Những người đã khỏi Covid-19 sẽ được lọc ra trong các cuộc xét nghiệm hàng loạt được tổ chức thường xuyên - với tần suất xét nghiệm 3 ngày một lần ở các thành phố lớn.

Các nhà tuyển dụng có thể tìm thấy lịch sử nhiễm Covid-19 của ứng viên, được lưu trong ứng dụng theo dõi sức khỏe của từng người và điều này đe dọa triển vọng việc làm của họ. Cực đoan hơn, một số người thậm chí mất nhà cửa và cả sinh kế do sự phân biệt đối xử, chỉ vì họ từng nhiễm Covid-19.

CHẬT VẬT THUÊ NHÀ, TÌM VIỆC LÀM VÌ TỪNG MẮC COVID-19

Một cựu nhân viên tại một cơ sở cách ly nhà nước ở Thượng Hải (Trung Quốc) đã phải ngủ trên phố một thời gian hồi tháng 6 bởi vì anh không thể tìm được việc làm hay thuê nhà sau khi nhiễm Covid-19.

Các nhà tuyển dụng ở Thượng Hải và các thành phố lân cận không nhận anh vào làm. Chia sẻ trên bài đăng mạng xã hội Weibo, người này cho biết nhiều quảng cáo tuyển dụng thậm chí ghi cụ thể rằng “ứng viên phải chưa từng nhiễm Covid-19”.

Anh này đã xác nhận những trải nghiệm trên của mình với hãng tin Bloomberg sau khi được liên hệ qua Weibo, nhưng muốn được giấu tên vì sợ bị trả thù. Vì chia sẻ những thông tin này, anh ta sau đó gặp rắc rối với cảnh sát và phải rời khỏi Thượng Hải, xóa bỏ các bài đăng trên mạng xã hội.

Theo Bloomberg, sự kỳ thị gắn liền với Covid-19 trở nên phổ biến khắp nơi trong giai đoạn đầu của đại dịch, khi mọi người không biết mình sẽ gặp phải điều gì và lo sợ sẽ lây nhiễm virus. Giờ đây, khi đại dịch đã bước sang năm thứ ba, các bác sĩ đã xác định được ai có nguy cơ mắc bệnh nặng và mầm bệnh có thể lây lan khi bay trong không khí. Hầu hết người dân trên thế giới đều có bạn bè, gia đình và đồng nghiệp bị nhiễm bệnh và phần lớn đều đã bình phục hoàn toàn.

Nhưng điều này không xảy ra ở Trung Quốc, nơi cứ 10.000 người thì có 6 người được xác định mắc Covid-19 – và phần lớn trong 1,4 tỷ dân Trung Quốc không biết gì về những người này. Theo số liệu chính thức, Trung Quốc chỉ ghi nhận 5.226 ca tử vong trong suốt đại dịch vừa qua.

Ga tàu Hồng Kiều ở Thượng Hải, một trong những điểm trung chuyển chính của thành phố, đã trở thành nơi tụ tập của những người vô gia cư sau khi khỏi Covid-19 hoặc vì cả những lý do khác. Theo truyền thông Trung Quốc, một phụ nữ, có biệt danh là A Fen, được tìm thấy đang sống trong một phòng tắm ở nhà ga này vì không thể tìm được việc làm do từng nhiễm Covid-19.

“Cách tiếp cận Zero Covid với các biện pháp phong tỏa và các ly nghiêm ngặt của Trung Quốc đi kèm với cái giá đắt về kinh tế và xã hội”, nhà nghiên cứu Chen Yaya tại Học viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, nhận định. “Nếu điều này không thay đổi, sự kỳ thị sẽ còn tiếp diễn”.

VẾT SẸO SÂU

The giới quan sát, dù Trung Quốc đã hạn chế một số biện pháp phòng dịch thái quá, các biện pháp trước đây như đóng cửa toàn bộ nhà máy khi phát hiện một ca Covid-19 đã để lại vết sẹo sâu. Một số công nhân nhà máy từng nhiễm virus đang phải vật lộn để tìm việc làm vì các quản lý lo sợ sẽ xảy ra tình huống tương tự như trước đây, dù thực tế là những người này có thể có mức độ miễn dịch nhất định nhờ từng nhiễm bệnh.

Sự thiếu nhận thức về cách thức hoạt động của virus diễn ra phổ biến trong xã hội Trung Quốc do số lượng ca nhiễm thấp.

Sau khi hoàn cảnh của A Fen gây chú ý lớn, các nhà chức trách bao gồm chính quyền thành phố Thượng Hải và Bộ Nguồn nhân lực và Phúc lợi xã hội Trung Quốc yêu cầu người sử dụng lao động không phân biệt đối xử với những người từng mắc Covid-19 và nhấn mạnh việc này là vi phạm pháp luật. Theo tờ The Paper, A Fen sau đó được công ty SF Express tuyển dụng.

Thượng Hải cũng đã cập nhật hệ thống mã sức khỏe của thành phố, giảm thời gian lưu trữ lịch sử xét nghiệm Covid-19 của một người từ 2 tháng xuống 2 tuần. Hệ thống sẽ hiển thị ít lần xét nghiệm có kết quả dương tính hơn.

Tuy nhiên, theo bà Chen của Học viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, các biện pháp trên của chính quyền Thượng Hải là chưa đủ và chỉ có tác động hạn chế.

“Các nhà chức trách nên chấm dứt việc phong tỏa chớp nhoáng với các khu vực rộng lớn và ngừng kiểm soát nghiêm ngặt việc đi lại của người dân. Những người có điều kiện phù hợp nên được phép cách ly tại nhà”, bà nói. “Việc thúc đẩy các biện pháp khoa học trong chống dịch chính là cách chấm dứt sự phân biệt đối xử một cách căn bản”.

Sự kỳ thị này đặc biệt khắc nghiệt với những người thuộc nhóm yếu thế ở Trung Quốc, như lao động nhập cư. Họ thường sống trong điều kiện chật chội, khiến virus dễ lây lan. Theo bà Chen, việc bị từ chối tuyển dụng do từng nhiễm virus ảnh hưởng quá lớn với nhóm người thu nhập thấp.

Theo nhà nghiên cứu Aidan Chau của nhóm hoạt động vì quyền của người lao động China Labour Bulletin, sự phân biệt đối xử trong công việc với người từng mắc Covid chủ yếu tập trung ở Thượng Hải, nơi đã trải qua đợt bùng phát dịch bệnh lớn nhất cả nước. Dù bị phong tỏa để phòng dịch, thành phố này phát hiện hơn 613.000 ca nhiễm.

Ông cho biết nhiều công sở trở nên thái quá trong việc giảm thiểu rủi ro Covid-19, đặc biệt là tại Thượng Hải – nơi doanh nghiệp buộc phải dừng hoạt động nếu phát hiện ca nhiễm.

Với một số người, sự kỳ thị cũng chưa đáng sợ bằng định kiến kéo dài. Carrie Liu, nhân viên 34 tuổi của một công ty Internet ở Thượng Hải, có xét nghiệm dương tính tại một khách sạn cách ly hồi tháng 4 và được đưa tới một bệnh viện dã chiến trong 3 ngày. Giờ đây, mỗi khi Liu cảm thấy không khỏe một chút, những đồng nghiệp biết cô từng nhiễm Covid-19 lập tức hỏi rằng liệu có phải cô mắc Covid-19 kéo dài không.

Liu cũng cho biết mỗi khi cô đi xét nghiệm hàng loạt, mọi người sẽ lùi lại phía sau khi biết rằng cô từng nhiễm virus. Liu đang cân nhắc tìm một công việc mới nhưng lại lo rằng lịch sử y tế của mình có thể là một vấn đề.

“Tôi không biết mọi người sẽ đánh giá tôi thế nào nếu tôi nói rằng mình từng nhiễm Covid-19”, Liu nói. “Bây giờ tôi cố gắng không đề cập việc này với nhiều người nhất có thể. Tôi thực sự muốn xóa đi trải nghiệm đó”.