Như báo chí đã phản ánh, Phòng Cảnh sát kinh tế - Công an tỉnh Đắk Lắk mới đây đã phát hiện, thu giữ 20.357 kg giá đỗ ngâm hoạt chất 6-Benzylaminopurine. Một cơ sở sản xuất giá đỗ ngâm hoạt chất trên có tên Lâm Đạo khai nhận đã ký hợp đồng cung cấp giá đỗ cho chuỗi Bách hóa Xanh với số lượng từ 350 – 400 kg/ngày. Trên bao bì sản phẩm, các cơ sở còn dán nhãn "không hóa chất", "vì sức khỏe mọi người".

Hoạt chất 6-Benzylaminopurine không thuộc danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm và danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam. Đây là chất kích thích tăng trưởng tế bào, nếu đưa vào cơ thể sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Khi hít hoặc tiếp xúc qua da lâu dài có thể làm thai nhẹ ký, não úng thủy và các dị tật bẩm sinh, còn ăn vào lượng lớn có thể gây tử vong.

Ngày 28/12, Bách Hoá Xanh thông báo sẽ hoàn tiền hoặc đổi sản phẩm khác cho các khách hàng cung cấp hóa đơn (giấy hoặc điện tử) ghi nhận mua giá đỗ Lâm Đạo. Nếu mất hóa đơn giấy, khách hàng có thể tìm thông tin hóa đơn điện tử lưu trên lịch sử tại app mua hàng của chuỗi. Chuỗi Bách Hoá Xanh cho biết sản phẩm của Lâm Đạo, theo chuỗi, chiếm 2% tổng lượng giá đỗ bán ra của họ.

Nhìn rộng ra với toàn bộ các chuỗi bán lẻ hàng hóa tại Việt Nam cho thấy, việc đặt ra những tiêu chuẩn kiểm duyệt vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn còn lỏng lẻo, chưa chặt chẽ.

Trong báo cáo nhận định về việc tuân thủ quy định an toàn thực phẩm tại các chuỗi bán lẻ mới đây, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đưa ra kinh nghiệm tại hệ thống bán lẻ bách hóa lớn nhất nước Mỹ - Walmart với thị phần 25% gồm 4.800 đại siêu thị, 670 siêu thị tính đến năm 2024. Hệ thống này rất thành công nhờ việc kiểm soát tốt các vấn đề về an toàn vệ sinh thực phẩm do chính chuỗi thiết lập.

Theo Chương trình An toàn thực phẩm do chuỗi thiết lập, tất cả các nhà cung cấp thực phẩm cho Walmart được yêu cầu phải có đánh giá an toàn thực phẩm ở lần đầu đăng ký và tái đánh giá hằng năm. Các doanh nghiệp phải được chứng nhận hoặc đánh giá độc lập theo tiêu chuẩn ngành hoặc tiêu chuẩn kiểm toán an toàn thực phẩm thay thế của Walmart.

Đơn vị kiểm toán, đánh giá do Walmart thuê sẽ trực tiếp thực hiện các cuộc kiểm toán, kiểm tra và thử nghiệm bắt buộc theo chính sách của Walmart và cung cấp kết quả cho Walmart, cộng tác với Walmart để giải quyết vấn đề. Tùy thuộc vào sản phẩm, nhà cung cấp có thể được yêu cầu thực hiện kết hợp các cuộc kiểm tra sau: An toàn thực phẩm; An Toàn Sản Phẩm Hàng Hóa Tổng Hợp; Sức khỏe & Sức khỏe An toàn sản phẩm; Tìm nguồn cung ứng có trách nhiệm; An ninh chuỗi cung ứng.

Xét về một ví dụ về quy trình khắt khe để được tham gia vào hệ thống bán lẻ Walmart – Nutifood năm 2017, để đặt chân vào thị trường này, NutiFood đã phải dày công nghiên cứu thị trường, tự nâng cấp để thực hiện bộ tiêu chuẩn đánh giá khắt khe của Walmart.

Cụ thể, để trở thành nhà cung cấp cho Walmart, mỗi doanh nghiệp phải đáp ứng 3 bộ tiêu chuẩn gồm trách nhiệm xã hội, an ninh hàng hóa và an toàn thực phẩm. Trong đó, tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội phải do những tổ chức quốc tế do Walmart phê duyệt như Bureau Veritas, SGS, Intertek. Walmart không áp dụng ngoại lệ cho bất cứ công ty nào, dù là công ty đã có "visa" vào thị trường Mỹ như NutiFood.

Việc không đáp ứng đủ chuẩn của Walmart do chính Walmart hoặc các cơ quan Nhà nước có liên quan kiểm tra ở lần đầu tiêu chuẩn hoặc định kỳ hằng năm, sẽ khiến các nhãn hàng bị loại bỏ khỏi kệ hàng sau đợt kiểm duyệt hằng năm và được thông báo đầy đủ trên website của chuỗi.

Một ví dụ về việc kiểm soát chặt các sản phẩm liên quan tới an toàn vệ sinh thực phẩm của Walmart vào tháng 11/2024 vừa qua như Braga Fresh đang tự nguyện thu hồi một sản phẩm duy nhất — túi 12 ounce bông cải xanh Marketside đã rửa sạch và sẵn sàng để ăn — được bán tại các cửa hàng Walmart ở 20 tiểu bang trên cả nước, theo thông báo được đăng trên trang web của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm vào ngày 31 tháng 12 năm 2024.

Việc thu hồi được tiến hành sau khi một mẫu ngẫu nhiên do Texas Health & Human Services thu thập định kỳ từ một cửa hàng Walmart ở Texas có kết quả xét nghiệm dương tính với vi khuẩn Listeria. Vi khuẩn này có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Phụ nữ mang thai có thể bị sảy thai và thai chết lưu.

Qua thành công của Walmart, VDSC cho rằng đối với bán lẻ bách hóa, đặc biệt sản phẩm tươi sống, “an toàn vệ sinh thực phẩm” là cốt lõi cho việc thu hút/tăng vòng đời khách hàng ở chuỗi cửa hàng, qua đó là tiên quyết đến việc nhân rộng mô hình.

Theo đó, VDSC cho rằng các nhà bán lẻ bách hóa, thực phẩm tươi tại Việt Nam cần xây dựng trung tâm kiểm nghiệm độc lập với đầu vào sàng lọc sản phẩm kỹ lưỡng và chặt chẽ, tránh lỗ hổng từ chính nhà cung cấp/nhân viên/bộ phân kiểm nghiệm địa phương. Điều này sẽ giúp chuỗi tránh rủi ro khủng hoảng niềm tin tiêu dùng tại chuỗi, dẫn đến đánh mất thị phần trong dài hạn.