Tại phiên họp, Thừa Ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình tại Phiên họp, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, qua thực tiễn đánh giá thi hành Luật Dầu khí được ban hành ngày 6/7/1993 được sửa đổi, bổ sung vào các năm 2000 và năm 2008, Luật Dầu khí và các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Dầu khí trong những năm qua đã tạo điều kiện cho sự phát triển của ngành dầu khí trong lĩnh vực tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, đóng góp lớn vào nguồn thu ngân sách nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Tuy nhiên, thời gian qua hoạt động dầu khí cũng đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập. 

"Xuất phát từ thực tiễn quản lý, thực trạng thi hành pháp luật và bối cảnh tình hình hiện nay, việc xây dựng Luật Dầu khí (sửa đổi) để thay thế Luật Dầu khí năm 1993, năm 2000, năm 2008 là hết sức cần thiết, nhằm tăng cường hiệu quả, hiệu lực trong quản lý nhà nước, loại bỏ rào cản, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho nhà đầu tư, góp phần cải thiện mức độ hấp dẫn của môi trường đầu tư trong lĩnh vực dầu khí", ông Diên cho biết.

Nội dung của Dự án Luật tập trung quy định những nội dung đặc thù trong lĩnh vực dầu khí với 6 nhóm chính sách. Một là về bổ sung, hoàn thiện các quy định liên quan đến hợp đồng dầu khí. Hai là, quy định về điều tra cơ bản quy định việc thực hiện dự án dầu khí theo chuỗi từ tìm kiếm thăm dò, khai thác, vận chuyển, xử lý. Ba là, quy định về ưu đãi đầu tư dầu khí và ưu đãi đầu tư đặc biệt đối với dự án dầu khí theo lô dầu khí thông qua hợp đồng dầu khí. Bốn là, quy định các bước triển khai dự án trong hoạt động dầu khí. Năm là, quy định công tác kế toán, quyết toán, kiểm toán và xử lý chi phí hoạt động dầu khí. Sáu là, quy định khung cho phép bên thứ ba tiếp cận các cơ sở hạ tầng có sẵn của ngành dầu khí.

ĐỀ NGHỊ CÓ CHƯƠNG TRÌNH RIÊNG VỀ CHỌN NHÀ ĐẦU TƯ DẦU KHÍ

Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Dầu khí (sửa đổi) để đáp ứng yêu cầu như Tờ trình của Chính phủ đã nêu.

Các nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Cơ quan soạn thảo báo cáo thêm về việc nội luật hóa các quy định tại các điều ước quốc tế song phương trực tiếp điều chỉnh lĩnh vực dầu khí, bảo đảm đáp ứng yêu cầu quy định của Luật Điều ước quốc tế. Các tài liệu trong Hồ sơ cơ bản bảo đảm theo yêu cầu quy định tại Điều 64 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Liên quan đến hợp đồng dầu khí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhất trí có quy định riêng tại Luật Dầu khí về đấu thầu lựa chọn nhà thầu ký kết hợp đồng dầu khí (nhà đầu tư dầu khí) với những đặc thù trong lựa chọn nhà đầu tư và đặc thù liên quan đến tài nguyên, quốc phòng - an ninh, chủ quyền biển đảo quốc gia.

Tuy nhiên, ông Thanh đề nghị có Chương riêng quy định về nội dung này; rà soát, bổ sung quy định bảo đảm tính toàn diện, tổng thể, rõ ràng, cụ thể. Đồng thời, cần rà soát các quy định về điều kiện đối với bên dự thầu, bảo đảm phù hợp với quy định của các luật có liên quan như Bộ luật Dân sự, Luật Phá sản…

Về đấu thầu lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ dầu khí, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo thêm về tình hình thực hiện quy định pháp luật hiện hành về việc lựa chọn nhà thầu trong lĩnh vực dầu khí thời gian qua. Đồng thời, cần làm rõ các trường hợp lựa chọn nhà thầu trong lĩnh vực dầu khí được thực hiện theo Luật Đấu thầu; Luật Đấu thầu hay Luật Dầu khí điều chỉnh việc nhà đầu tư dầu khí lựa chọn nhà thầu cung cấp dầu khí;

Bên cạnh đó, ông cũng cho rằng cần có sự phân biệt các nhà thầu cung cấp dịch vụ dầu khí liên quan trực tiếp, gián tiếp đến hoạt động tìm kiếm thăm dò, phát triển mỏ và khai thác dầu khí và việc lựa chọn các nhà thầu này hay không; Áp dụng Luật Dầu khí hay Luật Đấu thầu đối với lựa chọn nhà thầu cung cấp dịch vụ liên quan trực tiếp đến thu dọn công trình dầu khí.

Trên cơ sở đó, ông Thanh đề nghị chỉnh sửa quy định tại Điều 4 dự thảo Luật bảo đảm phân biệt rõ ràng về phạm vi điều chỉnh giữa Luật Đấu thầu và Luật Dầu khí; thống nhất thuật ngữ được sử dụng và câu chữ quy định; trường hợp cần thiết sửa đổi quy định có liên quan của Luật Đấu thầu thì cần quy định ngay tại dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi).

CẦN QUY ĐỊNH CHẶT CHẼ, MINH BẠCH VỀ ĐỊA VỊ PHÁP LÝ CỦA TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ VIỆT NAM

Tham gia thảo luận, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, nên có chương riêng về việc lựa chọn nhà thầu, ký kết hợp đồng để đảm bảo quá trình lựa chọn nhà đầu tư được xác đáng, đáp ứng yêu cầu, tránh những rủi ro không đáng có.

Ngoài ra, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đề nghị, trên cơ sở quan điểm sửa đổi luật, cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi bổ sung, thiết kế các điều khoản cho chặt chẽ hơn, đảm bảo sự minh bạch rõ ràng trong quy trình, thủ tục triển khai các hoạt động dầu khí, qua đó góp phần thúc đẩy công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực ngay từ khi xây dựng chính sách, pháp luật như chủ trương của Đảng đã đề ra.

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ ra rằng, thiết kế các điều khoản về điều tra cơ bản dầu khí còn tương đối mờ nhạt.

"Cụ thể, tại Chương II chỉ có 3 điều quy định điều tra cơ bản về dầu khí gồm: nội dung điều tra cơ bản về dầu khí; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí; tổ chức thực hiện điều tra cơ bản về dầu khí", Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng.

Nhấn mạnh điều tra cơ bản là một trong lĩnh vực quan trọng đối với vấn đề dầu khí, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng về nội hàm và bản chất của điều tra cơ bản, quy định chặt chẽ và toàn diện hơn đối với nội dung này.

Về địa vị pháp lý của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, theo Chủ tịch Quốc hội, dự án Luật quy định Tập đoàn Dầu khí Việt Nam là doanh nghiệp nhà nước. Điều lệ và tổ chức hoạt động của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam do Chính phủ quy định.

"Tập đoàn Dầu khí Việt Nam được tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí, ký kết và quản lý hợp đồng dầu khí với các tổ chức, cá nhân để tiến hành hoạt động dầu khí. Cần quy định rõ, cụ thể hơn, chặt chẽ, minh bạch hơn nữa về địa vị pháp lý của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam", Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) dự kiến được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 3 sắp tới.