Dù du khách đang nếm thử một chiếc pizza margherita bốc khói mới ra lò ở Naples, dùng dĩa cuốn những sợi mì spaghetti carbonara tại một nhà ngoài quảng trường ở Rome, hay thưởng thức một miếng bít tết thịnh soạn ở Florence thì việc ăn tối bên ngoài là một trong những thú vui tuyệt vời nhất khi du lịch quanh quốc gia xinh đẹp này.

Năm 2023, chi tiêu của du khách nước ngoài tại Ý đạt tổng cộng khoảng 51 tỷ euro, chiếm khoảng 13% GDP của đất nước. Theo báo cáo của AITE và Economics Living Lab, du lịch ẩm thực tại Ý đạt giá trị khoảng 44,8 tỷ USD vào năm 2024 và tăng trưởng với tốc độ 13,1% để đạt 153,7 tỷ USD vào năm 2034 .

GỌI MỘT TÁCH CÀ PHÊ

Kể cả khi bạn thường xuyên đến các nhà hàng Ý ở Việt Nam, không có nghĩa là bạn đã sẵn sàng để đọc hiểu cấu trúc thực đơn và các thuật ngữ được sử dụng ở Ý. Chẳng hạn, thưởng thức cà phê buổi sáng ở Ý là một hoạt động nên làm giúp du khách tỉnh táo và nhiều hứng khởi hơn. Tuy nhiên, có một vài quy tắc cần lưu tâm.

Trong khi hầu hết người uống cà phê sẽ chỉ uống một loại cà phê họ thích, thì người Ý lại uống một số loại đồ uống nhất định vào một số thời điểm nhất định trong ngày. Ví dụ, cappuccino thường được dùng cho bữa sáng—không được gọi sau 11h00 sáng. Macchiato theo truyền thống được thưởng thức như một loại đồ uống giúp tỉnh táo vào buổi chiều và espresso được phục vụ sau bữa tối.

Ngoài ra, ở Ý, các từ bar và caffè về cơ bản có thể hoán đổi cho nhau. Chúng thường mở cửa cả ngày và phục vụ cà phê chiết xuất bằng máy, bánh ngọt, đồ uống có cồn và các bữa ăn nhẹ hoặc đồ ăn nhẹ. Nhiều người Ý bắt đầu ngày mới bằng một tách cappuccino và cornetto/bánh sừng bò đặt ở quầy bar và có thể ghé vào một quán bar trong suốt cả ngày để đứng uống một tách espresso nhỏ rồi nhanh chóng rời - giá sẽ rẻ hơn ngồi tại chỗ.

Còn nếu bạn muốn tham gia cùng người dân địa phương thưởng thức thứ đồ uống lâu đời này, hãy xếp hàng tại quầy thu ngân và thanh toán đơn hàng của bạn trước, sau đó đặt biên lai của bạn trên quầy cho nhân viên pha chế. Nếu bạn muốn ngồi, hãy đợi người phục vụ ghi nhận đơn hàng của bạn. Cần biết rằng bạn sẽ phải trả nhiều tiền hơn cho đồ ăn và đồ uống của mình vì phí phục vụ và chỗ ngồi đã được tính vào giá.

CÁCH DÙNG BỮA TẠI NHÀ HÀNG

Khi dùng bữa tại một nhà hàng tại Ý — dù là trattoria (cổ điển, truyền thống), osteria (bình dân) hay ristorante (sang trọng), cách phục vụ các món thường tuân theo cùng một định dạng, mặc dù các món ăn sẽ khác nhau tùy theo từng vùng.

Đầu tiên, có antipasti (món khai vị). Từ các loại thịt chế biến như Prosciutto (giăm bông), Guanciale (má lợn), Bresaola (thịt bò), Speck (giăm bông hun khói) và Lardo (mỡ lợn) cho đến các món hải sản hấp dẫn như Pesce Crudo (cá sống) và Bottarga (trứng cá ép)...

Antipasti cũng bao gồm nhiều loại phô mai và các lựa chọn chay, bao gồm các món như Caponata, một món ăn truyền thống của Sicilia được làm từ cà tím, cà chua, ô liu và nụ bạch hoa trong nước sốt chua ngọt.

Tiếp theo, có một phần dành cho primi, có nghĩa là các món ăn từ mì ống hoặc gạo. Sau đó sẽ tiếp tục với secondi (các món chính như thịt hoặc cá), cùng contorni (các món ăn kèm như rau xào hoặc salad). Cuối cùng, với dolci (món tráng miệng), hãy thử loại bánh ngọt Ý ngon tuyệt và caffè hoặc digestivo (đồ uống tiêu thực), chẳng hạn như rượu mùi amaro hoặc limoncello.

Tất nhiên bạn không bắt buộc phải gọi một món ăn từ mọi phần của thực đơn, nhưng nếu bạn đang ăn tại một nhà hàng ngồi tại bàn, bạn sẽ được yêu cầu gọi hai hoặc ba món ăn. Để giữ cân hay giữ ví, mọi người thường bắt đầu bằng một món khai vị, sau đó gọi một món mỳ hoặc một món thịt/cá với một món rau, và sau đó có thể là món tráng miệng. Du khách cũng có thể bỏ qua món khai vị và gọi thẳng một món mỳ và một món thịt/cá.

“Nếu bạn muốn bắt chước người dân địa phương, đừng gọi món rau với các món mỳ hay cơm. Các món rau chỉ dành riêng để ăn kèm với món thịt/cá”, Maria Pasquale, tác giả của cuốn sách khám phá ẩm thực các vùng miền nước Ý, "How to Eat Your Way Through Italy", giải thích. “Gọi món rau ăn kèm làm món khai vị chấp nhận được, nhưng người Ý không bao giờ ăn salad và mì ống cùng nhau, hãy gọi thịt hay cá”.

Tương tự người Việt, nếu bạn đi cùng một nhóm, bạn thường gọi một vài món khai vị để chia sẻ theo kiểu gia đình, nhưng sau đó các món như mì ống hoặc món chính cần được ăn riêng. Nếu muốn chia sẻ một vài món, du khách có thể yêu cầu một phần mì ống chia đôi (và nhà hàng sẽ làm thành hai phần riêng có số lượng ít đi).

Ở Ý, bánh mì không phục vụ miễn phí, thường có một khoản phí tượng trưng cho bánh mì; đôi khi người phục vụ sẽ hỏi bạn có muốn bánh mì không, đôi khi họ sẽ tự động phục vụ. Người Ý có thể nhúng bánh mì vào dầu ô liu, có thể cho chút dấm đen nếu bạn thích. Thường thì người dân địa phương dùng bánh mì để thấm sạch nước sốt mì ống còn thừa. Nếu bạn không muốn bánh mì, hãy thoải mái từ chối, và kiểm tra xem nó đã được xóa khỏi hóa đơn chưa trước khi thanh toán.

CÓ BẮT BUỘC TIỀN TIP?

Ở Ý, ăn ngoài được coi là một việc nhàn nhã có thể kéo dài đến 3 tiếng. Khi bạn muốn tính hóa đơn, hãy yêu cầu hoặc ra hiệu. Trong hóa đơn thường có ghi “coperto” (phí ngồi bàn), từ 1 – 3 euro/người. Đây không phải là tip mà là phí dịch vụ bắt buộc ở nhiều nhà hàng.

Một số nơi còn có thêm “servizio” (phí dịch vụ, thường khoảng 10 – 15% hóa đơn), đặc biệt ở các nhà hàng du lịch hoặc nhóm đông người. Do đó, nếu hóa đơn có ghi “servizio incluso” thì bạn không cần trả gì thêm, nhưng tiền boa vẫn được đánh giá cao.

Ở quán cà phê hoặc quán bar, người Ý hiếm khi tip, nhưng bạn có thể để lại tiền xu nhỏ (50 cent) nếu thấy dễ chịu. Người Ý chú trọng trải nghiệm, thái độ lịch sự và sự thưởng thức, hơn là các quy tắc bắt buộc. Máy đọc thẻ cầm tay được sử dụng trên khắp nước Ý thường không cho phép boa tiền, vì vậy hãy giữ một ít tiền mặt trong tay và khi muốn tip thì để trên bàn.