Công ty chứng khoán MB (MBS) vừa công bố báo cáo phân tích thị trường trái phiếu.

Thị trường TPDN sôi nổi hơn từ quý 3/2023, lũy kế cả năm, tổng giá trị TPDN phát hành thành công tăng 17% so với năm 2022.

Trong tháng 1/2024, đã ghi nhận khoảng 4,563 tỷ đồng TPDN phát hành thành công hầu hết đến từ nhóm ngành xây dựng và MBS Research kỳ vọng thị trường TPDN sẽ khởi sắc hơn trong năm 2024 trong bối cảnh các hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi, thị trường bất động sản đã qua giai đoạn khó khăn nhất, môi trường lãi suất thấp, cũng như các quy định pháp lý rõ ràng sẽ thúc đẩy niềm tin của DN phát hành cũng như nhà đầu tư TPDN.

Nhiều dấu hiệu phục hồi từ những tháng cuối năm 2023

Thị trường TPDN vận hành ảm đạm trong nửa đầu năm 2023 và dần khởi sắc hơn trong nửa cuối năm nhờ sàn giao dịch TPDN riêng lẻ chính thức đi vào vận hành vào ngày 19/07.

Theo thống kê của HNX, tính đến hết ngày 28/12/2023, khối lượng đăng ký giao dịch đạt gần 717 triệu trái phiếu, giá trị giao dịch đạt hơn 208.000 tỷ đồng góp phần thúc đẩy tính thanh khoản cho thị trường TPDN và tạo điều kiện cho thị trường sơ cấp TPDN riêng lẻ phát triển bền vững hơn; các nhóm chính sách vừa qua với thị trường TPDN đã phát huy hiệu lực, nhất là Nghị định số 08/2023/NĐ-CP (ban hành ngày 05/03/2023), đặc biệt là cơ chế giãn, hoãn nợ trái phiếu và cơ chế cho hoán đổi tiền - hàng (đổi TPDN sang bất động sản) đã giúp doanh nghiệp có thêm thời gian xử lý các khó khăn trước mắt về trái phiếu, góp phần giảm áp lực thanh khoản và dần khôi phục niềm tin cho thị trường.

Lũy kế cả năm, tổng giá trị TPDN phát hành đạt hơn 317 nghìn tỷ đồng, tăng 17% so với năm ngoái. Theo ước tính của MBS Research, lãi suất trái phiếu bình quân gia quyền năm 2023 đạt khoảng 8%, tương đương năm 2022, bất chấp lãi suất huy động đã giảm đáng kể khoảng 340 điểm cơ bản vào cuối năm 2023.

Ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành tăng mạnh mẽ 31% so với cùng kỳ chiếm tỷ trọng 56% so với tổng giá trị trong năm 2023, lãi suất bình quân gia quyền của ước tính 6,5%/năm, kỳ hạn bình quân 4.7 năm.

Giá trị phát hành của nhóm ngành Bất động sản tăng 18% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 25%, lãi suất bình quân gia quyền ước tính 9.9%/năm, kỳ hạn bình quân 3,5 năm.

Các nhóm ngành có hoạt động phát hành giảm bao gồm: xây dựng và vật liệu xây dựng (-91% so với cùng kỳ), chứng khoán (-27% so với cùng kỳ), năng lượng (-59% so với cùng kỳ).

Trong cả năm 2023, khoảng 244 nghìn tỷ đồng TPDN đã được mua lại trước hạn, tăng 9% so với năm 2022, trong đó nhóm ngành Ngân hàng vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 50% tổng giá trị mua lại, nhóm ngành BĐS và xây dựng lần lượt chiếm tỷ trọng 14% và 13%.

Theo MBS Research, tính đến ngày 31/1, tổng giá trị trái phiếu phát hành thành công trong tháng 1 ước đạt hơn 4.5 nghìn tỷ đồng, hoạt động phát hành sụt giảm đáng kể giảm 73% so với tháng trước. Trong đó nhóm xây dựng chiếm tỷ trọng lớn với với khoảng 4.1 nghìn tỷ đồng giá trị trái phiếu phát hành.

Đáng chú ý, Công ty CP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP.HCM phát hành trái phiếu ra công chúng với giá trị là 2,813 tỷ đồng với lãi suất 10%/năm, kỳ hạn là 10 năm.

Rủi ro về TPDN đáo hạn vẫn hiện hữu trong năm 2024

MBS Research ước tính giá trị TPDN sẽ đáo hạn trong năm 2024 rơi vào khoảng 200 nghìn tỷ đồng (đã trừ đi các khoản trái phiếu mua lại), đặc biệt giá trị trái phiếu đáo hạn lớn nhất sẽ rơi vào khoảng thời gian quý 2 và quý 3 trong năm nay. Trong đó, nhóm ngành bất động sản chiếm tỷ trọng chính với tổng giá trị dự kiến đáo hạn lên tới 37 nghìn tỷ đồng, chiếm 18% tổng giá trị đáo hạn. Tiếp theo là nhóm ngành ngân hàng với giá trị đáo hạn dự kiến là 17 nghìn tỷ đồng và chiếm 9% lượng đáo hạn.

Trong năm 2023, các doanh nghiệp đã đẩy mạnh việc mua lại trái phiếu (lượng giá trị trái phiếu mua lại ước tính lên đến 244 nghìn tỷ đồng), đặc biệt hoạt động chủ yếu đến từ nhóm ngành ngân hàng do dư thừa thanh khoản (chiếm 50% tổng giá trị mua lại).

Việc mua lại trái phiếu trước hạn sẽ giúp ngân hàng giảm dư thừa vốn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR) và đồng thời làm giảm áp lực đáng kể lên lượng giá trị trái phiếu sẽ đáo hạn của nhóm ngành này trong năm 2024.

Tính đến ngày 26/1, đã có khoảng 105 doanh nghiệp thông báo về việc chậm/hoãn thanh toán gốc, lãi trái phiếu.

MBS Research uớc tính tổng giá trị TPDN chậm các nghĩa vụ thanh toán vào khoảng 193 nghìn tỷ đồng, chiếm gần 19% dư nợ TPDN của toàn thị trường, trong đó nhóm ngành bất động sản chiếm tỷ trọng lớn nhất khoảng 71% giá trị chậm trả.