“Ngay cả khi tỉnh Ninh Thuận không đề xuất nhà đầu tư là tập đoàn Hoa Sen làm, thì Bộ cũng đưa dự án thép tại Cà Ná trở lại quy hoạch ngành và tìm nhà đầu tư sau, vì đây là thời điểm tiềm năng để đầu tư vào ngành thép”.

Đó là khẳng định của ông Trương Thanh Hoài, Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công Thương) với báo chí trước những ý kiến trái chiều về dự án thép Cà Ná (Ninh Thuận), do tập đoàn Hoa Sen đề xuất đầu tư.

Theo đại diện Bộ Công Thương, dự án thép Hoa Sen - Cà Ná tiền thân  là dự án tổ hợp thép Vinashin - Lion từng được Thủ tướng xem xét, phê duyệt cách đây 8 năm, đã có giấy chứng nhận đầu tư và đã trong quy hoạch ngành thép được duyệt.

Tuy nhiên, sau đó liên doanh này không thể triển khai do tập đoàn Vinashin đổ vỡ, đối tác Lion cũng gặp khó khăn về tài chính, vì thế Bộ Công Thương khi đó quyết định tạm rút ra khỏi quy hoạch.

Sau đó, trong quá trình rà soát tình hình thực hiện quy hoạch từ cuối năm 2014 đến nay, Bộ Công Thương đã nghiên cứu những địa điểm khả thi có thể đặt được nhà máy thép, trong đó đã tính tới việc đưa trở lại dự án thép ở Cà Ná.

“Việc bổ sung dự án thép Hoa Sen - Cà Ná tại Ninh Thuận không đốt cháy giai đoạn, không vội vàng. Đồng thời cũng không vượt cấp hay không tuân thủ quy trình bổ sung quy hoạch”, ông Hoài nói.

Nói về việc đưa vào quy hoạch đối với dự án, đại diện Bộ Công Thương cho hay, sau khi rà soát từ cuối 2014, tới tháng 1/2016, Bộ trưởng Công Thương đã ban hành quyết định điều chỉnh quy hoạch cho toàn bộ ngành thép Việt Nam. Đến tháng 7/2016 thì tỉnh Ninh Thuận có văn bản gửi Bộ đề xuất và vị trí Cà Ná cũng phù hợp với nghiên cứu trước đó của Bộ, vì thế Bộ đã bổ sung vào quy hoạch.

Sau bước này, chủ đầu tư sẽ lập báo cáo tiền khả thi trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định, trình Thủ tướng quyết định chủ trương. Sau đó, chủ đầu tư mới lập báo cáo nghiên cứu khả thi, rồi thiết kế cơ sở…

Do đây là dự án thép quy mô lớn, nên sẽ xem xét phê duyệt theo từng giai đoạn, chứ không phải làm một lúc. Giai đoạn 1 triển khai thành công thì mới cấp phép giai đoạn 2.

Lãnh đạo Vụ Công nghiệp nặng cũng nhấn mạnh, để dự án triển khai, xây dựng còn phải trải qua rất nhiều bước nữa. Riêng vấn đề tổng vốn đầu tư có thể lên tới hơn 10 tỷ USD, Bộ cũng đã nghiên cứu, xem xét kỹ năng lực tài chính của doanh nghiệp kỹ qua nhiều năm, mới quyết định đưa vào quy hoạch.

Trước thông tin cho rằng, nếu cấp phép cho dự án này, nguồn cung thép trong nước có thể dư thừa, ông Hoài cho biết, Việt Nam vẫn đang phải nhập khẩu một lượng thép lớn, nhập siêu thép mỗi năm khoảng 6-7 tỷ USD. Riêng 8 tháng đầu năm 2016, Việt Nam nhập 14 triệu tấn thép và dự kiến cả năm là 22 triệu tấn thép thô quy đổi, nên không thể nói là chúng ta thừa thép.

Trong khi đó, Việt Nam đang sở hữu nguồn nguyên liệu quặng sắt lớn. Chỉ riêng mỏ sắt Thạch Khê (Hà Tĩnh) sau đánh giá cho thấy mỗi năm có thể khai thác 10 triệu tấn quặng. Còn trữ lượng mỏ quặng sắt tại Tây Nguyên chưa được đánh giá, song ước tính khoảng 2,2 tỷ tấn.

Dự báo 4 năm nữa, nhu cầu thép cả nước sẽ ở mức 27 triệu tấn, thì ngay cả khi giai đoạn 1 của Formosa đi vào hoạt động cả nước vẫn thiếu 15 triệu tấn thép và sẽ tăng lên hơn 22 triệu tấn vào 2025.

Bên cạnh đó, theo ông Trương Thanh Hoài, hàng loạt dự án thép dù đã được cấp phép nhưng đến nay vẫn triển khai chậm hoặc chưa thể đi vào hoạt động… Do đó, nếu không sớm bổ sung dự án mới thì 4 năm nữa, ngành thép ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu, nhập siêu ngày càng trầm trọng.

Đối với những lo ngại của dư luận về vấn đề môi trường nếu dự án thép này đi vào hoạt động, đại diện Vụ Công nghiệp nặng nói, hiện pháp luật về môi trường, về đầu tư xây dựng tương đối chặt chẽ. Từ bài học Formosa, Việt Nam đã rút ra nhiều kinh nghiệm, kể cả trong quá trình đánh giá tác động môi trường, vận hành thử nghiệm các dự án thép và vận hành sau này. Bản thân chủ đầu tư cũng sẽ rút ra cho mình kinh nghiệm khi triển khai dự án này.

Đặc biệt, sau sự cố Formosa, tới đây tất cả các dự án công nghiệp sẽ được các bộ ngành cùng người dân giám sát chặt chẽ, ông Hoài nói.