Ý kiến của ông Lê Hải Trà, Ủy viên thường trực Hội đồng Quản trị Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM.

>>“Mối nguy từ vốn ngắn hạn” / “Nới lỏng giá VND, nhưng đừng quá mức”

“Sự tăng trưởng nhanh và kéo dài của nền kinh tế Việt Nam cùng với những nỗ lực cải cách đã thu hút một lượng lớn vốn đầu tư nước ngoài đến Việt Nam. Bên cạnh những cơ hội mang lại, chính các dòng vốn ngoại đó đã tạo ra những thách thức đối với việc quản lý kinh tế vĩ mô và thị trường tài chính.

Để xử lý tình huống này, chính sách thắt chặt tiền tệ nhằm hút bớt lượng tiền đã bơm ra để mua ngoại tệ được áp dụng. Mặc dù đây là cách điều hành quản lý kinh tế vĩ mô nhằm đối phó với áp lực lạm phát do sự gia tăng của các dòng vốn đầu tư nước ngoài, song chính nó có thể gây ra những hậu quả không mong muốn nếu được sử dụng một cách triệt để và trong một thời gian dài.

Hậu quả tai hại của cách làm này là đẩy mặt bằng lãi suất VND tăng cao, tác động tiêu cực đến khu vực doanh nghiệp cũng như thị trường tài chính trong nước, nhưng lại càng kích thích các dòng vốn ngoại (đặc biệt là dòng vốn ngắn hạn) tìm đến Việt Nam do có sự chênh lệch lớn về lãi suất trên thị trường tài chính Việt Nam so với nước ngoài.

Sự can thiệp bằng cách hút tiền về nhằm ổn định tỷ giá hối đoái và kiềm chế lạm phát trên thực tế lại dẫn đến cái vòng luẩn quẩn của sự tiếp tục gia tăng của các dòng vốn ngoại, và kết cục là tự thất bại. Vì vậy, đây chỉ nên được sử dụng như một giải pháp ngắn hạn.

Mặt khác, việc hút tiền về thông qua phát hành trái phiếu, tín phiếu sẽ dẫn đến sự gia tăng khoản nợ của Chính phủ cũng như các chi phí của ngân sách liên quan đến số nợ đó, do vậy chỉ có thể thực hiện đến một giới hạn nhất định.

Về trung và dài hạn, khi việc hút tiền về đã đạt đến giới hạn của nó thì việc can thiệp trên thị trường ngoại hối nhằm duy trì tỷ giá ổn định sẽ không còn sự hỗ trợ nhằm hạn chế sự gia tăng nguồn cung tiền tệ, gây ra áp lực lạm phát và do đó không ngăn chặn được tỷ giá thực của VND tăng lên.

Giải pháp tối ưu trong tình thế hiện tại là dừng việc thắt chặt tiền tệ, đồng thời áp dụng chế độ tỷ giá linh hoạt hơn, kết hợp với việc kiểm soát rủi ro tín dụng và nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực doanh nghiệp.

Khó khăn về tỷ giá gia tăng có thể được giảm nhẹ bởi một mặt bằng lãi suất thuận lợi hơn và sự chủ động hơn của doanh nghiệp, cũng như các nhà đầu tư nước ngoài, đối với quản lý rủi ro ngoại hối.

Thêm vào đó, hệ thống ngân hàng thương mại sẽ có cơ hội phát triển khả năng cung cấp dịch vụ ngoại hối một cách thực sự. Tất cả những điều này sẽ tạo ra những tác động tích cực đối với thị trường tài chính và nền kinh tế.”