Kết thúc năm 2007, kim ngạch mậu dịch Trung Quốc-Mỹ đã tăng khoảng 15% so với năm 2006, vượt ngưỡng 300 tỷ USD, đưa Trung Quốc thành đối tác xuất khẩu lớn thứ 3 của Mỹ.

>>Nhân dân tệ vẫn tăng giá mạnh

Nhìn lại một năm qua, cả Trung Quốc và Mỹ đều cho rằng quan hệ kinh tế mậu dịch giữa hai nước nhìn chung đang phát triển lành mạnh, mức độ phụ thuộc lẫn nhau đang ngày càng gia tăng và lợi ích chung ngày một lớn hơn.

Song các nhà phân tích cho rằng, trong năm tới, thâm hụt thương mại và vấn đề tỷ giá Nhân dân tệ vẫn là cốt lõi trong tranh chấp kinh tế Trung-Mỹ.

Phụ thuộc nhau ngày càng lớn

Trong 11 tháng đầu năm 2007, kim ngạch mậu dịch Trung - Mỹ đạt trên 270 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2006 và trong năm 2007. Cùng với tăng trưởng mậu dịch, đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc cũng đang tăng nhanh.

Tính đến cuối tháng 11/2007, đã có tới 54.000 doanh nghiệp Mỹ đầu tư tại Trung Quốc với tổng số vốn thực tế lên đến 56 tỷ USD. Tình trạng phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế ngày càng lớn giữa Trung Quốc và Mỹ đã mang lại những lợi ích to lớn cho cả hai nước, song cũng gây ra mâu thuẫn ngày càng lớn về các vấn đề như cán cân thương mại, giá trị đồng tiền, quyền sở hữu trí tuệ, trợ giá của Chính phủ, tiếp cận thị trường cùng nhiều vấn đề khác.

Các chuyên gia cho rằng, trong năm tới, Trung - Mỹ sẽ tiếp tục bất đồng xung quanh các vấn đề tài chính, tiền tệ. Về vấn đề đẩy nhanh mở cửa ngành dịch vụ tài chính, tiền tệ trong nước, phía Trung Quốc nhất trí nghiên cứu việc nới lỏng tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu của vốn nước ngoài đối với các công ty chứng khoán Trung Quốc hiện ở mức tối đa là 33%.

Đồng thời Trung Quốc đưa ra thời gian biểu đến cuối năm 2008 sẽ hoàn tất nghiên cứu vấn đề nêu trên. Như vậy cũng có nghĩa là Trung Quốc đợi đến khi chính quyền mới của Mỹ lên nắm quyền sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2008, mới tiếp tục đàm phán với Mỹ về vấn đề này.

Thái độ nói trên của Trung Quốc đã khiến giới kinh doanh tài chính của Mỹ thất vọng.

Nhân dân tệ sẽ tăng giá trong năm 2008

Vấn đề từng gây tranh cãi nhiều nhất trong năm qua là tỷ giá đồng Nhân dân tệ, sẽ tiếp tục là điểm “nóng” trong quan hệ Trung-Mỹ. Từ trước tới nay, Mỹ luôn gây sức ép buộc Trung Quốc nâng giá đồng Nhân dân tệ nhằm giảm mức thặng dư mậu dịch Trung-Mỹ.

Phía Mỹ cho rằng Trung Quốc giữ đồng Nhân dân tệ ở mức giá thấp để tạo lợi thế cho các nhà sản xuất và xuất khẩu trong nước, điều này dẫn tới mất cân bằng thương mại lớn giữa hai nước. Chính phủ Trung Quốc đã đồng ý điều chỉnh giá đồng Nhân dân tệ, nhưng chủ trương điều chỉnh dần và có kiểm soát, tránh tăng giá đột ngột gây ảnh hưởng mạnh đến nền kinh tế.

Giữa tháng 12 vừa qua, Trung-Mỹ đã tổ chức đối thoại chiến lược kinh tế cấp cao, nhất trí tăng cường thảo luận về thâm hụt thương mại và tỷ giá Nhân dân tệ. Nhưng, hai bên đã không nhắc đến việc đẩy nhanh hơn nữa tỷ giá đồng Nhân dân tệ so với USD.

Vì vậy, các chuyên gia kinh tế cho rằng, đối thoại chiến lược kinh tế sẽ không giải quyết được vấn đề tỷ giá đồng tiền của Trung Quốc. Điều này khiến các nghị sĩ thuộc phái bảo thủ trong Quốc hội Mỹ khó chấp nhận và họ sẽ tiếp tục gây sức ép đòi Trung Quốc tăng giá Nhân dân tệ.

Tuy nhiên, giới phân tích cũng dự đoán, trong năm 2008, phía Trung Quốc sẽ chủ động đẩy nhanh việc điều chỉnh tỷ giá Nhân dân tệ, nhằm giải quyết một số vấn đề kinh tế nghiêm trọng của Trung Quốc hiện nay như: tiền vốn quá dư thừa và đầu tư tăng quá nhanh.

Theo hãng tin Tân Hoa Xã, kể từ khi Chính phủ Trung Quốc bắt đầu áp dụng chính sách tỷ giá mới vào tháng 7/2005, đồng Nhân dân tệ đã tăng giá gần 12% so với USD.