Đề xuất 5 tiêu chí mới xác định huyện nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang dự thảo Thông tư về tiêu chí huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, trong giai đoạn 2016-2020, để thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành tiêu chí huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.

Đến nay, kết quả giảm nghèo đạt và vượt mục tiêu, chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao. Tỷ lệ hộ nghèo là 9,88% năm 2015 (năm đầu kỳ) giảm xuống còn 2,75% năm 2020 (năm cuối kỳ).

Trong 5 năm giảm bình quân 1,43%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm bình quân 4%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm bình quân 5,65%/năm, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Thu nhập, đời sống vật chất và tinh thần cho người dân được nâng cao, nhất là người dân sinh sống trên địa bàn nghèo, vùng đặc biệt khó khăn.

Vừa qua, Quốc hội đã phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo và An sinh xã hội bền vững giai đoạn 2021-2025. Vì vậy, Bộ cho rằng, để xác định đối tượng thụ hưởng, địa bàn đầu tư của Chương trình trong bối cảnh mới, việc xây dựng tiêu chí xác định huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025 là rất cần thiết và cấp bách.

Lý do được Bộ chỉ ra là hiện nay một số tiêu chí về tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo và xã đặc biệt khó khăn đã trở nên lạc hậu, bất cập; tiêu chí về xã vùng bãi ngang ven biển và hải đảo chưa gắn với mục tiêu thoát khỏi tình trạng khó khăn, phấn đấu xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025, ước tính tại thời điểm tháng 1/2022, cả nước có khoảng 16,6% hộ dân cư có thu nhập dưới chuẩn nghèo thu nhập, tương ứng với khoảng 4,473 triệu hộ, với khoảng 17,447 triệu người. Trong đó, tỷ lệ hộ nghèo là 10,83% (bao gồm 2% hộ nghèo không có khả năng lao động), tỷ lệ hộ cận nghèo là 5,77%.

Do đó, tiêu chí đánh giá, xác định huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển cần phải xây dựng theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 nhằm bảo đảm phản ánh khách quan thực trạng nghèo trên địa bàn.

Tại dự thảo, Bộ này đề xuất các tiêu chí xác định huyện nghèo gồm: Tiêu chí về tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025; tiêu chí về trình độ phát triển đơn vị hành chính cấp xã; tiêu chí về thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn huyện; tiêu chí về huyện khu vực miền núi, vùng cao, biên giới; tiêu chí tỷ lệ số hộ dân tộc thiểu số trong tổng số hộ dân cư của huyện.

Trong khi đó, tiêu chí xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo gồm: Có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo từ 15% trở lên hoặc hộ nghèo từ 10% trở lên theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025.

Đối với các xã bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn liên tục trong thời gian từ 3 tháng/năm trở lên, có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo từ 12% trở lên hoặc có tỷ lệ hộ nghèo từ 8% trở lên.

Tiêu chí tiếp theo là thiếu từ 2 công trình cơ sở hạ tầng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản, phục vụ dân sinh trở lên; xã đạt từ 15 tiêu chí nông thôn mới trở xuống.