Trả lời câu hỏi của các đại biểu về vấn đề đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài trong phiên chất vấn sáng 6/6, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, mục tiêu là đảm bảo việc làm thu nhập cho người lao động, song sẽ không đưa lao động đi làm việc bằng mọi giá nếu không có môi trường tốt, mức lương cao.

LỰA CHỌN THỊ TRƯỜNG TỐT, CÓ THU NHẬP CAO

Đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM, đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nâng cao chất lượng lao động của người Việt Nam ở nước ngoài? Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết đưa người Việt Nam đi lao động ở nước ngoài là một giải pháp tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, cũng như tạo điều kiện cho thanh niên có yêu cầu tiếp cận công nghệ, tác phong làm việc mới.

Trong năm 2022, Việt Nam đưa được khoảng 142.000 lao động đi nước ngoài, tập trung ở các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Đài Loan, gần đây là 6 quốc gia tại các nước phát triển đang thí điểm ở khu vực châu Âu.

Trong đó, về thu nhập chỉ có 3 quốc gia trả thu nhập cao như Đức (2.500 Euro), Hàn Quốc (1.800 USD), Nhật Bản (1.500 USD), riêng thị trường Nhật Bản, gần đây do tỷ giá đồng Yên xuống thấp hơn nên người lao động cũng khó khăn hơn, còn các nước khác bình quân thu nhập chỉ từ 600-700 USD.

Theo Bộ trưởng, nhìn chung các nước đều đánh giá lao động Việt Nam có ý thức, kỹ năng, hiệu suất công việc tốt, nhưng ngoại ngữ còn kém, tổ chức kỷ luật của một bộ phận không tốt (trốn ở lại, đánh nhau, vi phạm pháp luật).

Vì vậy, trong thời gian tới, Bộ sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý lao động đi và trở về. Với phương châm nâng cao năng lực đơn vị thực thi, Bộ cũng sẽ tiếp tục đàm phán lựa chọn đối tác, thị trường đến, xử lý nghiêm các trường hợp lừa đảo lao động, trục lợi chính sách đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.

"Bản thân nước ta cũng đang cần lao động, nên không đưa lao động đi nước ngoài làm việc bằng mọi giá nếu không có môi trường tốt, thu nhập cao”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

QUYẾT LIỆT GIẢM TỶ LỆ LAO ĐỘNG BỎ TRỐN, CƯ TRÚ BẤT HỢP PHÁP

Cùng nội dung về đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài, đại biểu Trần Quang Minh, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình nói việc lao động Việt Nam bỏ trốn khi lao động tại nước ngoài ảnh hưởng tới hình ảnh quốc gia và nhiều lao động khác có ý định xuất khẩu lao động.

Theo đại biểu, dù đã có chế tài nhưng tình trạng này vẫn diễn ra ở một số nước là thị trường xuất khẩu lao động sôi động, và đề nghị Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu giải pháp xử lý tình trạng này.

Thừa nhận thực tế này, song Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài rồi ở lại, không về nước theo đúng thời gian hiện nay không bức xúc bằng năm 2017. Thời điểm đó, ông cũng trả lời chất vấn Quốc hội, đã báo cáo gần 52,5% lao động Việt Nam bỏ trốn tại Hàn Quốc khiến nước này dừng nhận lao động Việt Nam.

Sau đó, qua 4 năm Việt Nam kiên trì thực hiện các giải pháp, từ ký quỹ, trục xuất, thậm chí phía nước bạn xử lý hình sự với những người trốn ở lại của các quốc gia chứ không chỉ riêng Việt Nam. Đến nay, theo yêu cầu của Hàn Quốc, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội vẫn đang tạm dừng xuất khẩu lao động ở 18 huyện của 9 tỉnh có tỷ lệ lao động bỏ trốn ở lại nhiều. “Đây là điều chúng tôi, cũng như các địa phương không mong muốn nhưng là yêu cầu của phía bạn”, Bộ trưởng nói.

Tuy nhiên, với nhiều giải pháp, hiện tại riêng thị trường Hàn Quốc chỉ còn 24,6% lao động hết hợp đồng không về nước, Việt Nam cũng thuộc diện thấp về số lao động bỏ trốn tại nước này.  

Đối với vấn đề đại biểu nêu về số lao động bị lừa đi xuất khẩu lao động dưới nhiều hình thức cũng khá nhiều, gây rất nhiều hậu quả nghiêm trọng, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung thông tin, các trường hợp lao động bị lừa phần đông là đi qua các công ty “ma” không được cấp phép, do đó, người lao động bị lừa đi không đúng ngành nghề.

Thời gian qua Bộ cũng xử phạt rất nhiều trường hợp này, riêng trong năm 2022, Bộ đã thanh tra, xử phạt  62 doanh nghiệp và thu hồi giấy phép của 4 doanh nghiệp.