Mirae Asset vừa có báo cáo triển vọng ngành thực phẩm và đồ uống hậu Covid-19. Trước đó, 2021 là một năm ảm đạm của ngành F&B Việt Nam trước sức ép của dịch bệnh.

Thống kê cho thấy, tổng doanh thu của 78 doanh nghiệp F&B niêm yết năm 2021 đạt 279 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 5,6% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, các chi phí sản xuất tăng nhanh làm giảm biên lợi nhuận gộp dẫn đến lợi nhuận gộp của doanh nghiệp F&B nói chung chỉ tăng 1,1% so với cùng kỳ.

Không chỉ vậy, chi phí phòng chống bệnh tăng cao kèm với các nỗ lực của doanh nghiệp để kích thích tiêu dùng dẫn đến chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng nhanh. Hệ quả là lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh cốt lõi 2021 của các doanh nghiệp F&B giảm 2,3% còn 33.935 tỷ đồng.

DOANH NGHIỆP F&B PHÂN HOÁ LỢI NHUẬN NĂM 2022

Bước sang năm 2022, các doanh nghiệp trong ngành này nỗ lực phục hồi hậu Covid song lại bị ảnh hưởng bởi chiến tranh. Tỷ lệ dân số tiêm đủ 2 mũi vaccine Covid-19 của Việt Nam đã đạt mức 71% dân số tại thời điểm cuối năm 2021, vượt qua mức mục tiêu để có được miễn dịch cộng đồng 70%. Trên cơ sở thành tựu này, Chính phủ Việt Nam đã dần dần mở cửa nền kinh tế từ đầu năm 2022 và đã khôi phục lại toàn bộ hệ thống du lịch nội địa cũng như quốc tế kể từ 15/3/2022.

Tuy nhiên, một lần nữa đà phục của hồi sức tiêu thụ các sản phẩm F&B của Việt Nam tiếp tục bị cản trở khi chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ từ giữa tháng 2/2023. Nga và Ukraina là hai quốc gia xuất khẩu lúa mỳ lớn nhất Châu Âu. Không chỉ vậy, Nga còn là nhà cung cấp dầu mỏ, khí đốt, dầu hạt hướng dương, phân bón và sắt thép lớn trên thế giới.

Nền kinh tế Việt Nam bị ảnh hưởng không nhỏ trước tác động trực tiếp từ chiến tranh và gián tiếp từ các lệnh cấm vận mà Mỹ, Anh và các nước thuộc Liên Minh Châu Âu áp dụng lên Nga. Lúa mỳ, đậu tương, bơ, ngô … và các hàng hóa thực phẩm cơ bản khác đều tăng phi mã lên mức cao nhất trong hàng chục năm qua. Ngoài ra, giá phân bón cao kỷ lục cũng đẩy giá thực phẩm trong ngắn hạn lên mức cao mới.

Theo đánh giá của các chuyên gia Mirae Asset, doanh nghiệp F&B sẽ tiếp tục phân hóa trên đường đua lợi nhuận 2022. Sự phục hồi hậu Covid-19, chiến tranh Nga – Ukraine và lạm phát sẽ là 3 nhân tố chính tác động lên các doanh nghiệp F&B Việt Nam trong năm 2022. Trong đó, sự phục hồi hậu Covid có tác động tích cực lên đa số các nhóm doanh nghiệp.

Ở chiều ngược lại, lạm phát, sự tăng giá của nguyên liệu thực phẩm gây áp lực lên tất cả các nhóm ngành. Cuối cùng, chiến tranh Nga – Ukraine và căng thẳng thương mại thế giới hậu chiến tranh sẽ tạo nên sự phân hóa trong bức tranh lợi nhuận của các doanh nghiệp F&B.

NHÓM NÀO TĂNG TRƯỞNG LỢI NHUẬN TỐT NHẤT?

Một cách chi tiết hơn, Mirae Asset cho rằng, xuất khẩu thủy sản và xuất khẩu lương thực là hai nhóm doanh nghiệp F&B có cơ hội gia tăng lợi nhuận tốt nhất năm 2022.

Hai quốc gia Nga và Ukraine xuất khẩu 26% lúa mỳ và 7% cá của thế giới. Chiến tranh giữa hai nước này và các lệnh cấm vận hậu chiến sẽ làm gián đoạn nguồn cung bột mỳ dẫn tới nhu cầu nhập khẩu hai sản phẩm này từ các khu vực khác trên thế giới tăng lên kèm theo giá tăng.

Việt Nam là nước xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới, là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của cá Minh Thái từ Nga. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu cá Tra và các thủy sản thay thế sẽ được hưởng lợi trực tiếp.

Bên cạnh đó, thiếu hụt lúa mỳ là thực phẩm chính của thế giới sẽ dẫn đến nhu cầu cho lương thực thay thế là gạo Việt Nam được hưởng lợi. Trong nhóm này, đáng lưu ý là CTCP Vĩnh Hoàn (VHC); CTCP Đầu tư và phát triển đa quốc gia (IDI); CTCP Nam Việt (ANV); CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (TAR); CTCP Tập đoàn Lộc Trời (LTG).

Đồ uống là nhóm nằm trong tốp tiếp theo có cơ hội tăng trưởng lợi nhuận. Tiêu thụ đồ uống, đặc biệt là đồ uống có cồn sẽ không bị gián đoạn bởi các đợt giãn cách như năm 2021. Hơn nữa, tiêu thụ đồ uống nhiều khả năng sẽ tiếp cận lại gần mức trước Covid khi du lịch quốc tế đến Việt Nam đã được chính thức nối lại từ 15/3/2021.

Tuy nhiên, biên lợi nhuận gộp của nhóm đồ uống sẽ giảm do giá của các nguyên vật liệu đều đang ở mức cao lịch sử, trong đó có malt, hương liệu, đường, nhôm và nhựa. Trong nhóm này đáng lưu ý là: CTCP Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SAB).

Ngoài ra, một số doanh nghiệp không nằm hai nhóm lợi thế trên nhưng vẫn có khả năng đạt được mức tăng trưởng tốt nhờ vị thế cạnh tranh đặc biệt, trong đó có đáng lưu ý là: Masan Consumer Holdings (MCH).

MCH là nhà sản xuất thực phẩm đóng gói lớn nhất Việt Nam với sản xuất chính là gia vị, mỳ ăn liền, thịt chế biến, đồ uống (có cồn và không cồn) cùng với các sản phẩm khác.

MCH có doanh thu chủ yếu ở phân khúc cao cấp và một tỷ lệ lớn tăng trưởng doanh thu đến từ việc mở rộng phân khúc cao cấp. Do đó, việc giá nguyên liệu tăng sẽ ít ảnh hưởng tới tăng trưởng lợi nhuận của MCH so với các doanh nghiệp khác ở phân khúc thấp hơn. Không chỉ vậy, MCH còn có doanh thu đến từ đồ uống (cả không cồn và có cồn) cùng với sản phẩm giặt tẩy là những nhóm hàng sẽ có khả năng tăng trưởng cao khi thị trường phục hồi.

Cuối cùng, theo Mirae Asset, Tập đoàn Dabaco (DBC) là doanh nghiệp lớn có doanh thu từ thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi, bất động sản và thương mại. Năm 2022 mảng thức ăn chăn nuôi và chăn nuôi của DBC sẽ chịu áp lực lớn từ việc giá nguyên liệu tăng mạnh (Đậu tương, ngô …) nhưng sẽ được hỗ trợ bởi mảng bất động sản và mảng kinh doanh mới là vaccine tả lợn châu phi (ASF – bệnh dịch làm đàn heo của Việt Nam, Trung Quốc giảm tới 15% năm 2019, đến nay chưa có vaccine đặc hiệu).

Tháng 12/2021, DBC tuyên bố đã nghiên cứu thành công Vaccine ASF, đồng thời phối hợp với bộ nông nghiệp xây dựng nhà máy và sản xuất đại trà trong năm 2022. Công ty chứng khoán này đánh giá tiềm năng tăng trưởng của DBC là rất lớn vì tầm quan trọng của vaccine ASF.