"Thông qua việc đấu thầu, Ngân hàng Nhà nước không nhằm mục tiêu kéo giá vàng xuống ngay lập tức để cân bằng với giá vàng thế giới, mà chúng tôi chủ yếu thực hiện việc tăng cung ra thị trường để qua đó giải quyết vấn đề nhu cầu vàng".

Quan điểm được trên được Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng đưa ra tại buổi họp báo Chính phủ chiều 26/4, khi ông lý giải vì vì sao Ngân hàng Nhà nước đấu thầu vàng nhưng chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vẫn ở mức cao.

Ông nói, Việt Nam là nước không sản xuất được vàng, do đó tất cả các nhu cầu vàng đều phải nhập khẩu, nhưng trong điều kiện của nền kinh tế vừa qua thì chúng ta phải lựa chọn mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, nên trong gần hai năm qua, Ngân hàng Nhà nước không cấp phép cho các doanh nghiệp nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Trong khi đó nhu cầu vàng miếng là có thực, trong đó có một phần từ các ngân hàng tất toán trạng thái. Mặt khác, gần đây giá vàng quốc tế có sự sụt giảm rất mạnh, giảm mạnh nhất trong 30 năm qua. Đây là các yếu tố khiến giá vàng trong nước và thế giới vẫn có sự chênh lệch.

Nhưng theo ông Hưng, từ khi triển khai Nghị định 24 của Chính phủ về kinh doanh vàng miếng, tuy có chênh lệch nhưng cơn sốt vàng, diễn biến tỷ giá và hoạt động thị trường ngoại tệ hết sức ổn định, đây là một trong những yếu tố then chốt để ổn định vĩ mô.

Hơn nữa, việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện đấu thầu vàng được theo các quy định của pháp luật, đặc biệt là theo quyết định của Thủ tướng và các quy định về quản lý dự trữ ngoại hối. Ngân hàng Nhà nước đấu thầu góp phần tăng cung, giảm áp lực cầu. Nếu Ngân hàng Nhà nước không tham gia bình ổn, trong bối cảnh không cho phép nhập khẩu, thì thị trường sẽ biến động rất mạnh, đặc biệt là về giá.

“Chúng tôi đánh giá việc Ngân hàng Nhà nước đấu thầu 12 tấn vàng đã tăng cung, giảm áp lực cầu vàng. Cùng với đó, thông qua hoạt động bình ổn giá tránh tình trạng bất ổn, sốt vàng cũng như đã góp phần ổn định tỷ giá và hoạt động của thị trường ngoại tệ”, ông Hưng nói.

Lý giải cho việc phải đấu thầu vàng hiện nay của Ngân hàng Nhà nước, theo ông Hưng, khi triển khai việc bình ổn thị trường vàng, nhu cầu nắm giữ vàng đã giảm rất mạnh, tất nhiên còn có nhu cầu khác đến từ các tổ chức tín dụng. Ngân hàng Nhà nước có thể bán trực tiếp vàng cho các tổ chức này, nhưng để minh bạch, công khai, cơ quan này đã tổ chức đấu thầu và cho phép các doanh nghiệp, các tổ chức tín dụng đủ điều kiện tham gia đấu thầu. Lượng vàng miếng mà các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng này trúng thầu một phần dùng để tất toán trạng thái, một phần để cung ra thị trường.

Bên cạnh đó, khi Ngân hàng Nhà nước tham gia bình ổn thị trường vàng thông qua việc đấu thầu vàng thì Ngân hàng Nhà nước đã công bố rất rõ đây là hoạt động bình ổn thị trường, không phải là bình ổn giá. Thông qua việc đấu thầu Ngân hàng Nhà nước không nhằm mục tiêu kéo giá vàng xuống ngay lập tức cân bằng với giá vàng thế giới mà chúng tôi chủ yếu thực hiện việc tăng cung ra thị trường để qua đó giải quyết vấn đề nhu cầu vàng.

“Chúng ta phải thừa nhận thực tế rằng, nhu cầu vàng là có thực, mặc dù nhu cầu vàng đầu tư trong dân đã giảm. Tuy nhiên, hiện nay thị trường vàng dù có biến động nhưng không xảy ra những cơn sốt vàng, không xảy ra tình trạng người dân đổ xô đi mua vàng. Đây là thành công lớn của Nghị định 24. Còn nếu thời gian qua, chúng ta không tăng cung thì với nhu cầu rất lớn như vậy, hoạt động trên thị trường vàng sẽ bất ổn. Còn toàn bộ khoản chênh lệch giá vàng Ngân hàng Nhà nước thu được từ việc đấu thầu vàng là nguồn thu của ngân sách nhà nước, chuyển về cho ngân sách nhà nước”, ông Hưng khẳng định.

Bên cạnh đó, phản hồi lại thông tin cho rằng, các ngân hàng thương mại hiện nay đang dồn vốn huy động để mua vàng, thay vì cho doanh nghiệp vay vốn, đại diện Ngân hàng Nhà nước khẳng, các tổ chức tín dụng tham gia mua vàng phải đáp ứng quy định của về trạng thái kinh doanh vàng và nguồn vàng sử dụng cho mục đích gì. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có quy định cụ thể và giám sát chặt chẽ công tác này.

Còn nguồn tiền dùng để mua vàng của các Ngân hàng thương mại, theo ông Hưng đã có quy định tại thông tư của Ngân hàng Nhà nước không cho phép các tổ chức tín dụng được thực hiện cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp để kinh doanh và mua vàng miếng.

“Hiện Ngân hàng Nhà nước đang triển khai thanh tra toàn bộ các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp tham gia vào quá trình đấu thầu mua vàng  theo đúng quy định của pháp luật”, Phó thống đốc thông tin thêm.

Trả lời câu hỏi của báo giới bao giờ giá vàng trong nước có thể ngang bằng giá thế giới, ông Lê Minh Hưng cho rằng việc huy động vàng của các tổ chức tín dụng dưới hình thức tiết kiệm đã chấm dứt từ ngày 25/11/2012, nhưng kỳ hạn dài nhất mà một số tổ chức muốn huy động là 30/6/2013. Đây là một trong những lý do buộc các tổ chức tín dụng phải mua vàng trên thị trường để đáp ứng tất toán trạng thái huy động và cho vay.

“Rõ ràng nhu cầu gây áp lực lên thị trường đến ngày 30/6 khi các tổ chức tín dụng hoàn thành việc tất toán trạng thái vàng của mình sẽ giảm cầu trên thị trường. Khi mà nhu cầu trên thị trường giảm bớt thì chênh lệch giá trong nước và quốc tế sẽ giảm”, ông Hưng nói.

Trước một số phản hồi của báo giới về mục tiêu của việc đấu thầu vàng dường như chưa đạt được khi giá vàng trong nước và thế giới ngày càng chênh lệch cao hơn, Phó thống đốc khẳng định, “chênh lệch giá phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có việc do chúng ta không cho phép mặt khẩu, do nhu cầu vàng trong nước vẫn có và giá vàng quốc tế giảm rất mạnh, còn nói về tổng thể, sự tham gia của Ngân hàng Nhà nước vào bình ổn thị trường vàng đạt được mục tiêu đề ra và đã thành công”.

Tuy nhiên, trong phần trả lời báo giới của mình, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng, đánh giá “thành công” là của Ngân hàng Nhà nước, còn trong phiên họp tháng 4 vừa qua, Chính phủ không bàn đến hoạt động cũng như hiệu quả của việc đấu thầu vàng của Ngân hàng Nhà nước.