14:00 12/08/2010

“Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện?

VnEconomy

Nội dung cuộc giao lưu trực tuyến trên VnEconomy về việc sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả

Quang cảnh cuộc giao lưu trực tuyến.
Quang cảnh cuộc giao lưu trực tuyến.
Thời gian qua, tình trạng thiếu điện và cắt điện kéo dài đã ảnh hưởng lớn tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, tới đời sống của người dân.

Theo báo cáo mới nhất của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), các hồ thủy điện từ Bắc miền Trung trở vào vẫn trong tình trạng cạn kiệt, trong khi tháng 8 là thời điểm mưa bão, thời tiết diễn biến phức tạp nên việc cung cấp điện sẽ còn tiếp tục khó khăn.

Bên cạnh các giải pháp khắc phục của nhà cung cấp và các cơ quan chức năng, một trong những giải pháp cụ thể được đặt ra hiện nay là nâng cao việc sử dụng điện an toàn, hiệu quả và tiết kiệm của người dân và doanh nghiệp.

Xoay quanh giải pháp trên, từ 14h - 16h hôm nay (12/8), VnEconomy tổ chức buổi giao lưu trực tuyến với chủ đề: “Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện. Buổi giao lưu là một hoạt động trong khuôn khổ Chương trình Tin và Dùng 2010, được tổ chức nhằm kết nối tiếng nói của người tiêu dùng với doanh nghiệp và tạo diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm quản lý, sử dụng điện an toàn, hiệu quả và tiết kiệm.

Khách mời của buổi giao lưu gồm:

- Ông Lương Văn Phan, Phó viện trưởng Viện Tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam

- Ông Đỗ Gia Phan, Phó chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinatas)

- PGS.TS Nguyễn Văn Khải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Đèn tiết kiệm điện năng và dung dịch hoạt hóa, điện hóa (Viện Công nghệ môi trường) - người được công chúng biết đến với biệt danh “Ông già ôzôn”.

- Ông Nguyễn Chí Linh, Tổng giám đốc Công ty TNHH Nhật Linh (LiOA)

Đại diện Công ty LG Việt Nam:

- Ông Nguyễn Xuân Châu, Trưởng phòng Kế hoạch kinh doanh

- Bà Hoàng Chính, Trưởng phòng Nghiên cứu phát triển, Nhà máy LG Hưng Yên

- Ông Đinh Phạm Trân, Trưởng phòng Marketing

Sau đây là nội dung chính của cuộc giao lưu trực tuyến:

Mai Lê - Nữ 32 tuổi - Kế toán:

Xin hỏi ông Văn Phan, gần đây tôi có nghe mọi người nói chuyện về một thiết bị của Trung Quốc có khả năng làm giảm số đo điện trên công tơ. Ông đã nghe nói đến thiết bị này chưa và có căn cứ để tin rằng đó là sự thực không, thưa ông?

Ông Lương Văn Phan:

Chào bạn,

Nếu quả thực có thiết bị để cắm vào nguồn điện làm giảm số đo trên công tơ điện thì ngành điện chắc hẳn sẽ phải huy động nhân lực kiểm tra và bắt ngay, vì như thế là ăn cắp điện. Bất luận thiết bị gì khi cắm vào nguồn điện thì số đo công tơ sẽ phải tăng lên.

Vì vậy, đây chỉ là mẹo vặt để lừa người tiêu dùng mà thôi.

Mẹo đó thông thường là họ lắp vào bộ ổ cắm để khi cắm thiết bị này vào thì nó tách tải này ra. Và mẹo này thường diễn ra tại chợ biên giới ở Lạng Sơn. Khi họ thử cho bạn xem, họ đưa vào đó mốt số tải thì các bạn sẽ thấy công tơ quay với tốc độ lớn. Đến khi cắm thiết bị mà người ta gọi là "tiết kiệm điện" thì phích cắm điện ngắn bớt một số thiết bị điện, làm cho công tơ quay chậm lại và mẹo này đã lừa được rất nhiều người.

Nguyễn Văn Linh - Nam 26 tuổi - NVKD:

Xin hỏi các diễn giả, đặc biệt là các nhà sản xuất, tại sao thiết bị điện của Trung Quốc trên thị trường Việt Nam lại tràn ngập như vậy và gần như tuyệt đối ở thị trường nông thôn? Hàng của Trung Quốc rất tiện dụng, có những tính năng sáng tạo đến bất ngờ và rất rẻ. Là người Việt Nam, nhà sản xuất Việt Nam, các diễn giả nói gì về điều này?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Chào bạn, xin được trả lời câu hỏi của bạn như sau.

Đã là hàng hóa thì gần như không có loại nào không có hàng Trung Quốc. Nhưng riêng với ổn áp thì hoàn toàn không có hàng Trung Quốc, vì hàng của LiOA ra đời khoảng 15 năm trước đã đánh bật sản phẩm của Trung Quốc và Đài Loan ra khỏi Việt Nam.

Như vậy sản phẩm của Trung Quốc kể cả về chất lượng và dịch vụ cùng giá cả đều không cạnh tranh được với hàng nội. Gần đây sản phẩm ổ cắm kéo dài của Trung Quốc cũng đã dần thu hẹp thị phần và sản phẩm của LiOA đang dần chiếm lĩnh thị trường.

Tôi tin rằng trong thời gian gần những thiết bị điện của Việt Nam sẽ chiếm ưu thế trên thị trường và dần thay thế những thiết bị điện của Trung Quốc.

Ông Đỗ Gia Phan:

Đây là điều mà chúng ta đang hết sức trăn trở. Một phần là do hiện nay hàng Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng và giá thành sản phẩm vẫn còn hơi cao.

Nhưng tôi hy vọng rằng tới đây tình hình sẽ có sự thay đổi. Hiện nay, chúng ta đang triển khai cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, để thực hiện cuộc vận động này, các doanh nghiệp sẽ phải cố gắng đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người tiêu dùng và hạ giá thành cho phù hợp hơn với túi tiền của người dân. Đồng thời phải tìm cách để phân phối hàng về nông thôn và các vùng sâu, vùng xa.

Nguyễn Lâm Anh - Nữ 26 tuổi - NVVP:

Việt Nam là một nước nhiệt đới gió mùa, đầy nắng đầy gió, nhưng không tận dụng được điện gió, điện mặt trời, mà cứ phụ thuộc vào thủy điện. Ví như năm nay, hạn hán kéo dài, mùa hè vừa qua, nắng chói chang, điện mặt trời chắc chắn sẽ có lợi hơn so với thủy điện. Theo các ông, có nên khuyến khích đầu tư các loại điện năng thay thế này, song song với việc hô hào tiết kiệm điện?

Ông Đỗ Gia Phan:

Hiện nay chúng ta đang khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng sạch như điện gió, điện mặt trời… Tuy nhiên, giá tiền đầu tư vào phát triển các nguồn điện này là khá cao. Vì vậy, ở nước ta chưa có điều kiện xây dựng các công trình lớn.

Nhưng hiện nay, ở một số tỉnh Nam Trung Bộ đang thực hiện các dự án điện gió. Còn điện mặt trời thì đang khuyến khích các hộ gia đình có điều kiện tự đầu tư.

Thịnh Nguyễn - Nam 33 tuổi - Công chức:

Thưa ông Phan, được biết trong năm 2008 và 2009, trung tâm của ông đã phối hợp với Bộ Công Thương xây dựng tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng cho một số sản phẩm để dán nhãn tiết kiệm năng lượng. Nhưng việc triển khai dán nhãn còn rất hạn chế. Vậy theo ông, làm thế nào để trong thời gian sớm nhất chúng ta có thể dán nhãn được các sản phẩm thông dụng như ti vi, tủ lạnh, điều hòa, máy giặt...?

Ông Lương Văn Phan:

“Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện? - Ảnh 1

Đúng như bạn đã nêu trong câu hỏi, việc triển khai dán nhãn còn phụ thuộc vào quyết định của Bộ Công Thương triển khai cho những sản phẩm nào, các quyết định này phải dựa trên căn cứ về năng lực của các phòng thử nghiệm.

Hiện tại, chỉ có các phòng thử nghiệm của doanh nghiệp mà việc thử nghiệm tại doanh nghiệp không đảm bảo tính khách quan. Vì vậy, cần chờ sự hoàn thiện phòng thử nghiệm cho máy điều hòa không khí, tủ lạnh của một tổ chức độc lập (bên thứ ba), không phải của doanh nghiệp sản xuất ra sản phẩm đó.

Hiện Viện Cơ khí - Năng lượng và Mỏ đang hoàn tất các thủ tục công nhận phòng thử nghiệm để được Bộ Công Thương chỉ định cho hoạt động đánh giá chứng nhận và dán nhãn tiết kiệm năng lượng cho tủ lạnh, điều hòa. Các sản phẩm còn lại đang chờ đợi sự hưởng ứng của các doanh nghiệp, bởi vì chương trình dán nhãn tiết kiệm năng lượng hiện nay đang là chương trình dán nhãn tự nguyện, nhà nước chưa bắt buộc.

Tuy nhiên, trong thời gian tới Bộ Công Thương sẽ xem xét ban hành quy chuẩn kỹ thuật để dán nhãn bắt buộc như một số nước trên thế giới đã thực hiện, ví dụ như Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Úc,...

Công việc này hiện đang được xúc tiến và trong thời gian tới sẽ triển khai công việc này, và các bạn sẽ thấy nhãn tiết kiệm năng lượng (nhãn so sánh) sẽ xuất hiện trên các sản phẩm điện gia dụng như điều hòa, tủ lạnh, quạt điện, bình đun nước nóng, nồi cơn điện...

Mai Thảo - Nữ 29 tuổi - Văn phòng:

Xin chào Tổng giám đốc LiOA, tôi thấy ổn áp LiOA được người dân thích dùng, nhưng giá thành rất cao và tốn thêm điện. Trong thời gian tới, sản phẩm này có giảm giá thành không và ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng khi dùng ổn áp LiOA?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Cảm ơn bạn đã quan tâm đến sản phẩm của LiOA.

Trước hết, xin khẳng định với bạn là ổn áp LiOA không hề tốn điện. Nếu chỉ sử dụng riêng ổn áp thì bạn sẽ không nhìn thấy công tơ điện quay (khi có tải quá 5W). Rõ ràng khi dùng ổn áp thì phải trả tiền diện cao hơn. Ví dụ với 1 bóng đèn 100W thì điện áp thấp giảm 10% (200V) thì bóng đèn đó công suất chỉ là 80W. Như vậy trả tiền điện cao hơn tức là đã được dùng đúng công suất của thiết bị điện.

Trong trường hợp sử dụng điều hòa nhiệt độ mà điện áp thấp thì nếu không đủ điện thì phần sinh lạnh không chạy và chúng ta không được hưởng khồng khí lạnh nhưng vẫn phải trả tiền cho quạt gió.

Như vậy, khi dùng ổn áp tức là chúng ta đang tiết kiệm điện chứ không phải tốn thêm điện như bạn nói.

Về giá thành, trên thị trường không có ổn áp của Trung Quốc và ổn áp LiOA không đắt. Mặc dù vậy, chúng tôi cùng sẽ nỗ lực đổi mới công nghệ để giảm chi phí sản xuất và sẽ có thể giảm giá bán trong tương lai.

Nguyễn Hoàng Quang - Nữ 28 tuổi - NV:

Tôi nghe nói các thế hệ TV LCD mới của LG đều thuộc loại tiết kiệm điện năng, xin đại diện LG Việt Nam vui lòng cho biết rõ về tỉ lệ tiết kiệm điện của các model 32', 40', 42'. So với TV của các hãng khác thì tỉ lệ tiết kiệm điện có cao hơn không?

Đại diện LG Việt Nam:

Chào bạn,

Với dòng sản phẩm cao cấp LG LCD/LED tivi có chức năng tiết kiệm điện (energy saving)tỷ lệ tiết kiệm điện là 25~47% so với sản phẩm thông thường tùy theo từng chủng loại tivi.

LG không so sánh sản phẩm của mình với sản phẩm của các hãng khác, tuy nhiên về mặt công nghẹ nói chung thì các hãng tivi hàng đầu là tương đương nhau.

Nguyễn Mai Trang - Nữ 29 tuổi - NVVP:

Các ổ cắm bày bán trên thị trường hầu như chưa có tính năng chống giật, vì vậy độ an toàn không cao, đặc biệt khi nhà bị ngập nước. Xin được hỏi đại diện LiOA, Công ty đã nghiên cứu để đưa tính năng chống giật vào các ổ cắm hay chưa? Xin cảm ơn.

Ông Nguyễn Chí Linh:

“Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện? - Ảnh 2

Câu hỏi của bạn rất hay,

Thiết bị chống giật là một phần thiết bị đã có sẵn trên thị trường. Ngay sau khi có thông tin về những vụ điện giật chết người do ngập nước ở Hà Nội, LiOA đã kết hợp bộ phận chống giật vào ổ cắm kéo dài. Tuy nhiên, phần mạch điện tử này có giá thành khá cao (trên thị trường có giá khoảng 300.000 đồng).

Vì thế LiOA đang nỗ lực giảm xuống còn khoảng 80.000 đồng và dự định chào bán sản phẩm ổ cắm có thiết bị chống giật bắt đầu từ tháng 11 năm nay.

Phạm Văn Quang - Nam 40 tuổi - Kỹ sư điện:

Xin được hỏi các khách mời. Vừa qua tại Việt Nam có quá nhiều trường hợp bị điện giật gây chết người bởi rò rỉ điện từ các thiết bị chiếu sáng công cộng. Vậy xin hỏi có hướng nào khắc phục hiện trạng này hay chưa? Vì tôi thấy ở một số nước các hệ thống đèn chiếu sáng công cộng có tính năng chống giật.

Ông Nguyễn Chí Linh:

Cảm ơn sự quan tâm rất thiết thực của bạn,

Các cột điện rò điện gây tai nạn khá phổ biến, hiện tại LiOA đang là nhà phân phối độc quyền của cột đèn chiếu sáng công cộng không rò điện được chế tạo tại Italy (của hãng Fumagali). Bởi nó được cấu tạo lõi thép bên trong và hai thớ nhựa cách điện bên ngoài.

Bạn có thể tham khảo thông tin chi tiết tại địa chỉ: www.fumagalli.it.

Hoàng Mai Anh - Nữ 39 tuổi - Comunication:

Tôi xin hỏi các diễn giả, đã có bác nào có đề tài nghiên cứu về lĩnh vực giải pháp sử dụng điện chiếu sáng công cộng bằng sử dụng năng lượng mặt trời hay không? Nếu có các bác giới thiệu qua một chút, cái đó nếu đi vào sử dụng, một năm chắc sẽ tiết kiệm được nhiều tiền, mà lại làm đẹp mĩ quan đô thị.

Ông Nguyễn Văn Khải:

Cùng với sự phát triển của công nghệ bán dẫn, những năm đầu thập kỷ 1950 người ta đã chế tạo được các loại pin mặt trời từ rất nhiều chất liệu khác nhau. Hiện nay, pin mặt trời đã được sử dụng rộng rãi ở nhiều nước mà vật liệu chủ yếu là silic.

Gần đây, đã có nhiều pin mặt trời được chế tạo từ các chất hữu cơ. Các thông số kỹ thuật của các loại này chưa cao bằng silic và giá thành cao hơn rất nhiều nên chưa trở thành thương phẩm. Trong một số trường hợp đặc biệt, người ta đã dùng pin mặt trời có chất cơ bản là Cadmi-Telua, hiệu suất cao hơn nhưng giá thành cao nên chỉ dùng ở một số trường hợp đặc biệt.

Từ 1965, tôi đã mang pin mặt trời về Việt Nam để một số nơi sử dụng và đề nghị được nghiên cứu sản xuất theo pirot ở Việt Nam nhưng không được chấp nhận. Từ thập kỷ 1990, một số tổ chức như Hội Phụ nữ Việt Nam, một số cơ quan ở các địa phương đã ứng dụng pin mặt trời cho các tỉnh miền Tây Nam Bộ, Bà Rịa - Vũng Tàu, một số đảo xa bờ. Và hiện nay, chúng ta đã có thể thấy trên nhiều đường phố, quốc lộ lớn có các đèn giao thông dùng pin mặt trời làm nguồn năng lượng, như quốc lộ 5...

Và ngay ở các hộ gia đình cũng đã có nhiều nơi như Tp.HCM, Ninh Bình, Hà Nội... đã sử dụng cho chiếu sáng. Thậm chí cho cả quạt, tivi, trên một số thuyền du lịch ở Hạ Long đã có pin mặt trời là nguồn điện để thắp sáng và cung cấp năng lượng cho các quạt công suất nhỏ giúp chủ thuyền không phải dùng các máy phát điện. Nhờ đó, các khách ngủ trên thuyền rất ngon giấc.

Khả năng ứng dụng pin mặt trời ở Việt Nam là rất lớn. Theo các tài liệu đã công bố, thì giờ nắng ở miền núi Việt Nam khoảng 19.000 giờ/năm; ở khu vực Bắc Bộ khoảng 20.000 giờ/năm; còn ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ có thể tới 21.000 giờ/năm. Dựa theo các con số trên, nhiều người vẫn ngại sử dụng pin mặt trời vì sợ những tuần mưa nhiều nguồn điện này không hoạt động.

Thực tế, với các loại pin mặt trời dùng đơn tinh thể silic có hiệu suất đạt tới 17%. Trong năm 2009, số thời gian pin mặt trời có thể cung cấp điện lượng cho ắc quy mắc tại nhà tôi và ở nhiều nơi khác có thể đạt tới 29.000 giờ/năm. Riêng từ 1/1/2010 đến nay, tại nhà tôi, số giờ này đã đạt 1.810 giờ. Và tháng nào không có học trò đến làm thí nghiệm, tôi chỉ phải trả 41.000 đồng tiền điện cho 1 tháng.

Suốt từ năm 2006 đến nay, tôi không phải dùng điện lưới thắp sáng, chạy quạt công suất nhỏ. Và các pin có hiệu suất sử dụng giảm đi khoảng gần 10%. Đặc biệt, trong nhà, ngoài sân, tôi đều dùng đèn LED do các học trò lắp. Với công suất từ 0,5 đến 64W. Trong các đèn này có thể có tới hàng nghìn LED nhưng chưa hề có LED nào bị hỏng.

Việc mua pin mặt trời không phải là khó, nhưng lắp pin mặt trời sao cho hấp thụ được bức xạ mặt trời nhiều nhất không phải là dễ. Vì phụ thuộc vào vĩ độ và kinh độ nơi đặt pin mặt trời, tùy theo mùa mà hoàng đạo (đường đi biểu kiến của mặt trời) sẽ ở đâu, tùy theo hướng đi của quốc lộ hoặc đường phố.

Ở các nước tiên tiến, đặc biệt là Trung Quốc hiện nay, đã có rất nhiều đường phố, đường cao tốc lắp pin mặt trời không chỉ dùng cho đèn tín hiệu giao thông mà cả đèn thắp sáng. Nhưng, việc lựa chọn đèn đường cho phù hợp với từng loại đường không thể tiến hành trong thời gian ngắn.

Hiện ở Việt Nam chưa dùng nhiều cho chiếu sáng đường phố nhưng hơn 70% dân số ở nông thôn, các đường xóm ngõ, liên thôn liên xã chỉ rộng khoảng 4-7m đã được dùng đèn compact từ 20-50W. Nhưng do hiệu điện thế của mạng điện lưới luôn thay đổi nên tuổi thọ của đèn ngắn hơn nhiều do với tuổi thọ danh định. Đã có nhiều nơi dùng thử đèn xóm ngõ bằng đèn LED công suất 10,4-18 watt do Việt Nam lắp ráp 3 năm nay chưa hề cháy một LED nào. Điều này khẳng định cần phải đầu tư về người, của để sớm triển khai đèn LED dùng pin mặt trời cho nông thôn, cho đường phố - ở đô thị công suất LED phải từ 125W trở lên.

Thịnh Nguyễn - Nam 33 tuổi - Công chức:

Câu hỏi gửi ông Đỗ Gia Phan. Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành quy định dán tem hợp quy đối với 1 số sản phẩm điện gia dụng như ấm đun nước siêu tốc, máy sấy tóc. Song, trên thực tế, rất ít sản phẩm thực hiện quy định này. Tôi thấy rằng, Hội Bảo vệ người tiêu dùng từ trước đến nay hầu như chưa có các hoạt động hướng dẫn, bảo vệ người tiêu dùng khi mua sắm và sử dụng các thiết bị, sản phẩm tiết kiệm năng lượng. Vậy trong thời gian tới, Hội có kế hoạch hoạt động gì trong lĩnh vực này hay không?

Ông Đỗ Gia Phan:

Hướng dẫn kỹ năng tiêu dùng cho người tiêu dùng là một trong những mối quan tâm chính của Hội. Tuy nhiên, tiêu dùng thì có nhiều loại nên Hội chưa thể thỏa mãn tất cả nhu cầu hướng dẫn về tiêu dùng của người dân. Do vậy, Hội đã và đang cố gắng tăng cường các hoạt động này.
Trên tạp chí Người tiêu dùng của Hội cũng đã có chuyên mục “Hướng dẫn tiêu dùng”, vì vậy, các bạn có thể tham khảo thêm thông tin trên ấn phẩm đó.

Minh Lý - Nữ 37 tuổi - NV:

Hiện việc sử dụng thiết bị tiết kiệm điện đang trở nên phổ biến, nhưng sản phẩm nào cũng có vô vàn chủng loại và nhãn mác khác nhau. Các ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng khi mua những sản phẩm loại này, cần chú ý tới những yếu tố gì? Trong số các loại bóng đèn tiết kiệm điện hiện nay, thương hiệu nội địa nào có thể tin tưởng được về chất lượng?

Ông Lương Văn Phan:

Ở đây, chất lượng là một khái niệm tổng hợp, còn tiết kiệm năng lượng chỉ thiên về các chỉ tiêu năng lượng, cụ thể là hiệu suất sử dụng năng lượng. Vì vậy, bạn quan tâm đến yếu tố hiệu suất năng lượng thì nên chọn sản phẩm có nhãn tiết kiệm năng lượng. Các sản phẩm có nhãn tiết kiệm năng lượng là sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao trong tiêu chuẩn quốc gia, cũng như tiêu chuẩn của các nước.

Thị trường Việt Nam hiện nay, thị phần chủ yếu thuộc về bóng đèn Điện Quang, Phillips và Rạng Đông. Các thương hiệu còn lại là không đáng kể.

Lê Thành Tâm - Nam 50 tuổi - Cán bộ:

Thưa ông Gia Phan, đợt nóng mùa hè vừa qua, tôi thấy có tình trạng ở nông thôn bị cắt điện đến 18 tiếng 1 ngày, thậm chí không có điện cho các cháu ôn thi đại học. Nhưng ở thành phố Hà Nội tại các nhà hàng, hàng trăm bóng điện ngoài trời được thắp sáng suốt đêm; còn tại các công sở, tình trạng dùng điều hòa cũng rất lãng phí. Đứng về góc độ người tiêu dùng, ông nghĩ sao?

Ông Đỗ Gia Phan:

Chào bạn. Đây đúng là điều rất bất hợp lý mà chúng ta cần phải sớm khắc phục.

Minh Lý - Nữ 37 tuổi - NV:

Hiện việc sử dụng thiết bị tiết kiệm điện đang trở nên phổ biến, nhưng sản phẩm nào cũng có vô vàn chủng loại và nhãn mác khác nhau. Các ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng khi mua những sản phẩm loại này, cần chú ý tới những yếu tố gì? Trong số các loại bóng đèn tiết kiệm điện hiện nay, thương hiệu nội địa nào có thể tin tưởng được về chất lượng?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Chào bạn, xin được trả lời câu hỏi của bạn như sau.

Nhu cầu chiếu sáng đôi khi không đặt yếu tố tiết kiệm điện lên hàng đầu nên tùy mục đích mà lựa chọn thiết bị để đảm bảo sức khỏe.

Tôi nghĩ với nhu cầu chiếu sáng ở phòng vệ sinh, đường đi thì nên sử dụng sản phẩm tiết kiệm điện. Còn như ở phòng đọc sách chẳng hạn thì hoàn toàn không nên.

Minh Lý - Nữ 37 tuổi - NV:

Hiện việc sử dụng thiết bị tiết kiệm điện đang trở nên phổ biến, nhưng sản phẩm nào cũng có vô vàn chủng loại và nhãn mác khác nhau. Các ông có lời khuyên nào cho người tiêu dùng khi mua những sản phẩm loại này, cần chú ý tới những yếu tố gì? Trong số các loại bóng đèn tiết kiệm điện hiện nay, thương hiệu nội địa nào có thể tin tưởng được về chất lượng?

Ông Đỗ Gia Phan:

“Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện? - Ảnh 3

Đúng là hiện nay trên thị trường đang có nhiều loại thiết bị được gọi là tiết kiệm điện nhưng thực tế không phải như vậy và chất lượng rất kém.

Do đó, người dân không nên mua những loại sản phẩm không có nhãn mác, hoặc nhãn mác chưa quen thuộc, hay bán trôi nổi trên thị trường. Khi có nhu cầu đối với các sản phẩm này, người tiêu dùng nên đến các cửa hàng có uy tín và tham khảo ý kiến của những người đã từng sử dụng.

Lê Văn Khương - Nam 40 tuổi - Hà Nội:

Xin chào ông Lương Văn Phan, ông đại diện cho cơ quan quản lý nhà nước trong vấn đề cấp phép về chất lượng cho các sản phẩm điện, nhưng thú thực là mỗi dòng sản phẩm tại các cửa hàng điện dân dụng có đến hàng chục loại, người tiêu dùng cũng không biết nên dùng sản phẩm nào. Phần lớn phụ thuộc vào cái tâm của người bán hàng. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Ông Lương Văn Phan:

Chào bạn,

Thứ nhất, không có khái niệm về cấp phép chất lượng. Hiện tại, các sản phẩm được chứng nhận về chất lượng thực chất là chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia TCVN, hoặc tiêu chuẩn nước ngoài, hoặc tiêu chuẩn quốc tế. Hoạt động chứng nhận này do các tổ chức dịch vụ khoa học công nghệ hoặc các đơn vị sự nghiệm chứ không phải các cơ quan quản lý nhà nước.

Gần đây, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hàng quy chuẩn kỹ thuật mang ký hiệu QCVN 04:2009 về an toàn đối với thiết bị điện và điện tử. Các sản phẩm thiết bị điện và điện tử thuộc đối tượng của quy chuẩn này phải được đánh giá chứng nhận hợp quy và mang dấu hợp quy (CR) mới được lưu thông trên thị trường Việt Nam. Các sản phẩm mang dấu hợp quy chỉ đảm bảo các chỉ tiêu liên quan đến an toàn (các chỉ tiêu tối thiểu). Còn về các chỉ tiêu chất lượng khác chưa được phản ánh khi mang dấu hợp quy nói trên.

Thu Hà - Nữ 31 tuổi - Người tiêu dùng:

Tôi xin có câu hỏi như sau. Có nhiều ý kiến cho rằng nếu tăng giá điện, sẽ buộc người dân phải sử dụng điện tiết kiệm. Theo các ông điều đó có hợp lý không?

Ông Đỗ Gia Phan:

Theo tôi, việc tăng giá điện để khuyến khích người dân tiết kiệm chỉ là một phần, vì với những người có thu nhập cao chi phí tiền điện không là vấn đề làm họ quá quan tâm. Tuy nhiên, việc này sẽ gây khó khăn cho một số những người có thu nhập thấp. Do vậy, chưa nên tăng giá điện vào thời điểm hiện nay. Còn khi tăng thì nên có lộ trình thích hợp.

Ông Lương Văn Phan:

Hiện nay, giá điện vẫn đang được nhà nước bù lỗ, chính vì vậy chưa có nhiều nhà đầu tư cho việc sản xuất điện. Về vấn đề này, chắc chắn trong tương lai sẽ phải tạo ra một thị trường bình đẳng, và theo tôi, nếu giá điện tăng cho đúng với giá trị của nó thì sẽ kích thích được các nhà đầu tư cùng với ý thức tiêu dùng điện.

Người tiêu dùng sẽ giảm bớt đi những lãng phí và sẽ lựa chọn các sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao để giảm tiêu hao năng lượng (giảm chi phí cho tiền điện). Điều này cũng giảm bớt gánh nặng cho ngành điện về tình trạng thiếu điện.

Đỗ Lan Hương - Nữ 34 tuổi - Công chức:

Xin chào ông Khải, được biết phát minh đèn chiếu sáng khử mùi, khử khói của ông đã được thẩm định là rất hiệu quả. Tuy nhiên khi tôi tìm mua trên thị trường thì gần như không có. Vậy làm thế nào để người tiêu dùng tiếp cận các sản phẩm công nghệ mới trong khi các nhà kinh doanh lại chỉ bán các sản phẩm của Trung Quốc mà không cần lưu tâm đến chất lượng?

Ông Nguyễn Văn Khải:

Rất cảm ơn chị đã hỏi tới con đẻ tinh thần của tôi. Nguyên lý chế tạo đèn khử khuẩn, khử mùi, khói đã được nhà bác học vĩ đại Einstein đề cập trong một bài giảng vào năm 1931. Cho tới nay, nếu tra trên Internet ta có thể thấy riêng ở Mỹ đã có 18 bằng sáng chế loại bóng đèn này nhưng người Mỹ chưa sản xuất được loại đèn này cho thương mại.

Ngày 4/3/2008, trong triển lãm Expo tại Hà Nội, một công ty nước ngoài bán loại đèn này công suất 18W giá 18USD. Học trò tôi đã đem bóng ozon tới đó thử. Cùng là hai bình thể tích như nhau, đựng lượng khói như nhau, đèn của họ phải mất 20 giây mới khử hết khói, còn đèn của Việt Nam công suất 13W nhưng khử hết khói trong 3 giây và giá chỉ 4 USD.

Và rất ngẫu nhiên, một công ty Trung Quốc tại Hải Châu (Trung Sang) cũng đem đèn đến thử, mất 18 giây.

Trong năm 2008, rất nhiều trang trại chăn nuôi đã sử dụng bóng đèn ozon để giữ vệ sinh cho người và gia cầm. Rất tiếc là những người buôn bán lẻ tới nhận các loại bóng này đã bán với giá quá cao (110.000- 130.000 đồng/bóng). Và hơn hết, các bạn đồng nghiệp của tôi và tôi đang rất muốn nâng cao các thông số của bóng đèn này và muốn kiểm chứng xem sau bao lâu thì chúng sẽ bị hỏng. Riêng tại văn phòng Công ty Sao Đỏ (Láng – Hà Nội), 125 bóng chưa hề bị cháy bóng nào.

Hiện nay, các học trò của tôi đã có thể sản xuất với số lượng lớn bóng đèn có công suất từ 0,5-250W với nhiều hình dáng khác nhau, phù hợp với các đối tượng cần chiếu sáng. Có thể thiết kế các hệ thống chiếu sáng cho chuồng thỏ, nhím, chim… và đặc biệt thành công nhất là thay đổi lại toàn bộ hệ thống chiếu sáng của các trại gà, đảm bảo so với hệ thống chiếu sáng cũ sẽ giảm 20-30% điện năng, 50% thuốc thú y. Nhưng lượng trứng sẽ tăng từ 5-7%.

Cuối cùng, các bạn có thể đặt yêu cầu tới Công ty Gia Nguyễn tại 42 Thợ Nhuộm - Hà Nội, điện thoại 043 9411467, e-mail: cncgianguyen@gmail.com

Nguyễn Thị Thảo - Nữ 59 tuổi - Cán bộ:

Tôi thấy trên thị trường có rất nhiều sản phẩm điều hòa có tính năng inventer. Tôi định mua của LG vì thấy LG tích hợp cả tính năng lọc khuẩn và bảo vệ sức khỏe, tuy nhiên, người bán hàng lại nói rằng điều hòa của hãng nào cũng có tính năng tiết kiệm điện hết, quan trọng là thương hiệu thôi. Điều này có đúng không? Nếu vậy thì mua điều hòa nhập ngoại hơn là điều hòa sản xuất trong nước đúng không?

Đại diện LG Việt Nam:

Đúng là thương hiệu của một sản phẩm rất quan trọng. LG cũng là một trong những thương hiệu nổi tiếng trên thị trường. Máy điều hòa LG sử dụng máy nén inverter điện một chiều giúp tăng hiệu quả làm lạnh, giảm độ ồn và hiệu quả cao. Máy nén này hiệu quả nhất ở điều kiện tải thấp khi so sánh với máy nén thường. Với dòng sản phẩm này LG, hiện chúng tôi chưa sản xuất trong nước mà nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan.

Nguyễn Tuấn - Nam 31 tuổi - Bạn đọc:

Xin được đặt câu hỏi với ông Linh: Không thể phủ nhận được các sản phẩm của LiOA là rất tốt và có độ bền cao. Tuy nhiên, giá thành vẫn hơi đắt, đặc biệt với các dòng ổn áp. Xin hỏi, trong thời gian tới, quý công ty có dự định xây dựng chính sách giá trả góp hay không? (vì hiện tại tất cả các mặt hàng của LiOA đều phải thanh toán 100% ngay khi giao hàng, điều này đối với các hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp nhỏ đôi khi cũng là cả 1 vấn đề).

Ông Nguyễn Chí Linh:

Chào bạn, về giá sản phẩm của LiOA thì tôi đã trả lời ở câu hỏi trước, mời bạn tham khảo. Tuy nhiên tôi cũng xin chia sẻ là với ổn áp dành cho gia đình là 3.070.000 đồng (giá hướng dẫn) thì cũng không phải là đắt nên cũng khó để áp dụng chính sách trả góp.

Hơn nữa nguyên vật liệu cấu thành là đồng và thép sinic và linh kiện điện tử thì công ty đều phải nhập khẩu và phải trả trước nên cũng không thể bán hàng trả chậm được.

Tuy vậy, chúng tôi cũng sẽ suy nghĩ về ý kiến của bạn để bàn bạc với các trung tâm phân phối và ngân hàng.

Nguyễn Hải - Nam 38 tuổi - NTD:

Được biết trước kia LiOA đã có một số sản phẩm âm thanh như ampli đèn, loa nhận được nhiều lời khen từ người tiêu dùng. Xin hỏi vì sao LiOA lại ngừng sản xuất dòng sản phẩm này?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Chào bạn, cảm ơn sự quan tâm của bạn,

Đúng như nhận xét của bạn, những sản phẩm đó tuy nhận được nhiều lời khen nhưng vẫn thuộc loại hàng xa xỉ, nhu cầu chưa cao. Vì vậy chúng tôi tạm dừng để tập trung sản xuất những sản phẩm thiết yếu hơn.

Tôi nghĩ khi chúng ta đang cần "bánh mì" thì chưa nên nghĩ nhiều đến "hoa hồng".

Vịnh Anh - Nam 34 tuổi - Bạn đọc:

Có vẻ như ở Việt Nam, cái gì cần tiết kiệm thì chỉ dành cho nhà nghèo, còn nhà giàu thì không cần. Ngay như việc sử dụng điện cũng vậy, nhà nghèo thì tiết kiệm điện, đến cái quạt cũng phải dè sẻn dù nóng vã mồ hôi, còn nhà giàu thì bật một lúc vài 3 cái điều hòa. Nhưng đến khi mất điện, thì nhà nghèo và nhà giàu đều chịu thiệt như nhau. Nên mới có chuyện, có nhà vừa giàu lên đã chi mua vài ba cái điều hòa dùng cho “bõ tức”. Theo các ông, có nên có biện pháp nào đó tính hóa đơn tiền điện theo mức thu nhập để hạn chế việc dùng điện quá tay ở nhóm đối tượng lắm tiền nhiều của?

Ông Đỗ Gia Phan:

Chúng ta có thể hạn chế mức tiêu dùng điện của các hộ có thu nhập cao bằng cách tính giá lũy tiến. Nhưng đối với những người thật giàu thì cũng không có ý nghĩa lắm. Với đối tượng này cần phải truyền thông để nâng cao ý thức xã hội của họ. Họ cần quan tâm hơn đến mọi người.

Ngo Kim Cuc - Nữ 31 tuổi - Nhân viên văn phòng:

Xin hỏi đại diện của LG: Khi bật điều hòa có cần bật thêm quạt nữa không? Dùng máy phun ẩm khi bật điều hòa có hại gì không?

Đại diện LG Việt Nam:

“Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện? - Ảnh 4

Chào bạn, câu hỏi của bạn rất hay!

Khi bật điều hòa không cần bật thêm quạt vì điều hòa LG có chức năng Chaos có thể tản gió đều khắp phòng. Đối với máy phun ẩm thì bạn nên sử dụng để tăng thêm độ ẩm vì nguyên lý điều hòa là hút nhiệt nóng và hơi nước trong phòng để tạo ra không khí lạnh (một chiếc điều hòa với công suất làm lạnh 9.000 BTU/h thì khả năng hút ẩm trong không khí sẽ là 1 lít nước/giờ). Khi dùng máy tạo ẩm (phun sương) sẽ tránh được khô da.

Vân Oanh - Nữ 34 tuổi - Công chức:

Trên thị trường đang có khá nhiều thiết bị được giới thiệu là có thể giúp tiết kiệm tới 30% điện năng tiêu thụ của các sản phẩm. Không chỉ có vậy, thiết bị này còn có thể sử dụng ngay cả khi mất điện. Theo các ông việc sử dụng thiết bị này có làm ảnh hưởng tới các đồ điện gia dụng hay không. Các hộ gia đình có nên mua thiết bị này không?

Ông Lương Văn Phan:

Câu hỏi này đã được trả lời nhiều lần trên truyền hình. Các thiết bị đang bán trên thị trường quảng cáo tiết kiệm đến 30%, thực chất là thiết bị bù công suất phản kháng, vì vậy khi lắp thiết bị này trong gia đình sẽ góp phần giảm tổn thất điện năng trên đường dây tải điện trên không từ 20-30%. Tuy nhiên, công tơ nhà bạn chẳng giảm được số điện nào mà có khi còn tăng thêm vài số mỗi tháng.

Phạm Văn Châu - Nam 33 tuổi - Chủ DN:

Sử dụng điện có nhiều rủi ro trong sinh hoạt, công sở, sản xuất và kinh doanh. Xin hỏi các nhà sản xuất, khi xẩy ra rủi ro để đòi hỏi quyền lợi bảo vệ, bồi thường là rất khó khăn. Vậy có nên các nhà sản xuất và cung cấp thiết bị hợp tác với các nhà bảo hiểm để hỗ trợ khách hàng không?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Vấn đề bạn đặt ra rất cần thiết. Hiện tất cả sản phẩm thiết bị điện của LiOA đều đã mua bảo hiểm của Bảo Việt và có mức bồi thường tối đa lên tới 1 triệu USD.

Tuy nhiên, từ nhiều năm nay Bảo Việt chưa lần nào phải bồi thường cho khách hàng của LiOA.

Ngọc Anh - Nữ 24 tuổi - Văn phòng:

Cháu xin hỏi bác Lương Văn Phan: trong mùa hè vừa qua, tình trạng cắt điện vẫn tiếp diễn, theo bác ngành điện cắt điện để tiết kiệm điện như thế có đúng không? Ngành điện có nghĩ đến hậu quả của việc cắt điện luân phiên không ạ?

Ông Lương Văn Phan:

Việc cắt điện của ngành điện là việc bất đắc dĩ vì nguồn cung cấp điện không đủ chứ không phải để tiết kiệm điện. Còn hậu quả đối với các doanh nghiệp bị cắt điện đương nhiên là rất lớn, không phải ngành điện không biết. Hy vọng các bạn cũng chia sẻ sự bức xúc này.

Kim Huệ - Nữ 28 tuổi - PV:

Xin hỏi các doanh nghiệp: LiOA và LG có xác định là một "Honda" trong lĩnh vực sản xuất thiết bị điện, điện gia dụng (xét về ưu thế tiết kiệm năng lượng)?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Chào bạn, cảm ơn bạn đã quan tâm.

Trong một khảo sát người tiêu dùng  của AC Nielsen - công ty khảo sát thị trường hàng đầu thế giới - LiOA được người tiêu dùng đánh giá là thương hiệu hàng đầu trong lĩnh vực điện, điện tử, điện gia dụng. Đó là vinh dự lớn với chúng tôi và là động lực để chúng tôi tiếp tục vươn lên đáp ứng yêu cầu  ngày càng cao của người tiêu dùng.

Về tiết kiệm năng lượng, một trong những sản phẩm có tính năng đặc biệt mà LiOA sắp giới thiệu là bình đun nước nóng tiết kiệm điện an toàn tuyệt đối và bền vĩnh cửu. Sản phẩm này có thể tiết kiệm được 15% điện năng tiêu thụ. Phát minh này đã được đăng ký với Cục sở hữu trí tuệ.

Dự kiến đầu năm 2011 sản phẩm này sẽ có mặt rộng rãi trên thị trường.

Tiến Cầu - Nam 50 tuổi:

Xin chào ông Khải, tôi rất hâm mộ ông vì ông là một người nói nhiều và những gì ông làm được cho nhân dân cũng rất nhiều. Xin được hỏi ông làm thế nào để ông kêu gọi được kinh phí để thực hiện các nghiên cứu và các chương trình phục vụ nhân dân: như sử dụng nước ozon để cứu chăn nuôi, phát minh sáng chế đèn chiếu sáng huỳnh quang, LED,...

Ông Nguyễn Văn Khải:

“Nghệ thuật” giảm hóa đơn tiền điện? - Ảnh 5

Do là con nhà nghèo, nên từ khi học lớp 7 tôi đã đi dạy bổ túc lớp 5. Và đến bây giờ dù đã nghỉ hưu nhưng tôi vẫn phải đi dạy học. Vì vậy, tôi có thói quen khi đi học sẽ ngồi yên lắng nghe, được hỏi thì sẽ giơ tay xin phát biểu, còn khi giảng tôi không để ai nói ngang hay buồn ngủ. Có ngày tôi nhận được hàng chục cuộc gọi hỏi về các vấn đề. Còn cách giải quyết thì thường có nhiều cách giải quyết để người nghe lựa chọn. Nên đôi khi phải nói dài nhưng không trùng lắp.

Hiện nay, lĩnh vực hoạt động chính của tôi là làm sạch môi trường, nước, khí, rắn… chiếu sáng. Để có kinh phí cho việc nghiên cứu (tôi không bao giờ bán hàng và cũng không bán sản phẩm mình làm ra dù là mẫu), tôi phải nhờ vào sự hứng thú tham gia của những người đang cần tôi giúp đỡ bằng những kinh nghiệm tôi đã tích lũy hơn 40 năm nay, hoặc những kinh nghiệm mà người nước ngoài đã sử dụng.

Chẳng hạn, để có thể triển khai được nhiều loại LED, tôi đã phải hợp đồng chuyển giao công nghệ miễn phí cho một sở khoa học công nghệ, họ mua sắm vật tư, dụng cụ, chuẩn bị nhân công, còn tôi đến hướng dẫn làm đèn. Trong quá trình đó, tôi đã nghĩ được thêm nhiều kiểu dáng đèn khác.

Ngày 17/10/2006 Lạng Sơn công bố dịch lở mồm long móng trâu bò, tôi đã tới cùng phó chủ tịch tỉnh, huyện đi hướng dẫn bà con cứu từng con trâu, con bò. Vũ khí diệt virus là máy ozon dã chiến nhỏ hơn cái máy tính. Nhưng hôm sau thì tỉnh huy động các máy lớn mà tỉnh đã có dung để bảo quản quýt Bắc Sơn, chuyển sang sản xuất nước anoluyt để cứu trâu bò. Tiền vốn tôi bỏ ra chỉ là 50.000 đồng đi xe lên Lạng Sơn.

Còn khi tôi đi nước ngoài thường được đón tại sân bay hoặc tài trợ đi lại, ăn uống, nhà ở vì hầu hết những nơi đó đều chỉ hỏi tôi thiết bị này chúng tôi làm còn thiếu sót gì hoặc chúng tôi đã làm theo ý của ông, thầy có ý kiến gì không và cần sản xuất bao nhiêu để thử nghiệm, nên thử nghiệm ở đâu. Tất cả những điều đó đã giúp tôi tiếp tục nghiên cứu và triển khai được sản phẩm của mình.

Gần nhất, 6 công ty ở miền Nam mời tôi vào để triển khai pin mặt trời và đèn LED, tất cả đều là tiền của họ. Nói khác đi, họ bỏ tiền ra làm dự án, tôi làm cố vấn nên không có sự lãng phí tiền của họ và không có sự lãng phí thời gian của tôi và hai bên đều rất phấn khởi thực hiện dự án.

Trần Mạnh Tuấn - Nam 29 tuổi - Nhân viên IT:

Xin chào đại diện của LG, nhân nói đến vấn đề tiết kiệm điện, xin ông cho biết sản phẩm điều hòa và tủ lạnh LG có tình năng tiết kiệm điện không? Ngoài ra còn tính năng nào nổi trội khác? Tôi đang tìm mua sản phẩm tủ lạnh và điều hòa trang bị cho ngôi nhà mới xây xong. Xin cảm ơn ông.

Đại diện LG Việt Nam:

Cảm ơn bạn đã quan tâm đến sản phẩm của LG.

Hiện nay các sản phẩm điều hòa và tủ lạnh của LG đều được tích hợp các công nghệ tiết kiện điện: inverter, door cooling (làm lạnh từ cửa tủ), máy nén tuyến tính (linear compressor).... Ngoài ra các sản phẩm này của LG còn có các tính năng chăm sóc sức khỏe nổi trội khác như: tấm lọc H1N1 (điều hòa), bộ khử mùi diệt khuẩn Green Plasma (tủ lạnh), bộ Vitamin giúp bổ sung vitamin giữ cho rau quả tươi lâu hơn (tủ lạnh)...

LG hy vọng sẽ tiếp tục nhận được sự ủng hộ của bạn và gia đình.

Thu Lê - Nữ 30 tuổi:

Xin chào ông Gia Phan, với tư cách là người tiêu dùng tôi rất hoan nghênh sự hiện diện của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng, nhưng sự thực là ở nông thôn nơi chiếm phần đông dân số thì không biết đến sự tồn tại của Hội. Do đó, khi người dân lỡ mua phải hàng kém chất lượng, có thương hiệu hẳn hoi, cũng chỉ biết bỏ đi mà không biết kêu ai. Ông nghĩ sao về vấn đề này?

Ông Đỗ Gia Phan:

Hiện nay chúng tôi đang cố gắng phát triển các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng đến các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Tới nay, cả nước đã có 38 tỉnh và thành phố có hội bảo vệ người tiêu dùng. Một số tỉnh đã phát triển đến huyện, đến xã. Tuy nhiên, tổ chức của hội vẫn chưa thể phủ kín các địa phương trên cả nước.

Khi có vấn đề cần khiếu nại, các bạn có thể nhờ sự giúp đỡ của hội bảo vệ người tiêu dùng ở các địa phương hoặc các cơ quan chức năng có liên quan như: quản lý thị trường, UBND các cấp. Các cơ quan này đều có trách nhiệm bảo vệ người tiêu dùng.

Nguyễn Doãn Thiết - Nam 29 tuổi - Bạn đọc:

Xin chào các diễn giả, lâu nay chúng ta vẫn quen với yêu cầu tiết kiệm điện là đi cùng ngay với yêu cầu tiết kiệm chi tiêu, tiết kiệm tiêu dùng. Bản thân mỗi người, mỗi doanh nghiệp khi thanh toán hóa đơn tiền điện đều xót của chứ, mấy ai lãng phí tài sản của mình. Ở đây tôi thấy trách nhiệm chính là ở các nhà hoạch định chính sách phát triển, các nhà quản lý và các nhà sản xuất thiết bị, sản phẩm. Các diễn giả có ý kiến thế nào về điều này?

Ông Lương Văn Phan:

Khái niệm tiết kiệm ở đây cần được hiểu cho đúng. Tôi cho rằng các bạn cũng đồng quan điểm với tôi, chúng ta tiết kiệm điện chứ chúng ta không tiết kiệm nhu cầu tiêu dùng.

Và vì vậy, để đạt được mục tiêu vừa tiết kiệm được điện (tiền điện) mà vẫn thỏa mãn các nhu cầu như được chiếu sáng đủ, được làm mát bằng điều hòa, quạt điện, được sử dụng nước nóng... thì đây là việc của toàn xã hội, từ người tiêu dùng đến nhà sản xuất, đến các cơ quan quản lý nhàn ước và các tổ chức hỗ trợ khác như truyền thông, hiệp hội...

Trước hết, Nhà nước cần áp đặt việc sản xuất các thiết bị có hiệu suất năng lượng cao và người tiêu dùng cần hưởng ứng để mua sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao. Các bạn nên nhớ rắng sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao luôn đi kèm với giá cao hơn. Liệu các bạn có lựa chọn để mua thiết bị có hiệu suất cao với giá đầu tư cao hơn không?

Tôi mách bạn, nếu có khả năng đầu tư thì nên mua sản phẩm có hiệu suất năng lượng cao, hóa đơn tiền điện hàng tháng sẽ giảm, các bạn sẽ được hoàn vốn, ví dụ với đèn compact chỉ trong vòng 3 tháng, từ tháng thứ 4 trở đi, các bạn đã tiết kiểm được một khoản tiền điện khá đáng kể.

Nếu nhà bạn sử dụng 20 bóng đèn compact thay cho bòng đèn tròn thì các bạn sẽ tiết kiệm được bao nhiêu mỗi tháng? Chắc bạn sẽ trả lời được thôi.

Vân Oanh - Nữ 34 tuổi - Công chức:

Trên thị trường đang có khá nhiều thiết bị được giới thiệu là có thể giúp tiết kiệm tới 30% điện năng tiêu thụ của các sản phẩm. Không chỉ có vậy, thiết bị này còn có thể sử dụng ngay cả khi mất điện. Theo các ông việc sử dụng thiết bị này có làm ảnh hưởng tới các đồ điện gia dụng hay không. Các hộ gia đình có nên mua thiết bị này không?

Ông Nguyễn Văn Khải:

Hàng ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng ai cũng có thể thấy được những quảng cáo tiết kiệm điện bằng các sản phẩm của nhiều công ty. Khả năng tiết kiệm điện của chúng như thế nào mọi người đều có thể thấy hầu hết không đúng như quảng cáo.

Chẳng hạn, thiết bị tiết kiệm điện mà một phóng viên đã đưa tới cho tôi, đã mua với giá 300.000 đồng chỉ có một LED đỏ, một LED xanh, nhựa đường và xi-măng. Theo ngôn ngữ vật lý, thì thiết bị này chỉ làm tốn thêm một tí điện vì công suất của 2 LED cỡ khoảng 0,01W.

Một số thiết bị được quảng cáo là tiết kiệm 50-60% điện, điều này, theo tôi là không thể có. Vì dù trình độ khoa học kỹ thuật ngày càng tiến bộ, quy trình sản xuất ngày càng hoàn hảo nhưng hiệu suất sử dụng của các thiết bị cũng không tăng được nhiều. Chẳng hạn một máy điều hòa mà có thể tiết kiệm được 60% điện so với thế hệ trước thì quả là vô lý. Bởi các biến thế từ những thập kỷ 1950 đã có thể có hiệu suất 94%, các động cơ có hiệu suất 96% và cho đến nay, dù các linh kiện bán dẫn được sản xuất có thông số cao hơn nhưng so với trước cũng chỉ hơn được vài phần trăm thì làm sao máy điều hòa chỉ năm trước tới năm sau đã có thể có hiệu suất tới 60%.

Thực tế tôi đã gặp rất nhiều những người bán hàng hầu như không nhớ chút kiến thức nào về vật lý, nhất là về điện tử, cũng như gặp rất nhiều giám đốc các công ty kinh doanh đồ điện tử nhưng không biết gì về các thông số vật lý của các sản phẩm họ đang bán. Cho nên, họ nói tiết kiệm được 30% chứ 3.000% thì cũng vậy thôi. Tốt nhất, khi mua hàng, chúng ta phải xem kỹ các thông số ghi trên bao bì hoặc sách hướng dẫn, so sánh chúng với các loại khác rồi hãy quyết định.

Đặc biệt, chúng ta nên nhớ rằng, hàng càng rởm chất lượng càng thấp, giá gốc càng thấp thì buôn bán càng có lợi nhuận cao. Cho nên, không bao giờ nên mua những đồ đã được sửa chữa lại hoặc ở những nơi không có bảo hành. Tốt nhất, nếu ở nơi nào có máy đo, hãy đề nghị họ đo lại các thông số rồi hãy mua, nhất là mua với số lượng lớn.

Ví dụ, ngày 12/11/2009 tôi cùng sinh viên Khoa Điện tử - Thông tin (Đại học Quốc gia Tp.HCM) đi mua đèn. Bóng đèn compact ghi 18W nhưng đo chỉ được 7W nên khi thắp lên trông tối hơn đèn bàn 11W. Đèn ống huỳnh quang 18W của một công ty rất nổi tiếng thế giới ghi tiết kiệm điện có dùng chấn lưu sắt từ, khi đo thấy công suất tiêu thụ điện của cả đèn là 44W trongkhi đèn cho quang thông là 960 Lumen. Tính ra hiệu suất của loại đèn này xứng danh là… kém nhất thế giới.

Vân Oanh - Nữ 34 tuổi - Công chức:

Trên thị trường đang có khá nhiều thiết bị được giới thiệu là có thể giúp tiết kiệm tới 30% điện năng tiêu thụ của các sản phẩm. Không chỉ có vậy, thiết bị này còn có thể sử dụng ngay cả khi mất điện. Theo các ông việc sử dụng thiết bị này có làm ảnh hưởng tới các đồ điện gia dụng hay không. Các hộ gia đình có nên mua thiết bị này không?

Ông Nguyễn Chí Linh:

Việc tiết kiệm điện và sử dụng thiết bị ngay cả khi mất điện là hai vấn đề hoàn toàn khác nhau. Tiết kiệm điện thì nói chung các thiết bị điện, điện tử ra đời sau thì sẽ tiết kiệm hơn các thế hệ trước. Song tiết kiệm bao nhiêu phần trăm thì còn phụ thuộc vào sự so sánh với thời điểm nào của quá khứ. Khi mua chúng ta nên lựa chọn những nhà sản xuất có tên tuổi và có uy tín lâu năm trên thị trường và tỷ lệ tiết kiệm điện đã được các cơ quan chức năng kiểm chứng. Như vậy thì hoàn toàn không ảnh hưởng đến độ bền của sản phẩm đó.

Còn với thiết bị sử dụng khi mất điện sẽ cần có ắc quy và hiện tại trên thị trường có khá nhiều sản phẩm này. Tuy nhiên độ bền còn phụ thuộc vào chất lượng ắc quy và chúng ta cũng nên lựa chọn các sản phẩm có uy tín.

Riêng LiOA có sản phẩm đèn chiếu sáng khẩn cấp, có thể sử dụng sau khi mất điện khoảng 4 giờ. Sản phẩm này từ lâu đã được người tiêu dùng tin dùng.

Nguyễn Doãn Thiết - Nam 29 tuổi - Bạn đọc:

Xin chào các diễn giả, lâu nay chúng ta vẫn quen với yêu cầu tiết kiệm điện là đi cùng ngay với yêu cầu tiết kiệm chi tiêu, tiết kiệm tiêu dùng. Bản thân mỗi người, mỗi doanh nghiệp khi thanh toán hóa đơn tiền điện đều xót của chứ, mấy ai lãng phí tài sản của mình. Ở đây tôi thấy trách nhiệm chính là ở các nhà hoạch định chính sách phát triển, các nhà quản lý và các nhà sản xuất thiết bị, sản phẩm. Các diễn giả có ý kiến thế nào về điều này?

Ông Đỗ Gia Phan:

Chúng ta tiết kiệm điện không phải là cắt giảm nhu cầu tiêu dùng. Tiết kiệm là sử dụng điện có hiệu quả. Vì vậy, ngoài ý thức tiết kiệm còn phải có kỹ năng sử dụng điện hợp lý.

Tiết kiệm điện là trách nhiệm của toàn xã hội, trong đó có cả các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp và bản thân mỗi người tiêu dùng.

Đối với doanh nghiệp tiêu dùng nhiều điện năng càng nên quan tâm đến vấn đề này (tiềm năng tiết kiệm của họ khá lớn). Các nhà hoạch định chính sách cần phải có những quy định thích hợp và người tiêu dùng cũng cần có sự đóng góp của mình.

Bùi Minh Đức - Nam 27 tuổi - Nhân viên phòng công chứng:

Xin tư vấn: Với phòng diện tích 120m2 được trang bị 6 máy lạnh 2 mã lực chứa 80 người có một cánh cửa 4 m2, hai phút mở ra đóng vào một lần thì dùng ở nhiệt độ nào là tiệm kiệm điện tối ưu (chỉ cần không để ai phải chảy mồ hôi). Liệu có nên lắp quạt chắn gió (thiết bị chống thất thoát hơi lạnh) để tiết kiệm điện? Xin cám ơn.

Đại diện LG Việt Nam:

Ở phòng tiêu chuẩn, công suất lạnh phù hợp là 700 BTU/1 m2. Nếu có nhiều cửa và nhiều ánh sáng thì cộng thêm 10% công suất. Nếu có đông người, cộng thêm 10% công suất. Nếu có nhiều đèn và các thiết bị tỏa nhiệt khác cộng thêm 10% công suất. Căn cứ vào đó, bạn sẽ ước tính được cụ thể phòng của bạn để lắp điều hòa công suất phù hợp.

Về việc lắp quạt chắn gió, nếu phòng không kín hoặc cửa mở ra vào liên tục thì bạn nên lắp thêm quạt chắn gió để chống thất thoát hơi lạnh.

Nguyễn Lâm Anh - Nữ 26 tuổi - NVVP:

Việt Nam là một nước nhiệt đới gió mùa, đầy nắng đầy gió, nhưng không tận dụng được điện gió, điện mặt trời, mà cứ phụ thuộc vào thủy điện. Ví như năm nay, hạn hán kéo dài, mùa hè vừa qua, nắng chói chang, điện mặt trời chắc chắn sẽ có lợi hơn so với thủy điện. Theo các ông, có nên khuyến khích đầu tư các loại điện năng thay thế này, song song với việc hô hào tiết kiệm điện?

Ông Lương Văn Phan:

Bạn có ý tưởng rất hay. Việc sử dụng năng lượng tái tạo (năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng sinh khí, sóng biển, địa nhiệt...) là những định hướng trong tương lai. Hiện tại, sản phẩm từ các nguồn năng lượng tái tạo chưa thể thành thương phẩm vì giá thành cao gấp nhiều lần cho với các dạng năng lượng khác. Mặc dù nhà nước đã có những chính sách hỗ trợ các nhà sản xuất kinh doanh các sản phẩm sử dụng năng lượng tái tạo, tuy nhiên mức độ đi vào cuốc sống còn rất hạn chế.

Lấy một ví dụ thực tế là các thiết bị nước nóng bằng năng lượng mặt trời mặc dù đã được nhà nước hỗ trợ mỗi thiết bị khoảng 1 triệu đồng, song giá thành vẫn còn quá cao, vì vậy, chưa thể thay thế được cho các loại bình đun nước nóng bằng điện, đấy là chưa kể đến nhược điểm khi trời mưa, không có ánh nắng mặt trời, thời tiết rét...

Nguyễn Văn Linh - Nam 26 tuổi - NVKD:

Xin hỏi các diễn giả, đặc biệt là các nhà sản xuất, tại sao thiết bị điện của Trung Quốc trên thị trường Việt Nam lại tràn ngập như vậy và gần như tuyệt đối ở thị trường nông thôn? Hàng của Trung Quốc rất tiện dụng, có những tính năng sáng tạo đến bất ngờ và rất rẻ. Là người Việt Nam, nhà sản xuất Việt Nam, các diễn giả nói gì về điều này?

Ông Lương Văn Phan:

Bạn nói rất đúng, rất nhiều người hiểu lầm về chất lượng sản phẩm và luôn chê sản phẩm, nhất là sản phẩm điện của Trung Quốc kém chất lượng. Trên thực tế, khái niệm về chất lượng được hiểu như sau: chất lượng là mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có đáp ứng các yêu cầu. Như vậy, cải tiến mẫu mã, kiểu dáng, tính năng kỹ thuật cùng với giá cả đã tạo dựng nên rất nhiều yếu tố thỏa mãn yêu cầu của người tiêu dùng. Vì vậy, các sản phẩm của Trung Quốc không chỉ tràn ngập thị trường Việt Nam mà còn tràn ngập thị trường các nước phát triển như Mỹ, Canada, châu Âu và nhiều nước khác.

Trong quá trình sử dụng, có thể các sản phẩm của Trung quốc có tuổi thọ không cao. Tuy nhiên, trong thời đại ngày nay, rất nhiều người tiêu dùng không quan tâm đến tuổi thọ nữa, vì sau vài năm sử dụng, ai chẳng muốn thay các đồ dùng đã cũ kỹ bằng những đồ dùng mới, mẫu mã mới, tính năng mới... Nếu hiểu được như vậy, chắc mọi người sẽ bớt chê chất lượng sản phẩm của Trung Quốc. Nếu là người sản xuất kinh doanh, nên học xem người Trung Quốc làm thế nào để ra được những sản phẩm có giá rẻ như vậy mà hầu hết các tính năng kỹ thuật vẫn thỏa mãn được người tiêu dùng.

Câu trả lời vì sao người dân ở nông thôn Việt Nam sử dụng rất nhiều sản phẩm của Trung Quốc là bởi vì nhu cầu của họ vẫn thỏa mãn mà giá cả lại phù hợp với túi tiền.

Ngọc Hân - Nữ 32 tuổi - Người tiêu dùng:

Xin đại diện LG nói rõ hơn về xu hướng tiết kiệm điện năng trong các dòng sản phẩm LG hiện nay? LG có tăng giá của các sản phẩm này do áp dụng công nghệ mới hay không?

Đại diện LG Việt Nam:

Hiện nay, LG đang áp dụng tất cả các công nghệ tiết kiệm điện tiên tiến nhất trên thế giới, cụ thể: công nghệ Inverter cho các sản phẩm điện gia dụng (tủ lạnh, điều hòa, máy giặt) và công nghệ tiết kiệm năng lượng (energy saving) cho các sản phẩm điện tử (tivi, màn hình máy tính). Ngoài ra, LG đang tiến hành nghiên cứu và phát triển các công nghệ năng lượng mặt trời hiệu quả cao (solar energy) để áp dụng cho các sản phẩm của mình trong tương lai.

Về giá thành của các sản phẩm, việc đầu tư ban đầu cho các sản phẩm với công nghệ mới sẽ cao hơn các sản phẩm thông thường. Tuy nhiên, xét về hiệu quả sử dụng lâu dài thì các sản phẩm này sẽ an toàn và tiết kiệm chi phí năng lượng cho người sử dụng.

Vịnh Anh - Nam 34 tuổi - Bạn đọc:

Có vẻ như ở Việt Nam, cái gì cần tiết kiệm thì chỉ dành cho nhà nghèo, còn nhà giàu thì không cần. Ngay như việc sử dụng điện cũng vậy, nhà nghèo thì tiết kiệm điện, đến cái quạt cũng phải dè sẻn dù nóng vã mồ hôi, còn nhà giàu thì bật một lúc vài 3 cái điều hòa. Nhưng đến khi mất điện, thì nhà nghèo và nhà giàu đều chịu thiệt như nhau. Nên mới có chuyện, có nhà vừa giàu lên đã chi mua vài ba cái điều hòa dùng cho “bõ tức”. Theo các ông, có nên có biện pháp nào đó tính hóa đơn tiền điện theo mức thu nhập để hạn chế việc dùng điện quá tay ở nhóm đối tượng lắm tiền nhiều của?

Ông Nguyễn Văn Khải:

Trong hơn chục năm gần đây, “vì người nghèo”, “hỗ trợ người nghèo”, “làm người nghèo túng quẫn”, “làm người nghèo khó khăn hơn” đã trở thành cửa miệng của nhiều  người. Chẳng hạn, người ta ưu tiên giá điện thấp cho người nghèo, ưu tiên bán bóng đèn compact cho người nghèo và đặc biệt khi có ý kiến đề nghị tăng giá điện, người ta lại bảo “điều đó làm cuộc sống của người nghèo khó khăn hơn”.

Thực tế có lẽ không đúng vậy. Năm 2005 tôi tới Hương Khê (Hà Tĩnh) giúp bà con bảo quản bưởi, trong các căn hộ chỉ dùng 1-2 đèn ống huỳnh quang, tiền điện mỗi tháng chỉ 10.000-20.000 đồng, tức chỉ bằng giá 1-2 quả bưởi. Giả sử điện có tăng giá thì chắc tốn 4 quả. Gần đây nhất tôi vừa vào Hàm Tân (Bình Thuận), trong một nhà chỉ có 1 bóng compact nhưng lại bị cháy nhiều quá vì điện chập chờn, họ lại phải dùng bóng đèn sợi đốt giá 3.000 đồng.

Nên, việc tăng giá điện nếu chỉ để thắp sáng hoặc hỗ trợ thắp sáng cho người nghèo không đáng giá. Nhưng, điện để chạy máy xay xát, bơm nước, rửa chuồng gà, lợn… thì giá trị hơn nhiều. Chẳng hạn, giữa tháng 4 vừa rồi Hải Dương có dịch lơn tai xanh nhưng không có điện để lấy nước rửa chuồng, bệnh dịch lây lan càng nhanh vì môi trường bị ô nhiễm. Đến mùa thu hoạch cần điện xay thóc, ngô – dùng chạy động cơ thổi hơi than hoặc máy xay xát. Mùa đồng cần đèn dùng cho hoa Đà Lạt, thanh long trái vụ ở Bình Thuận, Tiền Giang, Long An… nếu lúc đó hỗ trợ hoặc giảm giá điện thì đó mới là giá trị. Và tất cả những người tôi gặp không ai kêu vì “đi cày sắm trâu đi câu sắm giỏ”. Thực tiễn họ còn phải trả nhiều hơn so với giá điện quy định.

Cái cần quan tâm là điện nơi công cộng, điện ở những nơi trả bằng tiền ngân sách. Hôm qua (11/8), tôi đến một số cơ quan tại Hà Nội, nhiệt độ chỉ 28 độ nhưng đóng cửa sổ phía Đông, bật đèn hành lang, bật điều hòa nhiệt độ để… tăng nhiều lượng khí độc dưới sàn nhà và sinh sôi nhiều khuẩn trong mỗi gian phòng.

Tối tôi về, ở ngõ 364 Giải Phóng, bóng đèn rọi sáng đến mức dưới chân cột đèn có độ rọi sáng đến 380 Luxe - cả thế giới chưa có ngõ hẻm nào có độ sáng đến vậy. Giống như cách đây 2 tháng tại Đại Cồ Việt, tôi và các phóng viên VTV1 đo được độ rọi sáng gần 168 Luxe ở hầu hết các điểm. Lượng điện tiêu thụ ở ngã tư này gấp 10 lần đèn liên thôn, xóm ngõ ở xã Ninh Sở mà tôi đã tư vấn họ lắp đèn compact 20 và 26W.

Tóm lại, những nơi dùng tiền ngân sách, dùng thuế của dân là những nơi dùng rất lãng phí điện. Tôi thường xuyên đi giúp người nghèo nên rất muôn giúp người nghèo bằng cách đề nghị Chính phủ có chính sách thu tiền điện khác hiện nay.