“Viết báo đã khó, viết báo về chứng khoán còn khó hơn. Ngoài nghiệp vụ, kiến thức chuyên ngành, còn là những vấn đề rất quan trọng liên quan đến đạo đức, lương tâm của nhà báo”, ông Lê Nhị Năng, Phó giám đốc Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM nói.

Đó là một trong những ý kiến được đưa ra tại Lễ ra mắt Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán Việt Nam cuối tuần qua. Tại buổi lễ này, nhà quản lý, các thành viên thị trường cùng đề cập đến một yêu cầu quan trọng đối với thông tin báo chí về chứng khoán hiện nay: chính xác, kịp thời và khách quan.

Viết tiêu cực “thích” hơn tích cực?

Yêu cầu trên trở nên cấp thiết khi thị trường chứng khoán – thị trường nhạy cảm – đang ở trong thời điểm phát triển nhanh, khi mà trong thời gian qua đã xuất hiện một số bất cập liên quan đến tính chính xác, khách quan trong thông tin báo chí viết về chứng khoán.

Một nguyên nhân chính, được ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán, đề cập đến là do sự phát triển nhanh chóng của thị trường, khả năng xã hội hóa đào tạo chưa thực sự mở rộng, sự phối hợp thông tin giữa các đầu mối thị trường chưa thực sự chặt chẽ và kịp thời.

Còn theo ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI), sự thiếu khách quan trong thông tin báo chí thời gian qua còn là quan điểm của một số nhà báo, tờ báo khi tập trung quá nhiều vào mặt tiêu cực của thị trường. “Nếu đọc báo viết về chứng khoán hiện nay thì thấy tiêu cực nhiều hơn tích cực. Đó chưa hẳn là khách quan, vì yếu tố tích cực cũng là một thành quả của thị trường, được nhà đầu tư quan tâm, mong chờ. Nhưng tôi thấy rằng báo chí vừa qua có vẻ ít quan tâm hơn đến yếu tố tích cực”, ông Hưng đánh giá.

Ông Vũ Bằng cũng nhấn mạnh, trước sự phát triển nhanh chóng của thị trường còn có những hạn chế nhất định, nhưng tính hiệu quả và giá trị của sự phát triển đó là lớn nhất, đóng góp vào sự phát triển kinh tế nói chung và vào sự lớn mạnh của các thành viên tham gia thị trường. Báo chí cùng với nhà quản lý, nhà đầu tư, các thành viên khác cùng góp sức để thúc đẩy sự phát triển đó một cách bền vững và lành mạnh.

Liên quan đến tính chính xác trong thông tin, có thể vì tính chất của buổi lễ ra mắt nên các ý kiến phát biểu tránh đề cập đến. Tuy nhiên, những thành viên Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán cùng thừa nhận sự xuất hiện những “hạt sạn” trong thông tin về thị trường trong thời gian qua. Đây cũng là vấn đề đặt ra để Câu lạc bộ hướng tới khắc phục, thông qua các hoạt động trao đổi nghiệp vụ, hỗ trợ thông tin giữa các thành viên trong thời gian tới.

“Không vì lợi ích cá nhân”

Ông Nguyễn Đức Kiên, Phó chủ tịch Hội đồng Quản trị Ngân hàng Á Châu (ACB), nói; “Tôi cho rằng tác động của thông tin báo chí tới thị trường là rất lớn. Đó là sự ảnh hưởng trực tiếp tới nhà đầu tư, tới quyết định của cơ quan nhà nước và đến hoạt động hàng ngày của chúng tôi. Thông tin đó nhanh, chính xác và khách quan là chúng tôi mong đợi. Tôi cũng mong là các nhà báo bình tâm trước khi viết, vì khi bài báo đến với công chúng có thể ảnh hưởng tới sự tồn vong của doanh nghiệp”.

Trước khả năng ảnh hưởng đó, vai trò cá nhân, quan điểm cá nhân và lợi ích cá nhân trong thông tin báo chí là vấn đề mà cơ quan quản lý, đặc biệt là các doanh nghiệp, nhà đầu tư thực sự lo ngại nếu nhà báo sử dụng cho một mục đích tiêu cực. Đây cũng sẽ là vấn đề được đặt lên hàng đầu trong các buổi sinh hoạt Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán trong thời gian tới.

Liên quan đến vấn đề này, một câu hỏi đã được đặt ra trong thời gian qua là nhà báo có nên tham gia đầu tư chứng khoán hay không? Đã có những trả lời khác nhau. Đã có những sai lệch thông tin mà nguyên nhân là nhà báo đứng ở thế ngoài cuộc thị trường. Đã có những thông tin mang dáng dấp lợi ích của một cá nhân hay tổ chức nào đó... Tham gia đầu tư để sống với thị trường, nhận được hơi thở thị trường để thông tin sâu sắc, chính xác nhưng để thực sự khách quan là một thử thách.

Ông Vũ Bằng cho rằng nhà báo hoàn toàn có thể tham gia đầu tư, nên hay không nên tùy thuộc vào quan điểm cá nhân. “Nhà báo phải làm sao để vừa đầu tư được, vừa thông tin được một cách khách quan, phải vượt qua được lợi ích của mình, không vì lợi ích cá nhân mà vì sự phát triển chung của thị trường. Ở đây là đạo đức nghề nghiệp mà tôi tin rằng những hoạt động như mô hình Câu lạc bộ Nhà báo chứng khoán sẽ góp phần nâng cao hơn trong mỗi thành viên”, ông Vũ Bằng nói.

Trong một buổi sinh hoạt gần đây, một thành viên của Câu lạc bộ cho rằng sự thẩm định của bạn đọc, nhà đầu tư chính là áp lực đối với yêu cầu đạo đức trong mỗi bài viết. Thành viên này cho biết nhiều bạn đọc, nhà đầu tư khi cung cấp tin theo đường dây nóng của báo đã từ chối nhận thưởng; họ nói rằng: “Phần thưởng lớn nhất đối với chúng tôi chính là sự thông tin kịp thời, chính xác và khách quan của tờ báo”.