Tuy nhiên, do các tháng đầu năm xuất khẩu da giày vẫn tăng cao nên tính chung 9 tháng năm 2021, tổng kim ngạch xuất khẩu da giày đạt gần 15,6 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2020. Nhưng con số này vẫn thấp hơn 3,1% so với năm 2019 (trước đại dịch).

Trong đó giày dép đạt 13,3 tỷ USD tăng 9,8% so với cùng kỳ năm 2020 và tăng 0,5% so với cùng kỳ 2019. Xuất khẩu túi xách đạt 2,2 tỷ USD, giảm 3,7% so với cùng kỳ 2020 và giảm 19,4% so với cùng kỳ 2019.

Hiệp hội da giày và túi xách Việt Nam (Lefaso) đưa dự báo, kim ngạch xuất khẩu tiếp tục giảm mạnh trong các tháng cuối năm 2021 do tác động của đại dịch Covid-19 đối với sản xuất.

Phân tích nguyên nhân kim ngạch xuất khẩu giảm những tháng gần đây, theo Hiệp hội da giày và túi xách Việt Nam, TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An, Tiền Giang,…là những địa phương tập trung nhiều doanh nghiệp da giầy lớn trong các khu công nghiệp, chiếm 70% sản lượng và kim ngạch xuất khẩu của ngành.

Tuy nhiên từ đầu tháng 5/2021 đến nay, dịch Covid-19 bùng phát trở lại và diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương trên cả nước, nhất tại các tỉnh phía Nam đã tác động tới lĩnh vực da giày.

Tại các địa phương miền Trung và miền Bắc, các doanh nghiệp da giày hoạt động với công suất 50 – 80 %, do phải giãn cách xã hội và thiếu lao động.

Với các doanh nghiệp còn hoạt động, sản xuất cũng bị suy giảm do người lao động phải làm việc giãm cách, đồng thời phát sinh nhiều chi phí do đứt gẫy chuỗi cung nguyên phụ liệu, chi phí phòng chống Covid (xét nghiệm, tiêm chủng, lo ăn, ở 3 tại chỗ cho người lao động).

Các doanh nghiệp da giày bị thiệt hại lớn do phải ngừng, giảm sản xuất, bị khách hàng hủy đơn hàng xuất khẩu, trong khi vẫn phải chịu các chi phí duy trì nhà máy, trả lương cho người lao động.

Bên cạnh đó, tình trạng thiếu container rỗng, chi phí logistics và vận chuyển tàu biển quốc tế tăng cao (gấp 5-10 lần) xảy ra từ năm 2020 chưa trở về bình thường, cùng với chi phí nhiên liệu và giá nguyên phụ liệu nhập khẩu tăng cao đã ảnh hưởng nhiều tới sản xuất, gây nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp xuất khẩu.

Chính vì vậy, trong 9 tháng của năm 2021, chỉ số sản xuất công nghiệp của ngành da giầy chỉ tăng 4,5%. Chỉ số sử dụng lao động của ngành giảm 23,8%.

Theo bà Phan Thị Thanh Xuân, Tổng thư ký Lefaso, trong thời gian qua mặc dù Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp gặp khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và gỡ bỏ những quy định cản trở sản xuất và vận chuyển hàng hóa, nhưng các quy định còn chặt chẽ về điều kiện được thụ hưởng và thủ tục hành chính phiền phức, đã khiến doanh nghiệp khó tiếp cận các chính sách hỗ trợ này. 

Từ cuối tháng 9/2021 tình hình dịch bệnh có cải thiện, nhưng việc phục hồi sản xuất trong điều kiện “bình thường mới” trên tinh thần sống chung với dịch bệnh sẽ phải mất nhiều tháng mới có thể trở lại mức trước khi xảy ra dịch bệnh.

Hơn nữa, nhiều lao động bỏ về quê tránh lây lan dịch bệnh, khó khăn trong việc đi lại, di chuyển giữa các địa phương do phong tỏa, giản cách xã hội, nên các doanh nghiệp thiếu lao động trầm trọng.

“Doanh nghiệp cần tiết giảm chi phí, tận dụng các chính sách hỗ trợ của nhà nước, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và tinh thần cho các lao động trở lại làm việc trên cơ sở tuân thủ các quy định về an toàn dịch bệnh theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Đặc biệt là tận dụng tốt các ưu đãi từ các hiệp định FTA (nhất là hiệp định CPTPP và EVFTA) để đẩy mạnh xuất khẩu trong các tháng cuối năm 2021”, bà Xuân khuyến cáo.