TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Trái phiếu ế: Thành viên “thờ ơ”, dòng vốn chuyển hướng
Hơn 1 tháng nay, thị trường đấu thầu sơ cấp tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) liên tục rơi vào cảnh “chợ chiều”
Hơn 1 tháng nay, thị trường đấu thầu sơ cấp tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) liên tục rơi vào cảnh “chợ chiều”. Sự thờ ơ của các thành viên là nguyên nhân chính khiến cho trái phiếu huy động giảm sút và ngày càng ế ẩm. Sau thời kỳ hưng thịnh hồi tháng 4 thì dòng vốn dồi dào của các ngân hàng đang chuyển hướng thay vì đổ vào thị trường trái phiếu.
Mới đây nhất, phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ do Kho bạc nhà Nước phát hành kết thúc chiều ngày 21/06/2012 tại HNX đạt tỷ lệ thành công rất thấp, chỉ 8%. Chỉ có 400 tỷ đồng trái phiếu trúng thầu trên tổng khối lượng gọi thầu là 5.000 tỷ đồng.
Trong đó, lượng trúng thầu loại trái phiếu kỳ hạn: 2 năm là 100 tỷ đồng (tỷ lệ thành công 10%); loại 3 năm là 100 tỷ đồng (tỷ lệ thành công 5%), loại 5 năm: 200 tỷ đồng (tỷ lệ thành công 10%). Lãi suất trái phiếu trúng thầu lần lượt là: 9,2%/năm (kỳ hạn 2 năm), 9,4%/năm (3 năm) và 9,55%/năm (5 năm).
Sự thờ ơ của các thành viên đấu thầu là nguyên nhân chính khiến cho lượng trái phiếu huy động cũng giảm sút. Cũng theo thống kê từ HNX, chỉ có một vài thành viên tham gia đấu thầu và họ quan tâm nhiều hơn loại trái phiếu ở các kỳ hạn dài.
Cụ thể, kỳ hạn trái phiếu kỳ hạn 2 năm có 2 thành viên tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu hợp lệ 600 tỷ đồng và vùng lãi suất đặt thầu nằm trong khoảng 9,20 - 10,50%/năm. Trái phiếu kỳ hạn 3 năm có 5 thành viên tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu hợp lệ lên tới 2.200 tỷ đồng. Vùng lãi suất đặt thầu nằm trong khoảng 9,40 - 11,00%/năm. Trái phiếu kỳ hạn 5 năm có 4 thành viên tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu hợp lệ là 1.200 tỷ đồng. Vùng lãi suất đặt thầu nằm trong khoảng 9,55 - 11,50%/năm.
Sự trầm lắng của thị trường trái phiếu sơ cấp trên thực tế đã diễn ra rõ nét trong hai tuần đầu tháng 6 này. Trong cả 3 phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ do Kho bạc Nhà nước phát hành trong tháng 6 (ngày 7/6, 13/6 và 21/6), lượng trái phiếu đưa ra gọi thầu đều không huy động được. Phiên ngày 7/6, tỷ lệ thành công 68,4%, ngày 13/6 đạt tỷ lệ thành công là 47,5%, ngày 21/6 tỷ lệ thành công là 8%.
“Lãi suất trúng thầu trái phiếu Chính phủ đã thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của các nhà đầu tư nên trái phiếu không còn hấp dẫn mặc dù thanh khoản ở các ngân hàng vẫn dư thừa. Hiện tại, các ngân hàng đang tập trung đẩy mạnh cho vay để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 2% mỗi tháng trong nửa cuối năm 2012 của Ngân hàng Nhà nước”, Khối phân tích Công ty chứng khoán MB cho biết.
Theo thống kê từ HNX, khoảng 1.250 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ và 3.060 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ bảo lãnh được phát hành thành công trong hai tuần gần đây. Tỷ lệ trúng thầu/chào thầu của trái phiếu Chính phủ ở mức rất thấp và lợi suất trúng thầu trái phiếu Kho bạc Nhà nước ở các kỳ hạn 2, 3, 5 năm dao động quanh mức 8,9%-9,4%. Thị trường trái phiếu sơ cấp được kỳ vọng sẽ bớt sôi động trong thời gian tới do khối lượng trái phiếu đáo hạn trong những tháng tới không nhiều.
Một đánh giá gần đây của Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho thấy, lãi suất trên cả thị trường 1 và 2 biến động khá mạnh sau khi Ngân hàng Nhà nước hạ trần lãi suất huy động thêm hai điểm phần trăm và các lãi suất chủ chốt thêm một điểm phần trăm. Lãi suất huy động kỳ hạn dưới 1 năm ở hầu hết các ngân hàng được duy trì ở mức 9% và hiện tượng vượt trần ít xảy ra. Đối với các khoản huy động từ 1 năm trở lên, lãi suất được các ngân hàng thương mại nâng lên quanh mức 12-14% nhằm thu hút vốn trung và dài hạn.
Động thái này được xem như việc cân đối lại nguồn vốn nhằm giảm rủi ro thanh khoản do thời gian dài vừa qua các ngân hàng chủ yếu huy động vốn ở các kỳ hạn ngắn từ 1-3 tháng. Do thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn đang khá dồi dào và Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm hạ lãi suất cho vay, chúng tôi cho rằng sẽ khó có cuộc đua lãi suất huy động ở các kỳ hạn dài giữa các ngân hàng như đã xảy ra với huy động kỳ hạn ngắn trong hai năm gần đây. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tăng mạnh khoảng 4 điểm phần trăm ở hầu hết các kỳ hạn.
Trong khi đó trong nửa cuối tháng 5, khi lãi suất giảm xuống mức 11%, thị trường trái phiếu sơ cấp diễn biến sôi động nhưng tỷ lệ trúng thầu/chào thầu của trái phiếu Chính phủ dưới mức 100%, thấp hơn nhiều so với nửa đầu tháng 5. Lợi suất trái phiếu Chính phủ giảm mạnh được xem là nguyên nhân khiến trái phiếu không còn thu hút các ngân hàng như trước. Hiện tại, lợi suất trúng thầu trái phiếu Chính phủ ở các kỳ hạn 2, 3, 5 và 10 năm dao động quanh mức 8,9%-9,5% và có thể sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới khi Ngân hàng Nhà nước hạ tiếp các mức lãi suất điều hành xuống thêm 1-2%. Thị trường trái phiếu sơ cấp được kỳ vọng sẽ bớt sôi động trong thời gian tới do các ngân hàng thương mại tập trung đẩy mạnh tín dụng trên thị trường dân cư thay vì đầu tư vào trái phiếu.
Theo Công ty Chứng khoán HSC, trong tháng 5/2012, nhu cầu đối với trái phiếu kho bạc trên thị trường sơ cấp tăng mạnh, khiến cho lãi suất trúng thầu đã giảm ở tất cả các kỳ hạn. So với đợt đấu thầu trước đó, kỳ hạn 2 năm giảm 2,11% xuống 8,95%; kỳ hạn 3 năm giảm 1,65% xuống 9,45%; kỳ hạn 5 năm giảm 1,35% xuống 9,15%. Một số nhà đầu tư thậm chí còn bỏ thầu với lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên, cũng có một số nhà đầu tư bỏ thầu với lãi suất từ 11% trở lên với các kỳ hạn trên.
Mới đây nhất, phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ do Kho bạc nhà Nước phát hành kết thúc chiều ngày 21/06/2012 tại HNX đạt tỷ lệ thành công rất thấp, chỉ 8%. Chỉ có 400 tỷ đồng trái phiếu trúng thầu trên tổng khối lượng gọi thầu là 5.000 tỷ đồng.
Trong đó, lượng trúng thầu loại trái phiếu kỳ hạn: 2 năm là 100 tỷ đồng (tỷ lệ thành công 10%); loại 3 năm là 100 tỷ đồng (tỷ lệ thành công 5%), loại 5 năm: 200 tỷ đồng (tỷ lệ thành công 10%). Lãi suất trái phiếu trúng thầu lần lượt là: 9,2%/năm (kỳ hạn 2 năm), 9,4%/năm (3 năm) và 9,55%/năm (5 năm).
Sự thờ ơ của các thành viên đấu thầu là nguyên nhân chính khiến cho lượng trái phiếu huy động cũng giảm sút. Cũng theo thống kê từ HNX, chỉ có một vài thành viên tham gia đấu thầu và họ quan tâm nhiều hơn loại trái phiếu ở các kỳ hạn dài.
Cụ thể, kỳ hạn trái phiếu kỳ hạn 2 năm có 2 thành viên tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu hợp lệ 600 tỷ đồng và vùng lãi suất đặt thầu nằm trong khoảng 9,20 - 10,50%/năm. Trái phiếu kỳ hạn 3 năm có 5 thành viên tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu hợp lệ lên tới 2.200 tỷ đồng. Vùng lãi suất đặt thầu nằm trong khoảng 9,40 - 11,00%/năm. Trái phiếu kỳ hạn 5 năm có 4 thành viên tham gia dự thầu, khối lượng dự thầu hợp lệ là 1.200 tỷ đồng. Vùng lãi suất đặt thầu nằm trong khoảng 9,55 - 11,50%/năm.
Sự trầm lắng của thị trường trái phiếu sơ cấp trên thực tế đã diễn ra rõ nét trong hai tuần đầu tháng 6 này. Trong cả 3 phiên đấu thầu trái phiếu chính phủ do Kho bạc Nhà nước phát hành trong tháng 6 (ngày 7/6, 13/6 và 21/6), lượng trái phiếu đưa ra gọi thầu đều không huy động được. Phiên ngày 7/6, tỷ lệ thành công 68,4%, ngày 13/6 đạt tỷ lệ thành công là 47,5%, ngày 21/6 tỷ lệ thành công là 8%.
“Lãi suất trúng thầu trái phiếu Chính phủ đã thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của các nhà đầu tư nên trái phiếu không còn hấp dẫn mặc dù thanh khoản ở các ngân hàng vẫn dư thừa. Hiện tại, các ngân hàng đang tập trung đẩy mạnh cho vay để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 2% mỗi tháng trong nửa cuối năm 2012 của Ngân hàng Nhà nước”, Khối phân tích Công ty chứng khoán MB cho biết.
Theo thống kê từ HNX, khoảng 1.250 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ và 3.060 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ bảo lãnh được phát hành thành công trong hai tuần gần đây. Tỷ lệ trúng thầu/chào thầu của trái phiếu Chính phủ ở mức rất thấp và lợi suất trúng thầu trái phiếu Kho bạc Nhà nước ở các kỳ hạn 2, 3, 5 năm dao động quanh mức 8,9%-9,4%. Thị trường trái phiếu sơ cấp được kỳ vọng sẽ bớt sôi động trong thời gian tới do khối lượng trái phiếu đáo hạn trong những tháng tới không nhiều.
Một đánh giá gần đây của Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho thấy, lãi suất trên cả thị trường 1 và 2 biến động khá mạnh sau khi Ngân hàng Nhà nước hạ trần lãi suất huy động thêm hai điểm phần trăm và các lãi suất chủ chốt thêm một điểm phần trăm. Lãi suất huy động kỳ hạn dưới 1 năm ở hầu hết các ngân hàng được duy trì ở mức 9% và hiện tượng vượt trần ít xảy ra. Đối với các khoản huy động từ 1 năm trở lên, lãi suất được các ngân hàng thương mại nâng lên quanh mức 12-14% nhằm thu hút vốn trung và dài hạn.
Động thái này được xem như việc cân đối lại nguồn vốn nhằm giảm rủi ro thanh khoản do thời gian dài vừa qua các ngân hàng chủ yếu huy động vốn ở các kỳ hạn ngắn từ 1-3 tháng. Do thanh khoản hệ thống ngân hàng vẫn đang khá dồi dào và Ngân hàng Nhà nước đang thực hiện nhiều biện pháp nhằm hạ lãi suất cho vay, chúng tôi cho rằng sẽ khó có cuộc đua lãi suất huy động ở các kỳ hạn dài giữa các ngân hàng như đã xảy ra với huy động kỳ hạn ngắn trong hai năm gần đây. Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tăng mạnh khoảng 4 điểm phần trăm ở hầu hết các kỳ hạn.
Trong khi đó trong nửa cuối tháng 5, khi lãi suất giảm xuống mức 11%, thị trường trái phiếu sơ cấp diễn biến sôi động nhưng tỷ lệ trúng thầu/chào thầu của trái phiếu Chính phủ dưới mức 100%, thấp hơn nhiều so với nửa đầu tháng 5. Lợi suất trái phiếu Chính phủ giảm mạnh được xem là nguyên nhân khiến trái phiếu không còn thu hút các ngân hàng như trước. Hiện tại, lợi suất trúng thầu trái phiếu Chính phủ ở các kỳ hạn 2, 3, 5 và 10 năm dao động quanh mức 8,9%-9,5% và có thể sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới khi Ngân hàng Nhà nước hạ tiếp các mức lãi suất điều hành xuống thêm 1-2%. Thị trường trái phiếu sơ cấp được kỳ vọng sẽ bớt sôi động trong thời gian tới do các ngân hàng thương mại tập trung đẩy mạnh tín dụng trên thị trường dân cư thay vì đầu tư vào trái phiếu.
Theo Công ty Chứng khoán HSC, trong tháng 5/2012, nhu cầu đối với trái phiếu kho bạc trên thị trường sơ cấp tăng mạnh, khiến cho lãi suất trúng thầu đã giảm ở tất cả các kỳ hạn. So với đợt đấu thầu trước đó, kỳ hạn 2 năm giảm 2,11% xuống 8,95%; kỳ hạn 3 năm giảm 1,65% xuống 9,45%; kỳ hạn 5 năm giảm 1,35% xuống 9,15%. Một số nhà đầu tư thậm chí còn bỏ thầu với lãi suất thấp hơn. Tuy nhiên, cũng có một số nhà đầu tư bỏ thầu với lãi suất từ 11% trở lên với các kỳ hạn trên.