Các doanh nghiệp Vinachem đang muốn thoái vốn bao gồm Công ty Cổ phần Công nghiệp Hóa chất Đà Nẵng (mã chứng khoán DCI - UpCOM), Công ty Cổ phần Bột giặt Net (mã chứng khoán NET - HNX) và Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư và Xây dựng mỏ - Incodemic.

Cụ thể, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) sẽ thoái toàn bộ 900.411 cổ phần, tương ứng 37,32% vốn tại Công ty Cổ phần Công nghiệp Hóa chất Đà Nẵng. Giá khởi điểm mỗi cổ phiếu là 113.700 đồng, cao gấp 40 lần thị giá hiện nay, chỉ 2.800 đồng/cổ phiếu của DCI.  Cuộc đấu giá sẽ diễn ra chiều ngày 10/7/2019 trên HNX.

Tương tự, Vinachem sẽ đấu giá gần 3,4 triệu cổ phiếu NET với giá khởi điểm 30.900 đồng/cổ phần, cao hơn khoảng 10% so với thị giá hiện nay. Sau đấu giá, Vinachem sẽ còn sở hữu 36% vốn tại NET.

Còn với Incodemic, Vinachem bán đấu giá toàn bộ lô 221.087 cổ phiếu, tương đương với 15% vốn, giá khởi điểm 24.780 đồng/cổ phần. 

Kinh doanh ngày càng sa sút

Mẫu số chung của các doanh nghiệp Vinachem đang sở hữu vốn là kết quả kinh doanh sa sút. 

Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư và Xây dựng mỏ Incodemic vốn điều lệ 14,7 tỷ đồng, ngành nghề kinh doanh chính là tư vấn đầu tư xây dựng cơ bản, lập và thẩm định các dự án đầu tư, thiết kế kết cấu công trình dân dụng, công nghiệp, khai thác và chế biến khoáng sản… Doanh thu chủ yếu đến từ hoạt động dịch vụ tư vấn và khảo sát công trình.

Tổng tài sản của công ty vào cuối năm 2018 đạt 35,42 tỷ đồng, giảm 16% so với năm 2017. Doanh thu thuần năm 2018 đạt 10,26 tỷ đồng, giảm 52% so với năm 2017. Kết thúc năm tài chính 2018, lợi nhuận sau thuế ghi nhận âm 7,32 tỷ đồng. Năm trước đó, Incodemic cũng ghi nhận lỗ 10,2 tỷ đồng. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh Quý 1 năm 2019 của công ty tiếp tục ghi nhận khoản lỗ 196 triệu đồng từ hoạt động kinh doanh.

Ý kiến kiểm toán cho hay, tại thời điểm 31/12/2018, báo cáo tài chính công ty đang phản ánh nợ ngắn hạn đã vượt quá tài sản ngắn hạn là 17,4 tỷ đồng, lỗ luỹ kế là 25,2 tỷ đồng lớn hơn vốn góp của chủ sở hữu. Những sự kiện này  dẫn đến kiểm toán bày tỏ nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của công ty. Đặc biệt, kiểm toán nhấn mạnh, tại thời điểm cuối năm 2018, Incodemic còn tồn tại các khoản vay cá nhân có số dư 4,4 tỷ đồng đã quá hạn thanh toán nhưng chưa được ký phụ lục gia hạn.

Không đến nỗi bết bát như Incodemic nhưng Bột giặt Net cũng cho thấy kết quả kinh doanh ngày càng sa sút trong những năm gần đây.

Mặc dù doanh thu thuần của công ty năm 2018 đạt 1.117 tỷ đồng, ghi nhận tăng 3,9% so với năm 2017 song lợi nhuận sau thuế lại giảm chỉ còn 56,6 tỷ đồng, tương ứng với mức giảm 4,3% so với năm 2017. Năm 2017, Bột giặt Net ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 59,2 tỷ đồng. 

Năm 2019, Bột giặt Net tiếp tục đặt mục tiêu doanh thu đạt 1.103 tỷ đồng, giảm 1,3% so với năm 2018; lợi nhuận sau thuế đạt 46,5 tỷ đồng, giảm 17,9%. 

Theo ban lãnh đạo công ty, kết quả kinh doanh năm 2019 dựa trên tác động giá nguyên liệu thô có nguồn gốc từ Trung Quốc tăng mạnh, giá dầu mỏ, dầu cọ đang biến động khó dự đoán. Bên cạnh đó, cạnh tranh với hàng chất tẩy rửa có xuất xứ Thái Lan có thể giảm số lượng hàng xuất khẩu của công ty đến một số thị trường lân cận. Việc xây dựng nhà máy Lộc An với chi phí đầu tư trên 300 tỷ đồng cũng ảnh hưởng đến chi phí kahaus hao, phát sinh chi phí vốn vay, làm tăng giá thành sản phẩm, ảnh hưởng đến lợi nhuận.

Cùng chung cảnh ngộ, Công ty Cổ phần Công nghiệp Hóa chất Đà Nẵng ghi nhận doanh thu thuần năm 2018 đạt 363 tỷ đồng tăng 37,6% so với năm 2017 song lợi nhuận sau thuế giảm 12,78%, chỉ còn 7,1 tỷ đồng. 

Sang đến năm 2019, Hoá chất Đà Nẵng đặt mục tiêu doanh thu chỉ còn 300 tỷ đồng, giảm 17%, lợi nhuận sau thuế rơi xuống mức 5 tỷ đồng, giảm đến 30% so với năm 2018. Nguyên nhân do công ty đánh giá tình hình nông nghiệp và các sản phẩm phân bón của công  ty tiếp tục khó khăn, ảnh hưởng xấu đến kết quả kinh doanh.  

Thoái vốn đắt hàng nhờ đất vàng?

Trong rất nhiều thương vụ thoái vốn nhà nước, bất động sản vẫn luôn là "miếng mồi béo bở" để các nhà đầu tư nhắm đến. Nhà đầu tư sẵn sàng mua lại công ty đang hoạt động kém cỏi trong lĩnh vực chính với mức giá cao hơn rất nhiều so với giá đang giao dịch trên sàn chỉ vì công ty sở hữu nhiều đất vàng.

Thương vụ thoái vốn của Vinachem tại Cao su Sao Vàng (SRC) là một ví dụ điển hình. Mặc dù kinh doanh của SRC ngày càng sa sút song Vinachem đã thực hiện thành công phiên đấu giá hơn 4,2 triệu cổ phiếu SRC với mức giá cao hơn rất nhiều so với thị giá, lượng mua vừa khớp với lượng đăng ký bán.

Trước đó, Bản công bố thông tin của Vinachem cho biết, trước thời điểm chào bán cổ phần, SRC có quỹ đất sản xuất kinh doanh, thương mại, khu công nghiệp khá lớn tại nhiều vị trí đắc địa. 

Cụ thể, với đất trả tiền một lần, SRC có 43 m2 làm văn phòng tại quận 1, Tp.HCM; 2.475 m2 tại huyện Hòa Vang, Thành phố Đà Nẵng. Ngoài ra, SRC còn 212.538 m2 đất khu công nghiệp tại Khu công nghiệp Châu Sơn, Hà Nam.  Với đất trả tiền thuê hàng năm, SRC sở hữu 31.643,7 m2 tại Thành phố Thái Bình; 84.735 m2 tại 3 khu vực thuộc Thành phố Phúc Yên, Vĩnh Phúc; 2.698,8 m2 tại quận Thanh Xuân, Hà Nội.

Cao su Sao Vàng còn có khu đất vàng diện tích 6,2 ha trải dài 250m mặt tiền đường Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội. Chỉ riêng giá trị khu đất này đã đóng góp 23,7%, tức gần 1/4 giá trị thực tế của SRC được Công ty TNHH kiểm toán và định giá Việt Nam xác định.

Quay trở lại với các công ty trên, liệu rằng quỹ đất vàng vẫn sẽ là "con bài chiến lược" để Vinachem thực hiện cuộc tổng thoái vốn thành công mỹ mãn?

Hiện, Hoá chất Đà Nẵng đang quản lý sử dụng 4 khu đất trung tâm tại thành phố Đà Nẵng với diện tích hơn 16 ha bao gồm: Khu Công nghiệp Hoà Khánh, quận Liên Chiểu, diện tích 81.788 m2, Công ty thuê đất tư nhân trả tiền hàng năm, thời gian sử dụng đến đầu năm 2045.

Đường số 3 Khu Công nghiệp Hoà Khánh, quận Liên Chiểu diện tích hơn 75.272 m2, Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm, thời hạn đến cuối năm 2046. Khu đất 3.805 m2 tại Đường Yết Kiêu, quận Sơn Trà. Đây là đất cơ sở sản xuất kinh doanh được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm, thời hạn đến 15/11/2054. Và khu đất diện tích 1.362,5 m2 tại 53 Lê Hồng Phong, quận Hải Châu, có quyền sử dụng đất lâu dài.

Với Incodemic, doanh nghiệp này đang quản lý các lô đất ở xã Ngũ Hiệp và Đông Mỹ, huyện Thanh Trì, Hà Nội có tổng diện tích 6.299 m2. Lô đất sản xuất kinh doanh và cho thuê gần 2.042 m2 tại số 38 phố Bích Câu, quận Đống Đa, Hà Nội.

Ngoài ra, Incodemic cũng đang hợp tác đầu tư triển khai dự án xây dựng khu thương mại, dịch vụ, văn phòng và nhà ở tại lô đất 612-614 Hoàng Hoa Thám, quận Tây Hồ, Hà Nội có diện tích 960 m2 với Công ty Cổ phần Hà Nội-ICT.

Khu đất Incodemic đang quản lý, sử dụng.

Bột giặt Net cũng có nhiều đất khu công nghiệp và thương mại dịch vụ. Công ty hiện sử dụng khu đất thương mại 617 - 629 Bến Bình Đông, Quận 8 Tp. HCM với tổng diện tích 3.595m2; đất thương mại 4.699 m2 tại Km số 1- Đường Phan Trọng Tuệ, huyện Thanh Trì, Hà Nội. 

Ngoài ra, Bộ giặt Net còn có 60.000m2 đất thuê tại Khu công nghiệp Lộc An, Bình Dương và 21.197m2 tại Khu công nghiệp Biên Hòa 1.