BOJ giữ nguyên lãi suất, công bố kế hoạch tiếp tục giảm mua trái phiếu

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) ngày 17/6 giữ nguyên lãi suất trong bối cảnh bất định xung quanh chính sách thương mại của Mỹ, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục cắt giảm chương trình mua trái phiếu nhưng với tốc độ giảm chậm lại bắt đầu từ tháng 4/2026.

Trong một quyết định không nằm ngoài dự báo, BOJ duy trì lãi suất cho vay qua đêm ở mức 0,5% - mức lãi suất đã được giữ nguyên kể từ sau đợt tăng gần đây nhất vào tháng 1. Thống đốc BOJ Kazuo Ueda nói BOJ sẽ tiếp tục xem xét tăng lãi suất tùy theo tình hình kinh tế.

Như một phần trong nỗ lực rút lại chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo sau nhiều năm áp dụng, BOJ nhắc lại kế hoạch cắt giảm mỗi quý 400 tỷ yên quy mô của chương trình mua trái phiếu chính phủ Nhật cho tới tháng 3/2026. Nhưng từ tháng 4/2026 trở đi, chương trình này sẽ được cắt giảm 200 tỷ yên mỗi quý. Theo kế hoạch mới này, lượng trái phiếu chính phủ Nhật mà BOJ mua vào hàng tháng sẽ giảm về mức khoảng 2 nghìn tỷ yên trong quý 1/2027.

Do lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn dài tăng mạnh thời gian gần đây, nhà đầu tư dành sự quan tâm lớn đối với kế hoạch cắt giảm chương trình mua trái phiếu của BOJ. Cơ quan này chính là chủ nợ nắm giữ nhiều trái phiếu chính phủ Nhật nhất, chiếm khoảng một nửa lượng trái phiếu đang lưu hành của Chính phủ nước này vào thời điểm cuối năm 2024.

Năm ngoái, BOJ đã chấm dứt chương trình kiểm soát đường cong lợi suất và rút khỏi các biện pháp nới lỏng tiền tệ khác bao gồm lãi suất âm. Thống đốc Ueda nhấn mạnh tầm quan trọng của tính chất có thể đoán định của chính sách, nhưng ông cũng nói rằng lợi suất trái phiếu nên được quyết định bởi các yếu tố thị trường.

Sau khi có tuyên bố của BOJ, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn 10 năm tăng lên mức 1,48%, từ mức 1,45% trước đó, phản ánh giá trái phiếu giảm. Tỷ giá đồng yên cũng giảm so với đồng USD, còn gần 145 yên đổi 1 USD.

Do Nhật Bản còn đang cố gắng đi đến một thỏa thuận thương mại với Mỹ để tránh thuế quan, hiện chưa ai dám đưa ra một dự báo chắc chắn về thời điểm BOJ có thể có đợt nâng lãi suất tiếp theo. Thuế quan cao có thể bào mòn lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Nhật Bản và gây trở ngại cho tăng trưởng tiền lương, từ đó có thể khiến BOJ phải trì hoãn tăng lãi suất.

Ngày 16/6, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump bề lề hội nghị thượng đỉnh nhóm 7 nền công nghiệp phát triển (G7) ở Canada. Tuy nhiên, sau cuộc gặp, ông Ishiba cho biết hai nước chưa đạt thỏa thuận thương mại vì “vẫn còn những điểm mà hai bên chưa có sự đồng thuận về quan điểm”.

Một số nhà kinh tế cho rằng BOJ có thể sẽ tiếp tục giữ nguyên lãi suất trong năm nay, trong khi số khác dự báo BOJ vẫn sẽ có một đợt tăng lãi suất trong 2025.

Trong một báo cáo gần đây, chiến lược gia Katsutoshi Inadome của công ty SuMi Trust nhận định nếu tiền lương thực tế bắt đầu tăng lên, BOJ có thể tăng lãi suất trong nửa sau của năm nay.

“Chúng tôi kỳ vọng rằng nhu cầu trong nước vẫn sẽ duy trì vững và có khả năng điều kiện kinh tế sẽ cải thiện tới mức mà BOJ có thể cân nhắc tăng lãi suất”, ông Inadome nói, và bổ sung thêm rằng tiêu dùng của khu vực tư nhân có thể khởi sắc trong năm nay, khi lạm phát giá thực phẩm dịu đi và tiền lương thực tế có sự cải thiện.

Dù vậy, ông Inadome cũng thận trọng rằng BOJ có thể “án binh bất động” nếu đồng yên tăng giá mạnh do phát huy vai trò “hầm trú ẩn” trong bối cảnh của sự bất định do thương chiến gây ra.