Thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 1/2010 có thể chưa có nhiều đột biến do các dòng tiền mới chưa thực sự xuất hiện, xu hướng mua tích lũy cổ phiếu hơn là đầu cơ lướt sóng sẽ chiếm ưu thế.

Thị trường tháng cuối năm 2009 đã đưa nhà đầu tư đi qua nhiều cung bậc cảm xúc: từ lo lắng, mất niềm tin đến hoài nghi và hy vọng. Những biến động trái chiều của thị trường phản ánh mức độ biến động của một nền kinh tế đang trên đà tìm kiếm sự phục hồi và ổn định.

Thị trường phản ánh rõ nét những thay đổi

Những chính sách phản ánh những thay đổi của nền kinh tế được thị trường phản ánh chân thực và khá rõ nét. Các chuyển biến của chính sách đang diễn ra: từ nới lỏng tiền tệ sang điều tiết và kiểm soát chặt chẽ hơn; từ hỗ trợ tăng trưởng về “lượng” sang ổn định kinh tế và phát triển về “chất” cho giai đoạn tiếp theo của nền kinh tế.

Với những chính sách điều chỉnh được đưa ra trong tháng cuối cùng của năm 2009, thị trường chứng khoán chờ đợi một chu kỳ tăng trưởng mới trong năm 2010.

Những chỉ tiêu vĩ mô chính của năm 2009 đã khái quát khá rõ nét bức tranh kinh tế của năm 2009. Kinh tế đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất, tuy vậy, các nhân tố rủi ro tiềm ẩn và thách thức của giai đoạn tới vẫn là những điều khó dự đoán.

Có thể thấy, với mức tăng trưởng GDP cả năm 2009 đạt 5,32%, tốc độ tăng trưởng kinh tế đã vượt qua giai đoạn suy giảm. Tuy vậy, tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào các yếu tố về “lượng”, nhất là tăng vốn đầu tư, chứ chưa thực sự dựa trên cơ sở tăng “chất” cho tăng trưởng như năng suất lao động xã hội và nâng cao hiệu quả đầu tư.

Tỷ lệ đầu tư so với GDP năm 2008 là 41,3%, năm 2009 là 42,8%, nhưng tốc độ tăng GDP tương ứng chỉ đạt 6,23% và 5,32% là chưa tương xứng.

Với tốc độ tăng trưởng tín dụng khá cao trong năm 2009, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của năm 2010 sẽ bị hạn chế bớt. Bên cạnh đó, với hàng loạt các biện pháp kích cầu trong năm 2009, thâm hụt ngân sách trở thành vấn đề đáng lo ngại và có thể tác động tạo ra những diễn biến khó dự đoán của lạm phát trong năm 2010.

Nếu xuất khẩu chưa có khả năng hồi phục mạnh trong năm 2010, Việt Nam sẽ tiếp tục phải đương đầu với tình trạng “thâm hụt kép” bao gồm cả thâm hụt thương mại và thâm hụt cán cân thanh toán. Và như vậy, các thay đổi trong chính sách sẽ tiếp tục được điều chỉnh để phù hợp với những biến động của nền kinh tế vĩ mô và đưa nền kinh tế trở lại quỹ đạo tăng trưởng ổn định cả về chất và lượng.

Ấn số tháng 1?

Trong tháng 1/2010, nhiều thông tin sẽ có tác động lớn đến các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, bao gồm:

Một là, thuế thu nhập cá nhân đối với chứng khoán chính thức được áp dụng từ ngày 1/1/2010.

Hai là, cấm hoạt động của sàn vàng kể từ tháng 3/2010. Ba là, kết quả kinh doanh quý 4/2009 và cả năm 2009 của các doanh nghiệp.

Bốn là, tăng trưởng huy động và tăng trưởng tín dụng trong tháng 1/2010 của hệ thống ngân hàng.

Năm là, diễn biến lãi suất liên ngân hàng cho biết mức độ căng thẳng thanh khoản của hoạt động ngân hàng.

Với việc lãi suất cơ bản tiếp tục được giữ nguyên ở mức 8%/năm trong tháng 1/2010, các khó khăn của hệ thống ngân hàng trong việc huy động vốn và cân đối nguồn vốn vẫn sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn.

Do vậy, thị trường tháng 1/2010 có thể chưa có nhiều đột biến do các dòng tiền mới chưa thực sự xuất hiện, xu hướng mua tích lũy cổ phiếu hơn là đầu cơ lướt sóng sẽ chiếm ưu thế.

Bên cạnh đó, việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng để giải ngân vào kênh chứng khoán sẽ không đáng kể do khối ngân hàng sẽ tập trung giải ngân phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vào dịp trước Tết Nguyên đán.

Dòng tiền thực và việc đầu tư theo kết quả kinh doanh thực tế của các doanh nghiệp sẽ tạo ra sự phân hóa giữa các nhóm cổ phiếu và giữa các cổ phiếu trong cùng nhóm ngành với nhau.

Kịch bản thị trường tháng 1/2010 sẽ tiếp tục phụ thuộc vào 3 yếu tố: các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, tâm lý và diễn biến của dòng tiền.

Với tâm lý chờ đợi những chuyển biến tốt hơn của nền kinh tế nội địa trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trên đà hồi phục, nhà đầu tư đang trông đợi vào những diễn biến mới của thị trường. Tuy vậy, yếu tố dòng tiền hiện tại chưa ủng hộ cho một xu thế tăng trưởng nhanh và ổn định.

Các yếu tố có thể tạo ra những chuyển biến của thị trường trong tháng 1/2010 có thể xuất phát từ bốn yếu tố:

Thứ nhất, thanh khoản của thị trường: nếu thị trường duy trì giá trị giao dịch ở mức trên 2.000 tỷ đồng hay 50 triệu cổ phiếu mỗi ngày thì có thể kỳ vọng vào một chu kỳ mới của thị trường trong năm 2010.

Thứ hai, diễn biến của lạm phát: lạm phát là yếu tổ rủi ro tiềm ẩn của năm 2010 và các thay đổi trong chính sách sẽ phụ thuộc nhiều vào diễn biến của lạm phát.

Thứ ba, các thay đổi trong thanh khoản của hệ thống ngân hàng: liệu mặt bằng lãi suất cho vay trên thị trường liên ngân hàng và lãi suất huy động/cho vay của các ngân hàng có thể trở lại trạng thái cân bằng?

Thứ tư, các chuyển biến khác của nền kinh tế vĩ mô: tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, doanh số bán lẻ/sức mua nội địa trong tháng, tăng trưởng nhập siêu, lượng kiều hối …

Thị trường sẽ tiếp tục có những biến động, tuy không mạnh nhưng việc ra và vào ở những thời điểm hợp lý sẽ đóng vai trò mấu chốt trong hiệu quả đầu tư.

Với những yếu tố còn nhiều biến động, chiến lược tích lũy trong những phiên điều chỉnh sẽ là chiến lược phù hợp, nhất là đối với những cổ phiếu dự kiến có kết quả kinh doanh tốt và có khả năng duy trì tăng trưởng trong năm 2010 như cao su, tiêu dùng, nhựa, bất động sản, ngân hàng.

* Tác giả bài viết hiện là Trưởng phòng Phân tích và Nghiên cứu Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt (VCSC).