Dấu ấn kinh tế thế giới tuần 31/8-6/9/2025: Thuế đối ứng của Tổng thống Trump bị thử thách, giá vàng lại "sốt"

Dưới đây là một số thông tin và sự kiện kinh tế thế giới đáng chú ý trong tuần từ ngày 31/8-6/9/2025 do VnEconomy điểm lại:

Thách thức pháp lý với chính sách thuế đối ứng

Thứ Sáu tuần trước, một tòa án phúc thẩm của Mỹ ra phán quyết nói rằng việc ông Trump sử dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) để áp thuế quan đối ứng toàn cầu là vượt thẩm quyền theo hiến pháp.

Tới ngày 3/9, chính quyền của ông Trump đã nộp đơn kháng cáo về đề nghị Tòa án Tối cao ra phán quyết khẩn cấp để duy trì thuế quan đối ứng. Các cuộc thảo luận về vụ việc này tại Tòa án Tối cao dự kiến sẽ bắt đầu vào tháng 11 tới.

Trong trường hợp Tòa án Tối cao giữ nguyên phán quyết của tòa án cấp dưới, chính quyền của ông Trump có thể sẽ phải trả lại hơn 200 tỷ USD thuế quan đã thu của doanh nghiệp từ ngày 7/8 đến nay. Ngày 4/9, ông Trump nói rằng Mỹ có thể phải hủy bỏ các thỏa thuận thương mại hiện có nếu tình huống đó xảy ra.

Chính phủ Mỹ bị kiện

Ngày 4/9, công ty điện gió ngoài khơi Orsted của Đan Mạch và hai tiểu bang của Mỹ là Rhode Island và Connecticut đồng loạt tuyên bố đâm đơnkiện Chính phủ Mỹ vì đã đình chỉ dự án điện gió Revolution Wind đã hoàn thành 80% của công ty. Lý do đình chỉ được chính quyền của ông Trump đưa ra là một mối lo ngại không cụ thể về an ninh quốc gia.

Ông Trump ký sắc lệnh giảm thuế quan cho hàng Nhật

Sắc lệnh được ký ngày 4/9 hiện thực hóa thỏa thuậnthương mại được Nhật Bản và Mỹ công bối hồi tháng 9. Theo đó, hầu hết hàng hóa Nhật Bản nhập khẩu vào Mỹ sẽ chịu thuế quan đối ứng 15%, giảm từ mức 25% hiện hành. Thuế quan với ô tô cũng được giảm từ mức 27,5% hiện hành xuống còn 15%.

Mỹ sẽ sớm áp thuế quan với con chip

Ngày 4/9, ông Trump cho biết sẽ “rất sớm” áp thuế quan với con chip của các công ty không đưa dây chuyền sản xuất về Mỹ. Mức thuế quan “không quá cao nhưng đủ lớn”. Những công ty đã hoặc sẽ xây dựng nhà máy con chip tại Mỹ sẽ được miễn thuế quan này.

Đây là phát biểu mới nhất của Tổng thống Mỹ về thuế quan với con chip, sau khi tuyên bố sẽ áp thuế quan 100% với mặt hàng này vào tháng trước.

Vàng lập kỷ lục giá mới

Tuần qua giá vàng lại lên “cơn sốt” trong bối cảnh nhà đầu tư giảm niềm tin vào trái phiếu chính phủ do hoài nghi về hướng đi gây lo ngại của chính sách tài khóa và tiền tệ ở các nền kinh tế lớn. Trong phiên giao dịch ngày thứ Tư (3/9), giá vàng lập kỷ lục mọi thời đại ở mức 3.580 USD/oz.

Sàn vàng London sắp phát hành vàng kỹ thuật số

Sàn giao dịch kim loại quý London có thể sắp ra mắt vàng kỹthuật số, theo đó cho phép các ngân hàng và nhà đầu tư mua và bán quyền sở hữu vàng vật chất, và nắm giữ trong các tài khoản tách biệt. Sàn London sẽ bắt đầu đưa vào thử nghiệm dạng thức vàng mới này từ quý 1/2026.

Hàn Quốc lại cân nhắc gia nhập CPTPP

Hàn Quốc sẽ cân nhắc khởi động lại tiến trình gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) trong bối cảnh chính sách thuế quan mới của Mỹ gây áp lực cho nền kinh tế nước này.

Dưới thời cựu Tổng thống Moon Jae-in, người lãnh đạo Hàn Quốc từ năm 2017 - 2022, Seoul đã tiến gần đến bước nộp đơn xin gia nhập CPTPP nhưng chưa thực hiện do vấp phải sự phản đối ở trong nước.

Đường ống dẫn khí đốt mới giữa Nga và Trung Quốc

Ngày 3/9, Nga cho biết đã ký thỏa thuận xây dựng đường ống dẫn khí đốt mang tên Power of Siberia 2. Dự kiến hoàn thành vào năm 2030, đường ống này sẽ vận chuyển về phía Đông mỗi năm 50 tỷ mét khối khí đốt từ những mỏ khí trước đây phục vụ thị trường châu Âu.

Với Trung Quốc, đây sẽ là một nguồn cung năng lượng thay thế cho khí hóa lỏng (LNG) nhập khẩu từ Mỹ, Qatar và Australia.

Kinh tế Australia tăng trưởng mạnh

Dữ liệu công bố đầu tuần này cho thấy tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Australia trong quý 2 tăng 1,8% so với cùng kỳ năm trước. Con số này cao hơn mức tăng 1,3% của quý đầu năm. So với quý trước, GDP quý 2 của Australia tăng 0,6%. Đây là quý tăng trưởng nhanh nhất của quốc gia này kể từ quý 3/2023 và được thúc đẩy bởi chi tiêu trong nước.

Ấn Độ giảm thuế trong nước để kích cầu

Chính phủ Ấn Độ đã phê duyệt chương trình giảm thuế hàng hóavà dịch vụ có hiệu lực từ ngày 22/9, đúng dịp bắt đầu Lễ hội Sharad Navratri và trước thềm Lễ hội ánh sáng Diwali tháng 10 tới tại Ấn Độ.

Chương trình nằm trong kế hoạch bảo vệ nền kinh tế trước tác động từ thuế quan của Mỹ của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Hàng hóa từ quốc gia Nam Á này xuất khẩu vào Mỹ hiện chịu thuế quan 50%, mức cao nhất trong số các đối tác thương mại của Mỹ.