Tại phiên giao dịch đầu tiên của năm 2021 (4/1), tỷ giá USD/VND thị trường liên ngân hàng tiếp tục giảm mạnh 20 VND và dừng ở mức 23.080 VND/USD.

Nguyên nhân dẫn đến việc tỷ giá này giảm sâu chủ yếu đến từ nguồn cung ngoại tệ dồi dào, đồng thời Ngân hàng Nhà nước thay đổi chính sách điều hành ngoại tệ, bỏ mua USD giao ngay và thay bằng mua kỳ hạn 6 tháng có huỷ ngang.

Riêng về chính sách mới trong điều hành ngoại tệ, Công ty Chứng khoán KB (KBSV) cho rằng, việc ngừng niêm yết tỷ giá mua USD tại Sở Giao dịch đã gỡ bỏ “chốt chặn” đà giảm của tỷ giá USD/VND trên thị trường ngoại hối.

Ngoài ra, việc ngừng hoạt động mua ngoại tệ giao ngay cũng cho thấy Ngân hàng Nhà nước không còn sẵn sàng mua USD nhằm tăng dự trữ ngoại hối như trước kia.

“Các ngân hàng thương mại cần phải chủ động liên hệ trực tiếp với Ngân hàng Nhà nước trong trường hợp trạng thái ngoại tệ dương lớn và nếu có được tiến hành thì hoạt động mua giao ngay USD rất có thể chỉ diễn ra theo từng trường hợp cụ thể”, nhóm nghiên cứu tại KBSV nhận định.

Bên cạnh đó, việc mở rộng kỳ hạn mua USD lên 6 tháng kèm điều kiện không được hủy ngang 1 lần cho thấy việc bán USD có kỳ hạn cho Ngân hàng Nhà nước đã trở nên khó khăn hơn nhiều.

Mốc 6 tháng cũng sẽ hạn chế vi phạm tiêu chí thứ 3 của Bộ Thương mại Mỹ, khi việc can thiệp một chiều vào thị trường ngoại hối xảy ra ít nhất 6/12 tháng. Từ đó, Ngân hàng Nhà nước có thể sử dụng sự khó khăn trong bán ngoại tệ của ngân hàng thương mại để làm bằng chứng đàm phán với Bộ thương mại Mỹ cho thấy Ngân hàng Nhà nước đã và sẽ không còn tích cực can thiệp vào thị trường ngoại tệ một chiều thông qua việc mua ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối.

Tuy nhiên, chính sách mới sẽ hạn chế công cụ bơm VND vào hệ thống và trong trường hợp thanh khoản thiếu hụt tạm thời, nhiều khả năng Ngân hàng Nhà nước sẽ phải nới thời gian đáo hạn trên thị trường OMO (hiện tại là 7 ngày).

Có chung quan điểm, chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng mục đích sâu xa của Ngân hàng Nhà nước từ động thái trên có thể nhằm mục đích chứng minh cho phía Mỹ thấy Việt Nam không can can thiệp mạnh vào thị trường ngoại hối bằng cách trực tiếp mua USD nữa thông qua việc không niêm yết tỷ giá mua giao ngay.

"Đây là bằng chứng giải trình cần thiết trong các cuộc đàm phán, thương lượng của Việt Nam với Chính phủ Mỹ trong tương lai nhằm giúp Việt Nam sớm được tháo mác thao túng tiền tệ", BVSC đánh giá.

Quay lại với phiên giao dịch đầu năm 2021, trái với tỷ giá liên ngân hàng, giá USD trên thị trường tự do lại tăng mạnh tới 50 VND ở chiều mua và 30 VND ở chiều bán, giao dịch tại 23.350 – 23.380 VND/USD.

Tại thị trường tiền tệ, lãi suất chào bình quân liên ngân hàng VND giảm 0,03 – 0,04 điểm phần trăm ở tất cả các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống so với phiên 31/12/2020. Cụ thể qua đêm 0,15%; 1 tuần 0,22%; 2 tuần 0,28% và 1 tháng 0,41%.

Lãi suất chào bình quân liên ngân hàng USD tăng 0,01 – 0,03 điểm phần trăm ở tất cả các kỳ hạn, giao dịch tại qua đêm 0,15%; 1 tuần 0,20%; 2 tuần 0,26%, 1 tháng 0,38%.

Lợi suất trái phiếu chính phủ trên thị trường thứ cấp tăng ở các kỳ hạn 3 năm và 5 năm trong khi giảm ở các kỳ hạn dài hơn, cụ thể 3 năm 0,55%; 5 năm 1,18%; 7 năm 1,42%; 10 năm 2,36%; 15 năm 2,56%.