Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương) vừa chính thức công bố bản hướng dẫn chi tiết về lập hồ sơ đăng ký, thực hiện và báo cáo thực hiện dán nhãn năng lượng đối với bốn nhóm sản phẩm gồm điều hòa không khí, tủ lạnh, nồi cơm điện và quạt điện.

Theo bản hướng dẫn này, nhãn năng lượng áp dụng cho các sản phẩm là nhãn năng lượng so sánh theo 5 cấp được quy định trong bộ tiêu chuẩn Việt Nam, theo đó cấp 1 (1 sao) là mức tối thiểu (MEPS) và cấp 5 (5 sao) là cấp có hiệu suất năng lượng lớn nhất.

Sau khi được cấp giấy chứng nhận, doanh nghiệp có quyền sử dụng nhãn năng lượng so sánh dán hoặc in trên sản phẩm, bao bì và trên cataloge, tờ rơi để quảng cáo... Hàng năm doanh nghiệp được cấp chứng nhận dán nhãn năng lượng sẽ phải lập báo cáo theo mẫu để gửi về Bộ Công Thương.

Việc ban hành hướng dẫn nói trên là một bước đi nhằm cụ thể hóa các quy định trong Quyết định số 51/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký ban hành liên quan đến việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Theo quyết định này, có 4 nhóm ngành hàng ưu tiên dán nhãn năng lượng “Ngôi sao năng lượng Việt” bao gồm nhóm thiết bị gia dụng, nhóm thiết bị văn phòng và thương mại, nhóm thiết bị công nghiệp và nhóm phương tiện giao thông vận tải. Trong số này, bốn dòng sản phẩm gồm điều hòa không khí, tủ lạnh, nồi cơm điện và quạt điện nói trên được tính trong nhóm thiết bị gia dụng.

Đối với nhóm thiết bị gia dụng và nhóm thiết bị công nghiệp, việc dán nhãn năng lượng tự nguyện được khuyến khích thực hiện đến hết ngày 31/12/2012. Từ ngày 1/1/2013 sẽ thực hiện dán nhãn năng lượng theo hình thức bắt buộc.

Vì tính chất của việc dán nhãn là để hướng tới việc sử dụng các sản phẩm tiết kiệm năng lượng, nên các doanh nghiệp sẽ không phải trả chi phí dán nhãn năng lượng cho Bộ Công Thương. Tuy nhiên sẽ phải trả chi phí thử nghiệm phòng thử nghiệm và chi phí in nhãn năng lượng và dán nhãn lên sản phẩm.

Bộ Công thương cũng khuyến cáo rằng doanh nghiệp nên sớm nộp hồ sơ để được chứng nhận dán nhãn năng lượng trước ngày 1/1/2013, và nộp càng sớm càng tốt, tránh để sản phẩm phải dán nhãn mà lại không có nhãn lưu thông sau ngày 1/1/2013.

Trao đổi nhanh với VnEconomy sau khi bản hướng dẫn được công bố, ông Trần Trung Kiên, Tổng giám đốc Công ty Benny Việt Nam Electronics nói ông và các doanh nghiệp hoàn toàn ủng hộ chương trình này của Chính phủ vì đó là một quyết định đúng đắn nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Theo phân tích của ông Kiên, Việt Nam là một đất nước đang phát triển với tốc độ cao nên nhu cầu về năng lượng ngày càng cấp thiết. Nếu như chúng ta không có định hướng sử dụng năng lượng một cách hiệu quả thì trong một tương lai không xa Việt Nam sẽ phải đối mặt với những khủng hoảng thiếu về năng lượng rất trầm trọng.

Tuy nhiên, để các doanh nghiệp sản xuất ra được những sản phẩm tiết kiệm năng lượng đòi hỏi sự đầu tư lớn về mặt công nghệ, nghiên cứu. Đây sẽ là một rào cản lớn cho các doanh nghiệp trong bối cảnh tài chính tương đối khó khăn hiện nay. Nhưng trong tương lai, nó sẽ giúp các doanh nghiệp có tư duy đổi mới tiến xa hơn và cạnh tranh công bằng hơn trên thị trường.

Mặt khác, người tiêu dùng cũng có thể dựa theo các tiêu chí đánh giá của Bộ Công Thương để lựa chọn được sản phẩm tốt, tiết kiệm năng lượng. Hiện tại có rất nhiều sản phẩm chất lượng kém, tiêu thụ nhiều nhiên liệu nhưng được bán với giá thành hạ  nên người tiêu dùng không thể phân biệt được. Bằng tem nhãn “Ngôi sao năng lượng Việt” và cấp độ đánh giá, người tiêu dùng có thể tìm được sản phẩm ưng ý.

Vẫn theo ông Kiên, định hướng của Benny là sản phẩm sản xuất ra không những phải đạt chất lượng tốt, giá thành hợp lý mà còn phải là sản phẩm thân thiện, có lợi ích cho người sử dụng và cộng đồng. Vì vậy, từ trước khi có Quyết định 51, công ty đã tập trung nghiên cứu, đổi mới công nghệ để đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng tốt và tiết kiệm năng lượng.

“Chúng tôi sẽ tiến hành đầu tư mạnh hơn nữa vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D) để sớm đưa ra thị trường những sản phẩm chất lượng tốt và sử dụng năng lượng hiệu quả. Ngoài ra việc đầu tư đổi mới công nghệ trong sản xuất cũng là một định hướng quan trọng mà Benny đang tiến hành”, ông Kiên nói.

Trao đổi với báo chí hồi đầu năm nay, ông Phương Hoàng Kim, Vụ trưởng Vụ Khoa học - Công nghệ và Tiết kiệm năng lượng thuộc Tổng cục Năng lượng cho biết theo Quyết định 51, có khoảng 13 loại phương tiện, thiết bị bắt buộc phải dán nhãn khi đưa ra thị trường.

Trong năm 2012, Bộ Công thương sẽ tiếp tục xây dựng các dự án, chương trình hợp tác dài hạn với các nhà tài trợ, các chương trình và dự án của Chính phủ, để thúc đẩy mạnh mẽ việc thực thi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. “Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là trách nhiệm của toàn xã hội. Vì vậy, các doanh nghiệp, các địa phương phải chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể để thực hiện các giải pháp tiết kiệm năng lượng trên địa bàn quản lý nhằm huy động tối đa sự tham gia, quan tâm của mỗi doanh nghiệp và, mỗi người dân”, ông Kim nhấn mạnh.

Theo thông tin từ Bộ Công thương, các doanh nghiệp thực hiện dán nhãn tiết kiệm năng lượng trước ngày 01/01/2013 sẽ được tham gia miễn phí các chương trình truyền thông do Bộ này tổ chức. Các sản phẩm được dán nhãn tiết kiệm năng lượng cũng sẽ được ưu tiên lựa chọn trong các chương trình mua sắm công của nhà nước.

Ngoài ra, doanh nghiệp tham gia dán nhãn vào thời điểm khuyến khích dán nhãn cũng sẽ được hỗ trợ 30% chi phí kiểm định, tối đa không quá 60 triệu đồng/doanh nghiệp. Sau năm 2013, khi việc dán nhãn được thực hiện bắt buộc, doanh nghiệp sẽ không được hưởng bất kỳ ưu đãi nào khi thực hiện dán nhãn năng lượng cho các thiết bị tiêu thụ điện.