Ngày 19/2, tại thôn Muỗng Do, xã Điền Trung, UBND huyện Bá Thước tổ chức lễ hội Mường Khô năm 2024 và đón nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Vào cuối thế kỷ 18, tại vùng đất Mường Khô (nay là xã Điền Trung) xuất hiện một vị lang Mường ưu tú, đó là Quận công khâm sai chánh thống lãnh thượng đạo trấn Thanh Hóa Hà Công Thái. Ông là người đã giúp vua Gia Long trong cuộc tiến quân ra Bắc giành lấy Thăng Long, thống nhất đất nước và gìn giữ vùng biên cương phía Tây Thanh Hóa. Nhờ những đóng góp to lớn với triều Nguyễn, tên tuổi của ông được lưu danh đến muôn đời sau.

Để ghi nhớ công lao của ông, nhân dân và dòng họ Hà Công đã lập đền thờ ông (hay còn gọi là chùa Mèo) tại thôn Muỗng Do. Kể từ đó đến nay, nơi đây đã trở thành chốn tâm linh và lễ hội Mường Khô cũng ra đời từ đó.

Cứ đến ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hằng năm, người dân làng Muỗng Do, xã Điền Trung và các vùng lân cận huyện Bá Thước lại tổ chức lễ hội Mường Khô để tri ân Quận công Hà Công Thái và các vị tướng dòng họ Hà. Người dân địa phương đánh trống, rước kiệu, đánh chiêng cầu mong năm mới an lành, cuộc sống no đủ.

Để chuẩn bị cho lễ hội, những người có uy tín trong làng và nhân dân trong Mường chuẩn bị chu đáo với những đồ lễ tế như: trâu, lợn, gà, cá, bánh chưng, rượu, gạo, hoa quả… được sắp thành 18 mâm cỗ (10 mâm cỗ mặn, 2 mâm bánh chưng và 6 mâm ngũ quả).

Khi công việc chuẩn bị đã hoàn tất, người dân Mường Khô chọn giờ đẹp tiến hành nghi lễ rước kiệu ra Chùa Mèo-nơi thờ tự tổ tiên của dòng họ Hà Công. Dẫn đầu đoàn rước là đội cồng, chiêng vừa đi vừa diễn tấu, sau là chấp kích, bát bửu, kiệu long đình có lọng che.

Đến với lễ hội Mường Khô 2024, du khách được hòa mình vào không khí nhộn nhịp của phiên chợ vùng cao, được thưởng thức những món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc Mường như rượu cần, cơm lam, canh đắng... những trò chơi, trò diễn đặc sắc như tung còn, chơi mảng, chọi gà, đánh đu, đánh cồng chiêng.

Đặc biệt, trong khuôn khổ Lễ hội có hoạt động trình diễn Séc bùa và màn hòa tấu của 460 cồng, chiêng. Các thiếu nữ Mường trong sắc phục dân tộc mang theo 460 chiếc cồng, chiêng vừa đi vừa diễn tấu, hát múa đã tạo nên tiết mục hợp xướng quy mô lớn, mang đậm bản sắc dân tộc, thu hút nhiều người xem.

Tiếng cồng chiêng vang vọng giữa không gian núi rừng là một trong những thứ không thể thiếu trong lễ hội Mường Khô, thể hiện sức mạnh và khát vọng của bà con xứ Mường. Đối với mỗi gia đình xứ Mường thì dịp này cũng giống như họ được ăn một cái Tết lại.

Dịp này, Lễ hội Mường Khô vinh dự được vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Sự kiện này sẽ góp phần vào tăng sức hấp dẫn cho ngành du lịch Bá Thước đưa nền kinh tế du lịch của huyện chung vào dòng chảy phát triển của du lịch Thanh Hóa.

Tại buổi lễ, ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa khẳng định, sự kiện đón nhận và vinh danh lễ hội Mường Khô là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vừa là niềm vinh dự, tự hào, đồng thời cũng đặt ra yêu cầu cao về trách nhiệm của các cấp, các ngành của tỉnh và huyện Bá Thước; về trách nhiệm của các thế hệ nghệ nhân và cộng đồng các dân tộc anh em trên địa bàn huyện Bá Thước trong việc bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản.

Lễ hội Mường Khô năm 2024 được diễn ra trong 2 ngày, từ ngày 18 đến hết ngày 19/02/2024 (tức ngày 9 đến hết ngày 10/1 Âm lịch) với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao và nhiều hoạt động giới thiệu, quảng bá các dịch vụ, sản phẩm du lịch huyện Bá Thước và các huyện lân cận.