Bộ Giao thông vận tải vừa báo cáo Ủy ban Kinh tế của Quốc hội về thí điểm chỉ áp dụng thu phí không dừng (ETC) trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

Ì ẠCH SAU 6 NĂM TRIỂN KHAI, THU PHÍ KHÔNG DỪNG "DẬM CHÂN" TẠI GIAI ĐOẠN 1

Theo khoản 3, điều 5 Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/6/2020 về việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xem xét, quyết định việc duy trì mỗi trạm thu phí có 1 làn thu phí hỗn hợp trên mỗi chiều lưu thông. Thời điểm chuyển làn hỗn hợp sang thu phí điện tử không dừng và thực hiện thu phí toàn bộ theo hình thức điện tử không dừng.

Theo đó, để khuyến khích các phương tiện dán thẻ, tăng hiệu quả đầu tư hệ thống, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành giao Bộ Giao thông vận tải lựa chọn một số tuyến cao tốc tại mỗi vùng miền để triển khai thí điểm chỉ áp dụng hình thức thu phí ETC.

Tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng dự kiến được lựa chọn thu phí hoàn toàn bằng thu phí tự động không dừng, không có thu phí thủ công từ tháng 6 tới đây. Sau thời gian thí điểm, các đơn vị sẽ tổng kết, đánh giá và mở rộng ra các tuyến cao tốc trên cả nước, trọng tâm là các dự án thành phần cao tốc sắp hoàn thành.

Tham khảo và học tập kinh nghiệm các nước, Bộ Giao thông vận tải xây dựng lộ trình triển khai hệ thống thu phí ETC qua 3 giai đoạn.

Giai đoạn 1, các trạm thu phí vẫn tồn tại có barrier.

Barrier sẽ mở cho xe đi qua trong trường hợp khi xe có thông tin thẻ dịch vụ hợp lệ, có đủ số dư tài khoản thu phí (vẫn tồn tại hình thức thu phí một dừng). Khi xe chưa gắn thẻ dịch vụ, hoặc có gắn thẻ dịch vụ nhưng không đủ số dư tài khoản thì hệ thống chuyển sang chế độ thu phí một dừng (MTC).

Giai đoạn 2, tại các trạm thu phí không còn barrier, chỉ duy trì các giải phân cách các làn. Các phương tiện lưu thông tự do theo làn qua trạm thu phí (không tồn tại hình thức thu phí một dừng).

Giai đoạn 3, khu vực trạm thu phí chỉ còn duy trì giá long môn và các thiết bị thu phí gắn trên giá long môn. Các phương tiện lưu thông tự do đa làn qua khu vực trạm thu phí.

Sau 6 năm triển khai, hiện có khoảng 2,7 triệu trong tổng số gần 5 triệu phương tiện được dán thẻ ETC, tuy nhiên chỉ có 60% đã nạp tiền vào tài khoản. 

"Việc lựa chọn tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng để triển khai thí điểm được nghiên cứu kỹ, hạn chế tối đa ảnh hưởng tới phương án tài chính các dự án BOT, quyền đi lại của chủ phương tiện khi tuyến cao tốc có Quốc lộ 5 chạy song hành", Bộ Giao thông vận tải khẳng định.

Về tiến độ thực hiện thí điểm, Bộ Giao thông vận tải cho hay, dự kiến sẽ bắt đầu triển khai thí điểm trong tháng 6 tới.

Đến nay, phương án tổ chức giao thông, phương án xử lý các tình huống, sự cố trong giai đoạn thí điểm được thống nhất. Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng phối hợp với nhà đầu tư, Cục Cảnh sát giao thông tuyên truyền tới chủ phương tiện trên địa bàn tuyến cao tốc đi qua, kịp thời cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc của chủ phương tiện.

Hệ thống biển báo, chỉ dẫn từ xa được chủ đầu tư hoàn thiện, đồng thời, bổ sung tính năng cảnh báo số dư tài khoản cho các phương tiện trước khi đi vào tuyến cao tốc, hạn chế phương tiện không đủ điều kiện đi nhầm vào cao tốc.

Phương tiện không đủ điều kiện đi nhầm vào tuyến cao tốc sẽ có bộ phận hỗ trợ quay đầu xe hoặc dán thẻ ngay tại các trạm thu phí.

Hiện tỷ lệ phương tiện dán thẻ tại các tỉnh, thành phố tuyến đường cao tốc đi qua đạt trung bình 65%, tăng hơn 20% so với thời điểm chưa có chủ trương thí điểm trên tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

MẠNH TAY DỪNG THU PHÍ NẾU KHÔNG KỊP TIẾN ĐỘ

Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải hiện đang quyết liệt chỉ đạo, hỗ trợ các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ mua sắm, lắp đặt thiết bị, để hoàn thành lắp đặt các làn thu phí tự động không dừng còn lại trong quý 2.

Thậm chí, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải cũng quyết liệt yêu cầu xem xét dừng thu phí đối với các trạm thu phí do Bộ Giao thông vận tải quản lý không hoàn thành đúng hạn.

Trường hợp đến 30/6/2022 việc triển khai không đáp ứng tiến độ, Bộ Giao thông vận tải sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền có biện pháp xử lý trách nhiệm của cá nhân, tập thể có liên quan nếu để chậm tiến độ hoàn thành.

Liên quan đến việc triển khai hệ thống thu phí điện tử tự động không dừng do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) quản lý, Bộ Giao thông vận tải cho biết, hiện VEC đang chuẩn bị các thủ tục về lập kế hoạch thuê, yêu cầu kỹ thuật, hồ sơ mời thầu để tổ chức lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí.

Tuy nhiên, do tính chất đặc thù của hình thức thuê dịch vụ thu phí điện tử không dừng tại các dự án cao tốc do VEC quản lý dẫn đến trình tự, thủ tục triển khai các bước tiếp theo còn một số vướng mắc cần có sự hướng dẫn từ phía các cơ quan có thẩm quyền, khó đảm bảo tiến độ theo chỉ đạo của Chính phủ.