu Âu, việc áp dụng BIM đã giúp dự án tiết kiệm hàng trăm triệu bảng Anh nhờ khả năng quản lý dữ liệu đồng bộ, giảm thiểu xung đột thiết kế và tối ưu hóa quá trình thi công. Tương tự, đối với lĩnh vực giao thông, tuyến metro ở Helsinki (Phần Lan) hay cầu Queensferry Crossing (Scotland) còn tận dụng triệt để BIM nhằm mô phỏng tiến độ, kiểm soát chặt chẽ chi phí, quản lý rủi ro và xây dựng kế hoạch bảo trì chính xác cho hàng chục năm sau. Hiệu quả không chỉ là con số mà còn là sự bền vững và an toàn của công trình.

TẬP TRUNG VÀO 3 NHÓM GIẢI PHÁP TRỤ CỘT

Thời gian tới, để BIM phát triển mạnh mẽ trong ngành xây dựng, trên cơ sở nhiệm vụ được giao tại Quyết định 926/QĐ-BXD của Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Viện Kinh tế xây dựng đã xác định vai trò kiến tạo, thúc đẩy và tập trung vào 3 nhóm giải pháp trụ cột.

Trong đó, hoàn thiện thể chế và hướng dẫn là nền tảng cốt lõi cho việc triển khai BIM đối với công tác quản lý nhà nước. "Chúng tôi đang xây dựng các hướng dẫn chi tiết sử dụng BIM phục vụ thẩm định thiết kế, cấp phép xây dựng; áp dụng BIM cho một số loại công trình chuyên ngành. Mục tiêu là thiết lập một hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, làm căn cứ cho cơ quan quản lý có công cụ kiểm tra, đối chiếu và ra quyết định dựa trên mô hình BIM; doanh nghiệp, tư vấn thiết kế và bên liên quan có cơ sở pháp lý và kỹ thuật để thực hiện thống nhất; tạo điều kiện triển khai kiểm tra bán tự động và tự động ở quy trình thẩm định, cấp phép xây dựng", ông Bình cho biết.

Đồng thời, xác định nhân lực là yếu tố then chốt thúc đẩy áp dụng mô hình thông tin công trình BIM, Viện cũng tập trung xây dựng những chương trình đào tạo nâng cao dành cho một số vị trí chuyên biệt, bao gồm: Quản lý BIM, Điều phối BIM. Các chương trình này được thiết kế theo hướng cập nhật chuẩn năng lực quốc tế, gắn với yêu cầu thực tiễn triển khai BIM tại Việt Nam.

Mặt khác tích cực phối hợp với nhiều trường đại học, viện nghiên cứu, hiệp hội nghề nghiệp và đơn vị tư vấn, nhà thầu lớn để chuẩn bị triển khai đào tạo thí điểm vào thời gian tới, giúp hình thành đội ngũ cán bộ nòng cốt có khả năng dẫn dắt, tổ chức và điều phối hiệu quả quá trình áp dụng BIM trong dự án đầu tư xây dựng, đặc biệt giữa bối cảnh chuyển đổi số ngành xây dựng được đẩy mạnh, con người trở thành yếu tố quyết định.

“Chúng tôi dự kiến tiếp tục hợp tác với những tổ chức, doanh nghiệp công nghệ hàng đầu ở trong và ngoài nước, như: ESRI, Crossrail International, Autodesk, các trường đại học quốc tế cùng nghiên cứu, phát triển giải pháp tích hợp sâu giữa BIM và GIS (hệ thống thông tin địa lý). Trên cơ sở đó, Viện sẽ xây dựng nền tảng dữ liệu số, phát triển các hướng dẫn ứng dụng GeoBIM phục vụ công tác quy hoạch, thẩm định, cấp phép, quản lý vận hành công trình một cách thông minh, hiệu quả và bền vững.