Thị trường chứng khoán đã có chuỗi giảm điểm 4 tuần liên tiếp sau khi rời khỏi vùng 1.300 điểm. Ngay phiên giao dịch đầu tuần ngày 5/8, VN-Index mất gần 50 điểm, lùi sâu về 1.188 điểm. Trong 24 năm kể từ khi chính thức hoạt động đến nay, thị trường chứng khoán đã rất nhiều lần chạm mốc 1.200 điểm nhưng không thể tiến xa hơn. Đến nay, mốc này vẫn "đeo bám" nhà đầu tư.

ÁM ẢNH MỐC 1.200

Bình luận về lần thủng mốc 1.200 này, tại chương trình talkshow chứng khoán do Báo Người Lao Động tổ chức gần đây, ông Đinh Minh Trí, Trưởng phòng Phân tích khối khách hàng cá nhân Mirae Asset, cho rằng thị trường đang bị tác động bởi nhiều yếu tố vĩ mô thế giới.

Chúng ta đang sống trong thời đại bất định, rất khó dự báo những gì có thể xảy ra trong tương lai. Căng thẳng địa chính trị đặc biệt khu vực Trung Đông gây ra lo ngại chiến tranh khu vực và lan rộng ra, từ đó ảnh hưởng phục hồi kinh tế toàn cầu. Bên cạnh đó là sự thay đổi chính sách tiền tệ như tại Nhật Bản ảnh hưởng tâm lý người dân toàn cầu. Những điều này tác động đến thị trường tài chính toàn cầu, dẫn đến làn sóng bán tháo diễn ra toàn bộ trên thị trường chứng khoán thế giới.

Tuy nhiên, sự sụt giảm của thị trường bị ảnh hưởng chủ yếu bởi tâm lý. Này hôm nay chỉ số chứng khoán thế giới phục hồi mạnh, Vn-Index cũng tương tự.

Cũng theo ông Trí, thống kê từ năm 2018 đến nay cho thấy, một năm sẽ có 2 - 3 sóng điều chỉnh. Trừ năm 2019 có 2 sóng giảm nhẹ, tất cả các năm còn lại 2 sóng điều chỉnh luôn luôm trên 100 điểm, thậm chí có thể kéo tới 300 điểm là bình thường. Về mặt thống kê có thể có nhiều yếu tố tác động.

"Trong năm 2024, VN-Index đã có đợt giảm 129 điểm trong sóng đầu tiên. Hiện tại thị trường đang ở trong sóng 2 điều chỉnh, thị trường có thể điều chỉnh trên 150 điểm nhưng cũng là vấn đề bình thường. Kỳ vọng nâng hạng là cú hích để bứt phá lên", ông Trí nói.

Ông Phan Nguyễn Hữu Phương, Giám đốc chi nhánh TP. HCM kiêm Giám đốc khối Khách hàng cao cấp DNSE, phân tích đợt điều chỉnh lần này tập trung chủ yếu ở nhóm Midcap, đây là nhóm đã tăng giá nhiều từ đầu năm trong khi VN30 không chỉnh nhiều.

Sự điều chỉnh của nhóm Midcap là tất yếu. Midcap điều chỉnh do cổ phiếu một số ngành gồm bất động sản, chứng khoán, thép sụt giảm do kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm không tốt. "Thị trường rất thông minh. Trong khi cổ phiếu kết quả kinh doanh tốt lại thuộc về nhóm ngân hàng hay các "hoa hậu quý bà" như VNM, SAB... nhóm VN30. Điều này dẫn đến tình trạng chúng ta hay thấy là xanh vỏ đỏ lòng song điều đó phản ánh đúng với kết quả kinh doanh của nhóm này", ông Phương nói.

Ông Phương nhận thấy, thị trường đang bị ám ảnh bởi con số 1.200 điểm. Nếu nhìn qua các đợt điều chỉnh của thị trường dễ thấy rằng, năm 2009 đáy là 235 điểm, đáy năm 2018 khoảng 500 điểm, đáy khủng hoảng Covid-19 là 660 điểm, hay đáy khủng hoảng năm 2022 là 900 điểm. 

“Thị trường đang có những đáy tăng dần, đáy sau cao hơn đáy trước và không hề trong downtrend. Kể cả đợt điều chỉnh này có về 1.100 điểm thì vẫn cao hơn đáy của 2022 là 900 điểm. Có nghĩa chúng ta đầu tư dài hạn vào VN-Index thì vẫn có lời chứ không phải thua lỗ. Nếu đầu tư theo tâm lý lời nhanh thì mới nguy hiểm”, ông Phương nói.

THANH KHOẢN GIẢM KHÔNG ĐÁNG LO

Về thanh khoản sụt giảm trong quý 2, Phó Giáo sư Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân, Giảng viên cao cấp Đại học Kinh tế Tp.HCM lý giải, thời gian gần đây lãi suất tiết kiệm có xu hướng tăng lên, một kênh đang âm thầm hút vốn đó là bất động sản. Thị trường bất động sản bắt đầu sôi động trở lại, đặc biệt phân khúc nhà ở, chung cư. Nguyên tắc bình thông khi chứng khoán bớt "hot" thì nhà đầu tư dịch chuyển sang kênh khác như vàng, bất động sản, tiền gửi tiết kiệm...làm ảnh hưởng tới tính thanh khoản của thị trường chứng khoán.

Chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển cho rằng, tổng quan 6 tháng đầu năm thanh khoản trên 20 nghìn tỷ đồng/phiên không phải là thấp. Giai đoạn trước thanh khoản thị trường mỗi phiên lên tới 40.000 - 50.000 tỷ thì có thể 50% là ảo bởi các nhóm lớn đánh qua đánh lại tạo sóng và hiện tượng này đã giảm nên thanh khoản mất đi so với các năm trước. Điều này là hợp lý nên cũng không lo lắng về thanh khoản.

Cũng theo vị chuyên gia kinh tế, thanh khoản thấp do thị trường xuống chưa xuất hiện lực bắt đáy, nhà đầu tư kinh nghiệm họ vẫn chờ. Những nhà đầu tư mới vào đầu năm vẫn còn sợ, chưa tham gia chỉ đứng ngoài theo dõi. "Nhiều nhóm chứng khoán chuyên nghiệp tôi biết đang cầm tiền chờ thị trường giảm xuống 1.200 để vào mua. Thị trường chỉ cần giữ ngang 1.200 trong 1-2 tuần tới và khi những tin bất ổn bên ngoài nguôi đi thì dòng tiền sẽ đổ vào chứng khoán", ông Hiển nói. 

Về câu chuyện margin, ông Trí cho rằng, nhắc đến margin trước đây là thị trường thường quan tâm đến nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, nhưng giai đoạn gần đây có sự thay đổi. Theo khảo sát, mặc dù giá trị vay margin tăng so với năm trước nhưng bóc tách ra thì phần vay chính nằm ở các cổ đông lớn, “big boys” trên thị trường mua và giữ.

Để ý rằng, từ đầu năm đến nay, nhà đầu tư ngoại bán ròng 60.000 tỷ đồng, bắt buộc nhà đầu tư Việt Nam phải mua vào và “big boys” là những người gom 60.000 tỷ đồng đó.

“Họ gom có thể bằng tiền mặt của họ hoặc có thể từ tiền vay, và khi vay đến một ngưỡng sẽ đến độ căng cứng margin”, ông Trí nhận xét và cho biết thêm rằng, cổ đông lớn của các doanh nghiệp có thể đang trong giai đoạn khó khăn khi thị trường từ 1.300 điểm rơi xuống dưới 1.200 điểm nên giai đoạn hiện tại có thể hơi căng cứng. Nếu tình hình thế giới còn bất ổn, xuất hiện tình trạng force sell, có thể sẽ có những nhóm nhà đầu tư lớn vào bắt đáy.