Kể từ khi Thỏa thuận Paris được thông qua vào năm 2015, phát thải carbon lại có xu hướng tăng chứ không hề giảm, ngoại trừ giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch Covid-19.

Quá trình chuyển đổi cần được đẩy nhanh hơn để đạt được mục tiêu cắt giảm 45% carbon vào năm 2030 và đạt mức cân bằng vào năm 2050 sau khi bị giản đoạn bởi đại dịch, đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát cao và chi phí năng lượng tăng cũng như những căng thẳng địa chính trị.

Điều cấp thiết bây giờ là chúng ta cần làm nhiều hơn nữa để giảm phát thải carbon và giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp.

THỊ TRƯỜNG CARBON TỰ NGUYỆN ĐẦY TIỀM NĂNG

Khi được các doanh nghiệp sử dụng với mục đích bổ sung (không phải thay thế) cho các hoạt động giảm phát thải carbon trong hoạt động của chính họ trên hành trình chuyển dịch hướng đến cân bằng phát thải, là một công cụ có thể đẩy nhanh hành động đối phó với biến đổi khí hậu. Cụ thể, Sở giao dịch HongKong HKEX đã ra mắt Core Climate - thị trường carbon quốc tế của Hồng Kông, còn các sàn giao dịch khác trên khắp Châu Á đang có kế hoạch tung ra các nền tảng để hỗ trợ cho những loại thị trường này.

Do đó, việc giúp các doanh nghiệp giảm phát thải carbon là một nhiệm vụ tối quan trọng, bao gồm trong toàn bộ chuỗi giá trị của họ, vốn được nhắc đến trong hệ thống cơ sở thống kê carbon là phạm vi phát thải 3 (phạm vi 1 & 2 bao gồm lượng phát thải liên quan đến việc doanh nghiệp sử dụng các tòa nhà, nhà máy... và năng lượng họ mua).

Có rất nhiều giải pháp để giảm lượng phát thải này, chẳng hạn như năng lượng tái tạo, phương tiện chạy điện, vật liệu cách nhiệt hiệu quả cho tòa nhà, thiết bị chiếu sáng hạn chế phát thải, máy sưởi điều hòa không khí hoặc máy sưởi dùng nhiệt từ lòng đất, tất cả giờ đây đều trở nên phổ biến và cần được đầu tư rộng rãi.

Cùng với tất cả những xu hướng này, thị trường carbon tự nguyện cũng đang lấy đà. Đây là nơi các doanh nghiệp ủng hộ các giải pháp phát thải carbon thấp bên ngoài chuỗi giá trị của họ và từ đó nhận được các tín chỉ carbon có thể dùng vào mục đích bù đắp hoặc bù trừ một phần lượng phát thải của chính họ.

Theo Ecosystem Marketplace, thị trường carbon tự nguyện năm 2021 lần đầu tiên đạt giá trị hơn 2 tỷ USD. Tuy vẫn còn non trẻ nhưng thị trường này gần đây tăng trưởng nhanh chóng và được kỳ vọng duy trì tốc độ này, thậm chí còn gia tăng, khi ngày càng nhiều doanh nghiệp có hành động cụ thể trong lĩnh vực biến đổi khí hậu nhằm đạt được mục tiêu cân bằng phát thải đã đề ra.

Thị trường tín chỉ carbon tự nguyện mang lại cơ hội thúc đẩy các hoạt động kinh tế hướng tới các thông lệ bền vững hơn chẳng hạn như trồng cây mang nhiều giá trị hơn chặt phá rừng.

Lượng phát thải carbon tại rừng nhiệt đới Amazon trong giai đoạn 2019 và 2020 tăng hơn gấp đôi so với bình quân tám năm trước, thị trường carbon tự nguyện có thể là một cơ chế quan trọng để bảo vệ thêm hàng triệu héc-ta rừng Amazon và các hệ sinh thái nguyên sinh khác đang bị đe dọa trên khắp thế giới.

Tất nhiên, các dự án tạo tín chỉ carbon cũng có thể mang lại vô số lợi ích to lớn khác cho con người và hành tinh, chẳng hạn như hỗ trợ cung cấp nguồn nước sạch và đất canh tác tốt, đồng thời củng cố các quyền về đất đai và tài nguyên của cộng đồng, góp phần tăng thu nhập của người dân bản địa và cộng đồng địa phương.

Để nhận thức và cung cấp đầy đủ những lợi ích này, Hội nghị về đa dạng sinh học lần thứ 15 của Liên Hiệp quốc (COP15) diễn ra tại Montreal tháng 12 này là một sự kiện quan trọng hơn bao giờ hết nhằm quyết định khuôn khổ để ngăn chặn và thậm chí đảo ngược những tổn thất trong tự nhiên vào năm 2050.

 (*) Giám đốc Toàn cầu về Thị trường carbon, HSBC.

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 49 phát hành ngày 05-12-2022. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam