Giới phân tích lo ngại thuế quan của Tổng thống Donald Trump sẽ khiến tình hình tài chính của doanh nghiệp Mỹ thêm phần căng thẳng giữa lúc lãi suất ở nước này giữ cao hơn lâu hơn.

Theo tờ báo Financial Times, sự gia tăng của tình trạng doanh nghiệp Mỹ trễ hạn trả nợ diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ còn tốt và người tiêu dùng Mỹ tiếp tục chi tiêu, nhưng các công ty vẫn gặp khó khăn vì lãi suất còn cao. Các khoản vay ngân hàng của doanh nghiệp, không giống như các dạng nợ khác, thường có lãi suất biến thiên theo lãi suất tham chiếu - chẳng hạn lãi suất quỹ liên bang của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hay lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ.

Theo dữ liệu mới nhất được thu thập bởi cơ sở dữ liệu BankRegData, tổng giá trị các khoản vay mà doanh nghiệp Mỹ đang trễ hạn thanh toán ít nhất 1 tháng vào thời điểm cuối năm 2024 là 28 tỷ USD, tăng 2,2 tỷ USD trong quý 4 và cao hơn nhiều so với mức 5,4 tỷ USD cùng kỳ năm trước. Số liệu này không bao gồm các khoản vay từ các tổ chức cho vay trực tiếp không phải là ngân hàng và quỹ tín dụng tư nhân - những khoản vay đang chiếm tỷ trọng ngày càng lớn hơn trong cơ cấu vay nợ của doanh nghiệp Mỹ.

Nhiều người đã kỳ vọng lãi suất ở Mỹ sẽ giảm nhanh trong năm nay sau khi Fed bắt đầu hạ lãi suất vào năm ngoái. Nếu lãi suất giảm, áp lực tài chính đối với doanh nghiệp sẽ nhanh chóng được giải tỏa.

Tuy nhiên, kỳ vọng đó có vẻ sẽ không trở thành hiện thực. Tiến trình giảm lạm phát tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đã chững lại vào tháng 1 vừa qua, với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái, một phần do giá thực phẩm tăng mạnh. Nhiều nhà kinh tế dự báo thuế quan của ông Trump sẽ dẫn tới một đợt leo thang mới của lạm phát, từ đó buộc Fed phải trì hoãn thêm việc tiếp tục cắt giảm lãi suất.

Hiện tại, thị trường lãi suất tương lai đang nghiêng về khả năng phải đến tháng 9 Fed mới có đợt giảm lãi suất tiếp theo và Fed sẽ chỉ giảm lãi suất một lần trong năm nay.

“Các công ty tầm trung đang chật vật trong môi trường lãi suất cao hơn lâu hơn. Các công ty lớn vẫn ổn, nhưng ngày càng có nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ mà nền kinh tế không thể mang lại đủ sự hỗ trợ”, trưởng phân tích David Hamilton của công ty Moody’s nhận định.

Nhưng ít nhất cho tới lúc này, các ngân hàng vẫn chưa đưa ra tín hiệu cảnh báo nào. “Chúng tôi là nhà cho vay lớn nhất của doanh nghiệp nhỏ. Những khách hàng đó nói với chúng tôi rằng họ đang lạc quan”, CEO Brian Moynihan của ngân hàng Bank of America nói với các nhà phân tích trong một cuộc điện đàm về kết quả kinh doanh vào tháng trước.

Tín dụng doanh nghiệp thời hậu đại dịch Covid-19 vốn là một trong những mảng kinh doanh khả quan nhất của các ngân hàng Mỹ. Tỷ lệ quá hạn của các khoản vay mua ô tô đã tăng gần như ngay lập tức sau khi các biện pháp hạn chế vỡ nợ thời đại dịch được dỡ bỏ. Tỷ lệ quá hạn thanh toán nợ thẻ tín dụng bắt đầu tăng một năm sau đó, và tình trạng trễ hạn thanh toán các khoản vay bất động sản thương mại cũng vậy.

Tình trạng trễ hạn thanh toán các khoản vay doanh nghiệp mới bắt đầu tăng vào cuối năm 2023. Dù tăng, tỷ lệ các khoản vay trễ hạn ở hạng mục này vẫn thấp hơn mức 5% ghi nhận trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

Tuy nhiên, phần lớn chuyên gia kinh tế tin rằng sự căng thẳng tài chính của các doanh nghiệp có khoản vay ngân hàng sẽ tăng lên trong thời gian tới, và nguyên nhân tiềm tàng của sự gia tăng đó chính là thuế quan của ông Trump.

Các công ty lớn có thể sẽ đủ khả năng để ứng phó với bối cảnh thương mại mới, nhưng các công ty vừa và nhỏ có thể sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi chi phí gia tăng. Đó là vì các công ty vừa và nhỏ có độ linh hoạt thấp hơn về tài chính và chuỗi cung ứng, và thường không có đủ vốn để vượt qua những gián đoạn.

“Nếu duy trì đủ lâu, thuế quan sẽ gây ra tổn thất lớn về mặt kinh tế đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Khả năng các công ty này rơi vào tình trạng căng thẳng nợ là lớn”, ông Hamilton phát biểu.