Lạm phát dai dẳng, cuộc bầu cử giữa kỳ và đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp là những  thách thức lớn mà Tổng thống Mỹ Joe Biden phải đối mặt khi ông chuẩn bị bước vào năm thứ hai của nhiệm kỳ - theo các nhà phân tích.

Bên cạnh các yếu tố trên, còn một nhân tố quan trọng mà một số nhà phân tích xem là “nhiệm vụ khó khăn nhất” của ông Biden trong những tháng tới đây.

“Thách thức lớn nhất với ông Biden là thuyết phục người dân Mỹ rằng nước này đang đi đúng hướng”, Ed Mills, nhà phân tích chính sách Mỹ tại Raymond James, nhận định.

Theo ông, lạm phát, Covid, rủi ro địa chính trị và nền chính trị rạn nứt của Mỹ đã phủ bóng đen lên tâm lý người dân Mỹ và việc này làm tăng khả năng họ sẽ hướng về phía đối thủ của ông Biden.

Trong các cuộc thăm dò của RealClearPolitics về những khó khăn mà chính quyền Biden đối mặt, số người tham gia cho rằng Mỹ đang “đi sai đường” áp đảo so với những người có quan điểm ngược lại.

Còn theo một cuộc thăm dò gần đây của Wall Street Journal, lạm phát cùng các vấn đề kinh tế khác là mối lo hàng đầu của người dân Mỹ trong bối cảnh hầu hết nghị sĩ đảng Dân chủ quan ngại mất quyền kiểm soát Hạ viện và thậm chí bi quan về khả năng giữ đa số ghế tại Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11/2022. Đáng lo ngại cho ông Biden và đảng Dân chủ là đa số người tham gia khảo sát cho rằng đảng Cộng hòa có khả năng xử lý các vấn đề này tốt hơn.

Lạm phát đã trở thành cái cớ để các nghị sĩ đảng Cộng hòa chỉ trích Nhà Trắng sau khi báo cáo về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tuần trước cho thấy chi phí sinh hoạt tiếp tục leo thang trong tháng 11, đẩy tỷ lệ lạm phát của Mỹ lên mức cao nhất gần 4 thập kỷ - đánh dấu tháng tăng thứ 6 liên tiếp. 

Phản ứng trước điều này, ông Biden và các nghị sĩ Dân chủ nhấn mạnh các kế hoạch trong chương trình nghị sự của mình, trong đó có kế hoạch về môi trường và chính sách xã hội mang tên Xây lại Tốt hơn (Build Back Better) đang được thảo luận trong Quốc hội.

“Những con số hôm nay (về CPI) phản ánh áp lực mà các nền kinh tế trên khắp thế giới đang phải đối mặt khi chúng ta phục hồi sau đại dịch toàn cầu – đó là giá cả tăng lên”, ông Biden phát biểu. “Tuy nhiên, diễn biến trong những tuần sau khi các dữ liệu này được thu thập vào tháng 11 cho thấy việc tăng giá và chi phí đang chậm lại, dù mức chậm lại không cao như chúng ta mong muốn”.

Trong một phát biểu hôm 10/12, ông Biden nhấn mạnh những thách thức về giá cả càng cho thấy tầm quan trọng của việc Quốc hội không được chậm trễ trong việc thông qua kế hoạch Xây lại tốt hơn. Ông nhấn mạnh kế hoạch này giúp các gia đình giảm chi phí cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, thuốc kê đơn, chăm sóc trẻ em...

Dự luật Xây lại Tốt hơn do ông Biden đề xuất trị giá 1.700 USD đã được Hạ viện thông qua hôm 19/11 và đang chờ Thượng viện thông qua để ký thành luật. Nếu được thông qua, hãng tỷ USD sẽ được bơm vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, các chương trình mầm non do chính phủ tài trợ (Universal pre-K)… Dự luật này gần như chắc chắn sẽ nằm trong thông điệp của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ sắp tới.

Việc dự luật này được thông qua có thể làm tăng tỷ lệ ủng hộ đang có chiều hướng giảm của vị Tổng thống. Nhà Trắng cũng nhấn mạnh kết quả các cuộc thăm dò dư luận cho thấy sự ủng hộ rộng rãi của công chúng dành cho chương trình nghị sự kinh tế của chính quyền ông Biden.

Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, kể cả khi Biden giới thiệu về những điều mà họ đã làm được ở khía cạnh chống lạm phát, đã quá muộn để giúp đảng của ông trong cuộc bầu cử giữa kỳ.

“Không thường, khi xảy ra suy thoái hoặc lạm phát cao, công chúng sẽ không công nhận rằng việc này đã chấm dứt trong khoảng 2 năm kể từ khi suy thoái hoặc lạm phát đã thực sự kết thúc”, chuyên gia chính sách kinh tế Brian Riedl tại Manhattan Institute và là cựu trợ lý hàng đầu của Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Rob Portman của bang Ohio, cho biết.

Ông Riedl cho rằng “cuộc chiến thực sự” của tổng thống là giành chiến thắng trong cuộc chiến về kinh tế và kiểm soát lạm phát, ổn định chuỗi cung ứng và tạo việc làm cho người lao động.