Theo thống kê của Thương vụ Việt Nam tại Singapore, kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang quốc gia này trong năm 2024 tiếp tục tăng trưởng rất tốt, đạt kim ngạch khoảng 84,78 triệu USD, tăng 28,45% so với cùng kỳ 2023. Kết quả này giúp Việt Nam giữ vị trí quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ 3 đến Singapore.

Ấn Độ và Thái Lan là hai quốc gia xuất khẩu lớn nhất với kim ngạch lần lượt là 109,47 triệu USD (32.48%) và 101,75 triệu USD (30.19%). Tổng cộng thị phần của 3 nước xuất khẩu hàng đầu đã chiếm tới 90,93% thị phần gạo tại Singapore.

NHÓM GẠO CHỦ LỰC CHỈ TĂNG 0,24%

Xét về khối lượng, tổng lượng xuất khẩu 9 loại gạo chính của Việt Nam sang Singapore ước tính đạt khoảng 589.675 tấn, tăng 3,77% so với cùng kỳ năm 2023. Về cơ cấu thị phần của các mặt hàng gạo, gạo tẻ trắng chiếm thị phần lớn nhất (33,57%), tiếp đến là gạo đồ (chiếm 17,63%), gạo trắng homali (chiếm 17,16%), gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 14,97%). Các mặt hàng gạo khác chia đều phân khúc còn lại.

Trong số các mặt hàng gạo của Việt Nam xuất khẩu sang Singapore có một số nhóm tiếp tục có mức tăng rất mạnh là gạo nếp (kim ngạch 10,52 triệu USD, tăng hơn 4,6 lần), gạo vỡ (kim ngạch 1,92 triệu USD, tăng 113,63%) và gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (kim ngạch 33,16 triệu USD, tăng 65,73%).

Tuy nhiên, nhóm gạo chủ lực của Việt Nam tại thị trường Singapore là gạo tẻ trắng chỉ tăng nhẹ 0,24%, đạt kim ngạch 47,77 triệu USD. Ngoài ra, nhóm gạo lứt thường cũng sụt giảm so với cùng kỳ năm trước (kim ngạch 245.238 USD, giảm 34,29%).

Hiện Việt Nam là quốc gia chiếm thị phần lớn nhất đối với 3 nhóm gạo là: gạo tẻ trắng (chiếm 42,23%); gạo thơm xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 65,73%) và gạo nếp (77,02%). Ấn Độ là quốc gia chiếm lĩnh tuyệt đối thị trường đối với gạo đồ (chiếm 99,48%) và Gạo basmati xay xát hoặc tróc vỏ (chiếm 97,17%).

Thái Lan là nước chiếm thị phần lớn nhất đối với các nhóm gạo lứt homali (94,86%), gạo trắng homali (97,35%), gạo vỡ (58,21%). Với nhóm gạo lứt thường, Nhật Bản chiếm thị phần lớn nhất (75,82%). Theo thống kê trên đây, Thái Lan, Ấn Độ và Nhật Bản đang là các đối thủ cạnh tranh lớn nhất của Việt Nam trên thị trường gạo Singapore. Về cơ bản, thị trường gạo của Singapore có nhu cầu ổn định từ mức 220 đến 295 triệu USD mỗi năm.

CẦN ĐẨY MẠNH QUẢNG BÁ GẠO VIỆT NAM

Theo ông Cao Xuân Thắng, Tham tán thương mại, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Singapore, trong giai đoạn 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã vươn lên vị trí đối tác xuất khẩu lớn nhất. Mặc dù duy trì được tốc độ xuất khẩu cao đối với các nhóm gạo nếp và gạo thơm xay xát/tróc vỏ, nhưng kim ngạch của nhóm chủ lực là gạo tẻ trắng chỉ tăng nhẹ (0,24%) khiến tổng kim ngạch xuất khẩu gạo trong cả năm 2024 của Việt Nam sang Singapore sụt giảm đáng kể. Việt Nam đã tụt xuống vị trí đối tác xuất khẩu gạo lớn thứ 3 của Singapore, sau Ấn Độ và Thái Lan.

Về mặt xúc tiến thương mại, ông Thắng cho biết việc quảng bá và giới thiệu mặt hàng gạo của Việt Nam tại thị trường Singapore vẫn còn khá ít, dường như chưa có hoạt động xúc tiến quy mô lớn của các doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng gạo Việt Nam. Hiện nay chủ yếu là các hoạt động xúc tiến thương mại, trưng bày hàng hóa sản phẩm gạo Việt Nam do Thương vụ Việt Nam tại Singapore triển khai.

Trong khi đó, các nước như Thái Lan, Nhật Bản, Ấn Độ rất quan tâm đầu tư quảng bá hình ảnh sản phẩm và có thỏa thuận với các đơn vị nhập khẩu, phân phối về việc giữ tên, thương hiệu hàng hóa sản phẩm gạo của họ.

Theo ông Thắng, do các doanh nghiệp Việt Nam chưa chú trọng đầu tư vào các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm quy mô rộng, các nhà nhập khẩu, hệ thống phân phối ở Singapore chủ yếu là nhập gạo Việt Nam đóng gói với mẫu mã, bao bì và thương hiệu nội địa của Singapore để dễ tiêu thụ trên thị trường. Các sản phẩm gạo thương hiệu Việt Nam hầu như chỉ tiêu thụ trong hệ thống các cửa hàng tiện ích nhỏ, hoặc các đại lý bán hàng online của người Việt Nam.

Sau 2 quý đầu năm 2024 giữ vị trí dẫn đầu về xuất khẩu gạo vào thị trường Singapore, Việt Nam đã để mất thị phần cho Ấn Độ và Thái Lan. Điều này cho thấy doanh nghiệp cần phải cố gắng nhiều hơn nữa, tìm cách nâng cao năng lực cạnh tranh, chất lượng sản phẩm gạo.

"Thị trường gạo Singapore có sự điều hành khá sát sao của Chính phủ, thể hiện ở việc Chính phủ Singapore xét duyệt và cấp phép nhập khẩu cũng như trực tiếp thanh, kiểm tra chất lượng gạo trước khi đưa ra thị trường", ông Thắng thông tin, đồng thời khuyến nghị các doanh nghiệp cũng cần xác định sản phẩm gạo Việt Nam không chỉ tiêu thụ tại thị trường Singapore, mà còn được các doanh nghiệp Singapore xuất khẩu đi các nước khác trên thế giới. Do đó, các doanh nghiệp cần lưu ý vai trò quan trọng của địa bàn trung chuyển của Singapore, chứ không chỉ là địa bàn gần 6 triệu dân của quốc đảo.