Bộ Tài chính vừa có báo cáo chuyên đề về việc xây dựng đề án đánh giá tình hình thị trường, dự báo xu hướng trung hạn, đề xuất các giải pháp, cơ chế, chính sách thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, ổn định.

Trong báo cáo, Bộ cho rằng chính sách thuế liên quan tới tài sản hiện nay chưa đáp ứng được vai trò là một trong những nguồn thu ổn định cho ngân sách, do vậy đã đề xuất nghiên cứu, ban hành riêng Luật Thuế tài sản để sử dụng đất thêm hiệu quả.

Bộ Tài chính dẫn chứng, nguồn thu từ thuế sử dụng đất của Việt Nam hiện nay mới chiếm khoảng 0,03% GDP và khoảng 0,15% tổng thu ngân sách Nhà nước. Trong khi tại nhiều nước, nguồn thu từ thuế tài sản - đặc biệt thuế sử dụng đất - là một trong những nguồn thu lớn của ngân sách.

“Nguồn thu từ thuế tài sản chiếm khoảng 2% GDP các nước trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) trong đó Canada là 4%, Mỹ cao nhất là 3% và nước thấp nhất là 1%”, Bộ Tài chính nêu.

Nguồn thu từ thuế tài sản cũng chiếm khoảng 0,6% GDP tại các nước đang phát triển và khoảng 0,68% tại các quốc gia đang chuyển đổi.

“Thuế tài sản được các nước đánh giá là loại thuế trực thu có khả năng động viên tương đối sát với khả năng đóng góp thực tế của người chịu thuế vì thuế đánh vào những tài sản cụ thể, nhất là nhà và đất,” báo cáo của Bộ Tài chính cho biết.

Bộ cũng đánh giá, xu hướng cải cách thuế tài sản tại một số quốc gia như Canada, Australia, Malaysia... trong thời gian gần đây cho thấy, các nước có xu hướng đánh thuế đối với tài sản có giá trị lớn, mở rộng đối tượng thu thuế tài sản.

Tại Việt Nam, thị trường bất động sản được kỳ vọng phát triển ổn định và bền vững hơn trong thời gian tới, khi hàng loạt chính sách mới như Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và các chính sách về tín dụng cho vay bất động sản đã có hiệu lực thi hành từ tháng 7/2016.

Bộ Tài chính nhấn mạnh, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam đang tăng liên tục tăng trong các năm gần đây, từ 1.400 USD (năm 2013) lên 2.200 USD (năm 2016) và và dự báo sẽ tăng lên 3.400 USD vào năm 2020.

“Việc nắm giữ, sở hữu, đầu tư bất động sản của người dân có xu hướng tăng lên. Để hạn chế đầu cơ, sử dụng bất động sản lãng phí, việc nghiên cứu xây dựng Luật Thuế tài sản là cần thiết”, Bộ Tài chính nói.

Việc xây dựng trên theo lãnh đạo Bộ Tài chính cũng nhằm thể chế chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước về chính sách thuế với tài sản. Đại diện Bộ Tài chính dẫn Nghị quyết 19-NQ/TW có nêu: “Nghiên cứu ban hành thuế bất động sản đối tượng chịu thuế phải bao gồm cả đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.

Ngoài ra, chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020 của Thủ tướng cũng đã nêu: nghiên cứu xây dựng chính sách thuế điều tiết với nhà, tài sản có giá trị lớn vào thời điểm thích hợp.

Trước đó, Bộ Tài chính từng lên phương án về việc đánh thuế với bất động sản thứ hai trở đi của người dân, tuy nhiên đề xuất này chưa nhận được sự đồng thuận rộng rãi từ dư luận.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải cho biết, Bộ đã giao Vụ Chính sách thuế nghiên cứu dự thảo đánh thuế nhà ở, nhất là những chủ thể có từ 2 - 3 nhà trở lên. Tuy nhiên, theo ông Hải, trong năm 2017 vẫn chưa thể áp dụng sắc thuế này vì phải có thời gian xây dựng, xem xét kỹ. Còn trong tương lai chắc chắn sẽ phải thu, không chỉ vì ngân sách khó khăn, mà các nước họ đã đánh thuế này từ nhiều năm nay rồi.