Nhà giàu Trung Quốc có bao nhiêu “của chìm”?

Các hộ gia đình ở Trung Quốc đã cố tình che giấu khoản thu nhập trị giá 9.300 tỷ Nhân dân tệ (tương đương 1.400 tỷ USD), theo kết quả nghiên cứu của ngân hàng Credit Suisse được Quỹ nghiên cứu cải cách kinh tế Trung Quốc (CRF) công bố mới đây.

Cuộc nghiên cứu này được thực hiện trong năm 2009, dựa trên kết quả phỏng vấn hơn 4.000 hộ gia đình tại 64 thành phố và 19 tỉnh của Trung Quốc, cùng với các dữ liệu trong năm 2008.

Theo hãng tin Bloomberg dẫn báo cáo nghiên cứu, khoản thu nhập bị che giấu trên tương đương 30% GDP của Trung Quốc. Phần lớn số tiền này có khả năng “là bất hợp pháp hoặc gần như bất hợp pháp”. Trong đó, 80% thuộc về những gia đình giàu có.

Báo cáo cho biết, thu nhập bình quân hộ gia đình khu vực thành thị ở Trung Quốc là 32.154 Nhân dân tệ, cao hơn 90% so với số liệu chính thức. 10% các hộ gia đình giàu có nhất của Trung Quốc có thu nhập 139.000 Nhân dân tệ/năm. Ngược lại, 10% các hộ nghèo nhất thu được 5.350 Nhân dân tệ/năm.

Từ kết quả thu được này cho thấy, khoảng cách giàu nghèo ở Trung Quốc hiện thuộc vào hàng cao nhất thế giới, thậm chí cao hơn cả các số liệu chính thức. Việc giảm bớt chênh lệch thu nhập là mục tiêu hàng đầu của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng Ôn Gia Bảo, nhằm ngăn chặn những bất ổn xã hội.

Credit Suisse cho rằng, khoản thu nhập “bí mật” này xuất phát từ nhiều nguồn, bao gồm quà tặng cho các quan chức nhân dịp cưới hỏi, lợi nhuận từ việc mua bán nhà đất, tiền lại quả từ các dự án xây dựng và tiền thưởng từ các lĩnh vực độc quyền nhà nước như thuốc lá.

“Một khi quyền lực của nhà nước bị gắn với tư bản, sự cạnh tranh tự do của nền kinh tế thị trường bắt đầu bị thay thế bởi sự độc quyền của chủ nghĩa tư bản thân hữu, sẽ dẫn tới sự chênh lệch thu nhập và phân phối tài sản, hiệu quả kinh tế thấp hơn và những bất ổn xã hội sâu sắc”, báo cáo kết luận.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, thu nhập của các hộ gia đình Trung Quốc so với GDP cao hơn nhiều so với các số liệu báo cáo chính thức. Điều này giúp lý giải nguyên nhân chi tiêu mua sắm hàng xa xỉ tăng mạnh ở nước này thời gian qua.

Năm ngoái, hãng Gucci đã mở một cửa hàng ở Thạch Gia Trang, thủ phủ tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc), để bán các túi ví làm từ da rắn với giá hơn 4.000 USD, gấp đôi thu nhập bình quân đầu người ở thành phố này. Hãng xe sang BMW của Đức vừa công bố doanh số bán tháng trước tại Trung Quốc tăng tới 82% so với cùng kỳ năm trước, lên 13.852 xe.

Tuy nhiên, Zhang Yingxiang, phát ngôn viên của Tổng cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), cho biết bà chưa xem bản báo cáo trên, và nói thêm rằng, NBS không theo dõi vấn đề thu nhập không chính thức. Bà không thể nói gì về liệu các hộ gia đình Trung Quốc đã che giấu bao nhiêu tài sản.