Chiều ngày 28/11, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.

NHÀ NƯỚC HỖ TRỢ TRÊN 50% TỔNG MỨC ĐẦU TƯ DỰ ÁN

Kết quả biểu quyết điện tử cho thấy, có 464 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm tỷ lệ 93,93 %). Như vậy, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.

Trước đó, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.

Về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và tiêu chí lựa chọn dự án thí điểm (Điều 1), có ý kiến đề nghị rà soát phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của dự thảo Nghị quyết. Nhiều ý kiến đề nghị rà soát, bổ sung, hoàn thiện các nguyên tắc, tiêu chí lựa chọn dự án thí điểm.

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết Chính phủ đã đưa ra các tiêu chí để lựa chọn dự án thí điểm và trên cơ sở đề xuất của các địa phương đã rà soát, trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết và danh mục dự án.

Đồng thời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị bỏ quy định về đối tượng áp dụng tại dự thảo Nghị quyết, vì quy định tại Điều 1 về phạm vi điều chỉnh quy định chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ đối với các dự án nêu tại Phụ lục kèm theo Nghị quyết này đã bao hàm đối tượng, địa chỉ cụ thể áp dụng các dự án. 

Để kịp hưởng cơ chế đặc thù từ nghị quyết, có ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung dự án cầu Cửa Đại giữa tỉnh Bến Tre và tỉnh Tiền Giang và cầu Cổ Chiên hai giữa tỉnh Bến Tre và tỉnh Trà Vinh. Trên cơ sở Báo cáo số 665/BC-CP của Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và bổ sung dự án xây dựng cầu Cửa Đại thuộc tuyến đường bộ ven biển kết nối tỉnh Bến Tre với tỉnh Tiền Giang và dự án xây dựng cầu Cổ Chiên 2, kết nối tỉnh Bến Tre với tỉnh Trà Vinh vào dự thảo Nghị quyết.

Tuy nhiên, dự án cầu Hồ nằm trên Quốc lộ 38 nối giữa Bắc Đuống và Nam Đuống vẫn chưa xác định được nguồn vốn, chưa phù hợp theo tiêu chí lựa chọn dự án của Chính phủ. Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không đưa nội dung này vào dự thảo Nghị quyết.

Báo cáo, giải trình về tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Điều 2), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, TP. Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt nên việc triển khai thực hiện dự án đều có chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư lớn, do đó việc cho phép Hội đồng nhân dân thành phố được xem xét, quyết định việc tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP nhưng không quá 70% tổng mức đầu tư của dự án là phù hợp.

"Tuy nhiên, đối với các dự án đi qua địa bàn kinh tế - xã hội khó khăn, chi phí giải phóng mặt bằng có thể không cao nhưng do lưu lượng xe thấp, nếu áp dụng theo cơ chế đặc thù cho TP. Hồ Chí Minh thì sẽ không bảo đảm được phương án tài chính cho dự án", ông Thanh nêu rõ.

Tại phụ lục kèm theo Nghị quyết đã quy định rõ mức tối đa của từng dự án. Do đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin giữ như dự thảo Nghị quyết. 

Có ý kiến đề nghị tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án không quá 70% hoặc 80% tổng mức đầu tư để bảo đảm phương án tài chính cho các khu vực khó khăn, lưu lượng xe thấp cần thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông đường bộ.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, theo báo cáo của Chính phủ các dự án PPP đề xuất thí điểm đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư. Tại Điều 2 dự thảo Nghị quyết hoàn thiện theo hướng cho phép tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP được vượt quá 50% tổng mức đầu tư đối với 2 dự án theo quy định tại Phụ lục I kèm theo Nghị quyết này.

NHIỀU DỰ ÁN ĐƯỢC BỐ TRÍ VỐN TỪ 64.000 TỶ ĐỒNG TĂNG THU NGÂN SÁCH

Về cơ quan chủ quản đầu tư dự án đường bộ (Điều 3), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, theo quy định của Luật Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải sẽ thực hiện thẩm định thiết kế cơ sở, tổng mức đầu tư các dự án giao cho địa phương làm cơ quan chủ quản. Đồng thời, pháp luật về xây dựng đã quy định tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm của các cơ quan, tổ chức thực hiện dự án.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Nghị quyết đã quy định tại điểm b khoản 4 Điều 7 giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được giao làm cơ quan chủ quản chịu trách nhiệm bảo đảm năng lực, kinh nghiệm của cơ quan, tổ chức được giao triển khai thực hiện dự án theo pháp luật về xây dựng. 

Giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu về khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (Điều 4), có ý kiến đề nghị cân nhắc phạm vi và tiêu chí áp dụng đối với các dự án được áp dụng chính sách về khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tránh việc áp dụng tràn lan làm mất đi ý nghĩa của việc thí điểm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, quy định chỉ cho phép áp dụng chính sách này đối với các dự án quốc lộ, cao tốc tại Phụ lục IV kèm theo dự thảo Nghị quyết.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc việc bổ sung đối tượng nhà đầu tư được áp dụng chính sách khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu và chỉnh lý không quy định đối tượng là nhà đầu tư tại Điều 4 dự thảo Nghị quyết.

Về dự án sử dụng nguồn dự phòng chung của Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý quy định tại điểm a khoản 1 Điều 5 như sau: “Nguồn vốn và số vốn còn thiếu so với dự kiến tổng mức đầu tư của dự án được bố trí bằng nguồn vốn hợp pháp khác”; chỉnh lý quy định tại khoản 2 Điều 5 như sau: “Ơhần vốn nhà nước tham gia tăng thêm trong tổng mức đầu tư của dự án được bố trí bằng nguồn vốn hợp pháp khác”.

Tại khoản 7 Điều 7 quy định “Chính phủ chịu trách nhiệm về nguồn vốn và số vốn còn thiếu trong tổng mức đầu tư của dự án quy định tại điểm a khoản 1 và khoản 2 Điều 5 của Nghị quyết này; tổng hợp, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất sau khi các dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư”.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp sau về số vốn cần bố trí trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030 đối với chủ trương đầu tư của dự án và tỷ lệ cụ thể vượt quá quy định tại khoản 2 Điều 89 của Luật Đầu tư công và gắn với nội dung Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc bổ sung 63.725 tỷ đồng nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 vào Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 tương ứng với dự phòng chung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.

Các nội dung này, Chính phủ cần báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét về ngân sách và bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025…

Về hiệu lực thi hành (Điều 8), một số ý kiến đề nghị xác định rõ thời gian hiệu lực của Nghị quyết; xem xét, rà soát thời gian tổng kết Nghị quyết cho phù hợp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và chỉnh lý Điều 8 dự thảo Nghị quyết theo hướng Nghị quyết này có hiệu lực thi hành kể từ ngày thông qua và được thực hiện đến hết ngày 30/6/2025.

Quy định tại khoản 1 Điều 7 về việc Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2025.