Mức tăng của CPI tháng 6 thấp nhất trong 6 tháng

Không nằm ngoài dự đoán, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2011 chỉ còn tăng 1,09% so với tháng trước, bằng khoảng một nửa so với tốc độ tăng của tháng 5. Số liệu này vừa được Tổng cục Thống kê công bố chính thức.    

Như vậy, chỉ số giá tiêu dùng đã có 2 tháng liên tiếp giảm tốc với biên độ đều thấp hơn tháng trước đó khoảng 1%. Đến tháng 6, CPI đã chạm đáy tăng của 6 tháng đầu năm 2011, khơi dậy hy vọng mới về khả năng kiểm soát lạm phát sẽ tốt hơn trong nửa còn lại của năm.

Nhưng hiển nhiên là chỉ số giá tiêu dùng vẫn chưa trở lại với quy luật thông thường các năm kinh tế vĩ mô ổn định hơn trước đó. So với các tháng 6 của 15 năm gần đây, chỉ số giá tháng này chỉ còn thấp hơn tháng 6/2008, năm có lạm phát cao đột biến.

Ở các mức so sánh khác, so với tháng 12/2010, CPI tháng này đã tăng 13,29%, gần gấp hai lần so với lạm phát kế hoạch và đang tiến rất nhanh tới mục tiêu điều chỉnh 15% mới được Chính phủ đề cập cách đây khoảng 1 tháng; so với cùng kỳ đã tăng 20,82%, lần đầu tiên vượt qua mốc 20% trong năm nay.

CPI bình quân 6 tháng tăng 16,03% so với cùng kỳ năm trước, gấp gần 3 lần so với tốc độ tăng trưởng GDP cùng thời kỳ, ước vào khoảng 5,6%. So với kỳ gốc 2009 đã tăng xấp xỉ 32%, cho thấy sức mua của tiền đồng đã mất đi nhanh chóng thế nào trong vòng 2 năm qua.

Nhìn lại diễn biến CPI 6 tháng đầu năm 2011, có 2 điểm đáng lưu ý: một là CPI không giảm hoặc tăng thấp ở tháng sau Tết Nguyên đán mà lên đến đỉnh của nửa đầu năm; hai là CPI giảm tốc rất nhanh, cả đỉnh và đáy đều nằm trong quý 2/2010.

Đường biểu diễn chỉ số giá tiêu dùng 6 tháng qua như một trò chơi lao dốc, bò lên chậm hơn ở bên này nhưng lao cắm đầu xuống mức thấp rất nhanh ở sườn bên kia. Mỗi dao động ở giai đoạn này đều gắn chặt với những thay đổi chính sách chóng mặt thời gian gần đây.

Cùng lúc Chính phủ “bung ra” một loạt chính sách điều chỉnh giá cả điện, xăng dầu, than… sau giai đoạn dài kìm nén, CPI tháng 4/2011 tăng đột biến và cao hơn cả tháng Tết nguyên đán trước đó. Tuy nhiên, ngay lập tức các giải pháp thắt chặt tiền tệ, tài khóa đã được áp dụng để hỗ trợ kiểm soát lạm phát.

Tổng phương tiện thanh toán M2 là chỉ tiêu đầu tiên được “soi” kỹ. Công bố mới nhất cho thấy, tính đến 10/6, tăng trưởng M2 mới đạt 2,33%, tương đương khoảng 1/5 con số cùng kỳ năm 2010, dù nửa đầu năm trước cũng là giai đoạn thực thi chính sách tiền tệ thận trọng. Tăng trưởng tín dụng tương ứng cũng mới đạt 7,05%, chỉ bằng khoảng 2/3 so với cùng thời điểm của năm 2010.

Phía cung chịu ảnh hưởng mạnh của loạt điều chỉnh lớn này. Một con số tham khảo là gần 79 nghìn tỷ đồng được Ngân hàng nhà nước hút ròng qua OMO trong khoảng thời gian Tổng cục Thống kê thu thập số liệu tính CPI tháng 6.

Nhìn vào tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng, tốc độ tăng đã loại trừ yếu tố giá mấy tháng gần đây đã thấp hơn hẳn so với cùng kỳ các năm trước.

Trong khi đó, chi phí đầu vào sản xuất có chu kỳ tăng lên rất cao. Điện, xăng dầu, gas kéo dài sức ảnh hưởng suốt giai đoạn quý 2/2011. Gạo, thịt, cá, rau quả các loại cũng liên tục làm “đảo điên” chỉ số giá lương thực, thực phẩm.

Doanh nghiệp thì chịu thêm chí phí vốn, lao động và tỷ giá làm tăng giá thành nguyên liệu nhập khẩu. Nền sản xuất cũng vào vòng quay khó khăn hơn. Tăng trưởng sản lượng toàn bộ nền kinh tế 6 tháng năm 2011 đuối hơn cùng kỳ năm trước. Thành thử, giá cả lại một lần nữa chịu thêm tác động từ nguồn cung hạn chế.

Tuy nhiên, áp lực lên giá kéo dài đến tháng này đã gần cạn. CPI nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống vẫn còn tăng cao nhưng đã thấp hơn rất nhiều so với mấy tháng trước. Nhóm giao thông, nhà ở và vật liệu xây dựng cũng không còn bám sát ở Top sau.

Còn một lưu ý nữa, các nhóm khác vẫn tăng đều và có ít cách biệt so với trước, đưa đến khả năng CPI giảm sâu tiếp khó hiện thực. Điện đang “dọa” tăng tiếp, xăng dầu thì khó giảm… Kỳ vọng CPI tháng tới, có lẽ nên ở mức thấp hơn tháng này là hợp lý.